należy stwierdzić, iż Wnioskodawca będzie mógł skorzystać z ulgi, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wyłącznie do udziału w jednym lokalu mieszkalnym nabytym w drodze spadku, w którym Wnioskodawca zobowiąże się mieszkać, będąc jednocześnie zameldowanym na pobyt stały i nie dokona jego zbycia przez okres 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego oraz spełni pozostałe warunki wymienione w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W stosunku do powyższego lokalu może być więc zastosowania ulga, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy. Należy wskazać, iż od udziału w drugim lokalu mieszkalnym nabytym w drodze spadku Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku od nadwyżki ponad kwotę wolną, która w przypadku Wnioskodawcy, tj. II grupy podatkowej wynosi 7.276 zł. Należy nadmienić, iż Wnioskodawca będzie miał obowiązek, zgodnie z art. 17a ust. 1, złożyć w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego należy dołączyć dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

sygnatura: IPPB2/436-91/10-4/AF

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

data: 2010-06-01

słowa kluczowe:

akt notarialny, lokal mieszkalny, postępowanie, spadek, spadkobiercy, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, ulga mieszkaniowa

Wniosek ORD-IN: [ 593 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 24.02.2010 r. (data wpływu 01.03.2010 r.) uzupełnionym na wniosku ORD-IN z dnia 18.05.2010 r. (data nadania 19.05.2010 r., data wpływu 24.05.2010 r.) na wezwanie z dnia 13.05.2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zastosowania ulgi, o której mowa w art. 16 ustawy - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 01.03.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zastosowania ulgi, o której mowa w art. 16 ustawy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Ojciec Wnioskodawcy i rodzona siostra ojca odrzucili spadek aktem notarialnym po swojej zmarłej ciotce (nie zostawiła testamentu). W związku z powyższym Wnioskodawca i dwie pełnoletnie córki siostry ojca Wnioskodawcy stali się zgodnie z ustawą jedynymi spadkobiercami. W skład spadku wchodzą dwa mieszkania (spółdzielcze własnościowe): jedno o powierzchni 42 m² i drugie o powierzchni 17,3 m². Wnioskodawca nadmienia, że zarówno on, jak i dwie córki siostry ojca Wnioskodawcy nie są najemcami, ani właścicielami żadnego mieszkania. Wnioskodawcy nie przysługuje również (ani jego ciotecznym siostrom) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Wnioskodawca wie, że odziedziczy 1/2 pozostawionego spadku, czyli kolokwialnie mówiąc ,,pół jednego mieszkania i pół drugiego". Wnioskodawca wraz z siostrami doszedł do porozumienia, że nie chcą się w ten sposób ,,dzielić się spadkiem". Wnioskodawca chciałby przyjąć w spadku mniejsze (17,3 m²) mieszkanie, a siostry cioteczne Wnioskodawcy przyjęłyby większe (42 m²) mieszkanie. Ten ,,sposób podziału" pozwoliłby Wnioskodawcy skorzystać z tzw. ulgi mieszkaniowej. Ulga ta również w II grupie podatkowej obejmuje 110 m² powierzchni. Żadne z mieszkań (ani oba łącznie) nie przekraczają 110 metrowej powierzchni. Wnioskodawca nadmienia, że jest studentem IV roku (za rok skończy studia), pracuje, więc może samodzielnie się utrzymać i mieszkać. Wnioskodawca, gdyby ,,mógł odziedziczyć" tylko udziały w jednym lokalu mieszkalnym i skorzystać z tzw. ulgi mieszkaniowej mógłby zacząć prawdziwe dorosłe życie.

Wnioskodawca wskazuje, iż przed działem spadku musi zgłosić w Urzędzie Skarbowym nabycie spadku i zapłacić podatek od całej masy spadkowej, chyba, że się myli i ten sposób postępowania jest niewłaściwy. Wnioskodawca zna również inne warunki ulgi, tzw. zamieszkanie i meldunek na pobyt stały w lokalu, mieszkać w nim minimum 5 lat i zgłosić w ciągu 6 miesięcy do Urzędu Skarbowego przyjęcie spadku.

Pismem z dnia 13.05.2010 r. wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia poprzez:

• uzupełnienie zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku poprzez wskazanie:

• dokładnego stopnia pokrewieństwa Wnioskodawcy ze Spadkodawczynią,

• datę śmierci Spadkodawczyni,

• czy z tytułu nabytego spadku zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe lub został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia, (jeżeli tak to należy podać datę uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia praw do spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia),

• sprecyzowanie, czy przedmiotem interpretacji przepisów prawa podatkowego mają być skutki podatkowe związane z nabyciem praw do spadku, czy też z dokonaniem działu spadku;

• przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego odnośnie pytania Nr 2 zadanego we wniosku.

Wezwanie z dnia 13.05.2010 r. skutecznie doręczono w dniu 18.05.2010 r. Wnioskodawca dokonał częściowego uzupełnienia wniosku w wyznaczonym terminie na wniosku ORD-IN z dnia 18.05.2010 r. (data nadania 19.05.2010 r., data wpływu 24.05.2010 r.)

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał:

1. Stopień pokrewieństwa Wnioskodawcy ze spadkodawczynią: Spadkodawczyni była rodzoną, jedyną (bezdzietna i niezamężną) siostrą zmarłego w dniu 09.09.1994 r. dziadka ze strony ojca (ojciec Wnioskodawcy jest synem brata spadkodawczyni).
2. Data śmierci spadkodawczyni - 26.08.2009 r. (ojciec Wnioskodawcy i jego rodzona siostra odrzucili spadek 05.02.2010 r.)
3. Nie zostało jeszcze przeprowadzone postępowanie spadkowe, ani nie został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia (Wnioskodawca podał, że ma na to 6 miesięcy).
4. Przedmiotem interpretacji mają być skutki podatkowe związane z nabyciem praw do spadku oraz odpowiedź na pytanie czy przy sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia spadku można dokonać jednocześnie (na jednym akcie notarialnym) działu spadku, a dopiero po tej czynności zgłosić ten fakt w odpowiednim urzędzie skarbowym.
5. W zakresie pytania Nr 2 - jeżeli interpretacja przepisów będzie dla Wnioskodawcy korzysta (tzn. Wnioskodawca będzie mógł skorzystać z ,,ulgi mieszkaniowej") to czy w urzędzie skarbowym Wnioskodawca składa druk SD-Z2... A jeżeli Wnioskodawca nie będzie mógł skorzystać z tej ulgi to czy wypełnia ten sam druk czy inny...

Wnioskodawca wskazał także, że nie jest prawnikiem, asesorem, ani urzędnikiem urzędu skarbowego, jego wniosek, jak i obecne uzupełnienie wniosku ma na celu uzyskanie prostej i jednoznacznej odpowiedzi czy może skorzystać ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 16 ust.1 pkt 2.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy na podstawie przytoczonych przepisów Wnioskodawca ma prawo do tzw. ,,ulgi mieszkaniowej"...
2. Jaki formularz Wnioskodawca musi wypełnić i złożyć w Urzędzie Skarbowym, aby mógł skorzystać z ww. przepisów...

Niniejsza interpretacja dotyczy pytania Nr 1 przedstawionego we wniosku. W zakresie pytania Nr 2 przedstawionego we wniosku zostało wydane postanowienie bez rozpatrzenia.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Artykuł 16 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku (z późniejszymi zmianami) ustawy o podatku od spadków i darowizn mówi o uldze podatkowej obejmującej domy i mieszkania nabyte w drodze spadku. Ulga ta obejmuje 110 m² powierzchni. Żadne z dwóch mieszkań nie przekracza tego metrażu. Wnioskodawca wskazuje, że są dwa mieszkania, a trzech spadkobierców, więc żaden z nich nie odziedziczy ,,więcej niż jednego mieszkania", o którym mowa w przytoczonych przepisach. Nie jest również problemem dla Wnioskodawcy zamieszkanie i meldunek w odziedziczonym mieszkaniu, dlatego też Wnioskodawca sądzi, że może skorzystać z tzw. ,,ulgi mieszkaniowej'. Wnioskodawca wskazał, iż na te czynności (w urzędzie skarbowym) ma 6 miesięcy od orzeczenia nabycia spadku.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego.

Należy wskazać, że spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zmianami). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

Art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, iż obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwilą przyjęcia spadku.

Stosownie do zapisu art. 6 ust, 4 ustawy jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1. 9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2. 7.276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3. 4.902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

W myśl natomiast art. 14 ust. 2 ustawy, zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy do grupy II zalicza się zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych.

Jak wynika ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku ojciec Wnioskodawcy i rodzona siostra ojca odrzucili spadek aktem notarialnym po swojej zmarłej ciotce (nie zostawiła testamentu). W związku z powyższym Wnioskodawca i dwie pełnoletnie córki siostry ojca Wnioskodawcy stali się zgodnie z ustawą jedynymi spadkobiercami. W skład spadku wchodzą dwa mieszkania (spółdzielcze własnościowe): jedno o powierzchni 42 m² i drugie o powierzchni 17,3 m². Wnioskodawca nie jest najemcą, ani właścicielem żadnego mieszkania. Nie przysługuje mu również spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Wnioskodawca wie, że odziedziczy 1/2 pozostawionego spadku. Wnioskodawca chciałby przyjąć w spadku mniejsze (17,3 m²) mieszkanie, a jego siostry cioteczne przyjęłyby większe (42 m²) mieszkanie. Wnioskodawca chciałby skorzystać z ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 2. Wnioskodawca wskazał, iż spadkodawczyni była rodzoną siostrą dziadka ze strony ojca (ojciec Wnioskodawcy jest synem brata spadkodawczyni).

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawcę jako zstępnego rodzeństwa spadkodawczyni, należy zaliczyć do II grupy podatkowej, stosownie do cytowanego art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy.

Stosownie do art. 16 ust. 1 ustawy, w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie:

1. w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
2. w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
3. w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, które sprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym, przez co najmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza.

- nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

Z omawianej ulgi mogą skorzystać nabywcy, którzy spełniają łącznie następujące warunki określone w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

1. spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
3. nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
5. będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:

1. od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego - jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
2. od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Jak z powyższego wynika uprawnienie do skorzystania z ulgi na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn w sytuacji nabycia w drodze spadku udziału w lokalu mieszkalnym przysługuje tylko w przypadku spełnienia wszystkich wymienionych w tym przepisie warunków łącznie.

Zgodnie z art. 17a ust. 1 podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Reasumując, należy stwierdzić, iż Wnioskodawca będzie mógł skorzystać z ulgi, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wyłącznie do udziału w jednym lokalu mieszkalnym nabytym w drodze spadku, w którym Wnioskodawca zobowiąże się mieszkać, będąc jednocześnie zameldowanym na pobyt stały i nie dokona jego zbycia przez okres 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego oraz spełni pozostałe warunki wymienione w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W stosunku do powyższego lokalu może być więc zastosowania ulga, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy. Należy wskazać, iż od udziału w drugim lokalu mieszkalnym nabytym w drodze spadku Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku od nadwyżki ponad kwotę wolną, która w przypadku Wnioskodawcy, tj. II grupy podatkowej wynosi 7.276 zł. Należy nadmienić, iż Wnioskodawca będzie miał obowiązek, zgodnie z art. 17a ust. 1, złożyć w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego należy dołączyć dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Należy nadmienić, iż w niniejszej interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie odniósł się wyłącznie, zgodnie z zadanym pytaniem we wniosku, do możliwości zastosowania ulgi, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy w stosunku do udziału w lokalu mieszkalnym, w którym Wnioskodawca zobowiąże się mieszkać, będąc zameldowanym przez okres 5 lat. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie nie mógł odnieść się do zadanego w uzupełnieniu do wniosku pytania: czy przy sporządzaniu aktu poświadczenia dziedziczenia spadku można dokonać jednocześnie (na jednym akcie notarialnym) działu spadku, a dopiero po tej czynności zgłosić ten fakt w odpowiednim urzędzie skarbowym, z uwagi, iż powyższe pytanie w części dotyczącej możliwości dokonania sporządzania aktu poświadczenia dziedziczenia i działu spadku na jednym akcie notarialnym nie jest pytaniem podatkowym, lecz dotyczy ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1158 ze zm.).

Końcowo należy wskazać, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Pana, jako występującego z wnioskiem. Nie chroni natomiast pozostałych spadkobierców.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.