INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 6 listopada 2012 r. (data wpływu 12 listopada 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 listopada 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 2009 r. Wnioskodawca nabył wraz z narzeczoną od jej ojca mieszkanie o wartości 250 000 zł - Wnioskodawca nabył udział w wysokości 70%, a narzeczona 30%. Zgodnie z umową sprzedaży Wnioskodawca na poczet ceny nabycia swojego udziału zapłacił ojcu narzeczonej 110 000 zł, a narzeczona na poczet ceny swojego udziału - 10 000 zł. Na pozostałą część ustalonej ceny Wnioskodawca z narzeczoną zaciągnęli kredyt mieszkaniowy hipoteczny denominowany we frankach szwajcarskich w wysokości 130 000 zł. Umowa kredytowa nie przewiduje w swojej treści płacenia rat kredytu stosownie do posiadanych części nieruchomości, czyli każdy z kredytobiorców odpowiada za kredyt w pełnej wysokości (solidarność zobowiązań). Zabezpieczeniem spłaty rat kredytu jest hipoteka ustanowiona na kupionym mieszkaniu, które w 2009 r. przeszło remont kapitalny. W 2010 r. dokonano zamiany części mieszkania należącej do Wnioskodawcy (70%) na 100% mieszkania należącego do ojca narzeczonej Wnioskodawcy w ten sposób, że cenę 70% mieszkania należących do Wnioskodawcy ustalono na kwotę 220 000 zł oraz na taką samą wartość wyceniono 100% mieszkania należącego do ojca narzeczonej Wnioskodawcy, w związku z czym nie wystąpił obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych. Wyceny dokonano natomiast w ten sposób, że od wartości całego mieszkania, będącego własnością Wnioskodawcy i Jego narzeczonej, określonej przez rzeczoznawcę na kwotę 315 000 zł, odjęto udział należący do narzeczonej Wnioskodawcy, a wzrost wartości spowodowany był przeprowadzonym remontem kapitalnym. W dniu zamiany ojciec narzeczonej Wnioskodawcy przystąpił do kredytu hipotecznego, ponosząc zgodnie z podpisaną umową przystąpienia do długu i aneksem do umowy, solidarną odpowiedzialność z kredytobiorcami za spłatę długu. Z powodu braku zdolności kredytowej przez narzeczoną Wnioskodawcy i jej ojca Wnioskodawca nadal widnieje w umowie kredytowej jako kredytobiorca, mimo zmiany zapisanej powyżej. Wnioskodawca wyjaśnia także, że żaden z kredytobiorców nie występował i nie zamierzał występować do banku jako wierzyciela o zwolnienie Wnioskodawcy z długu. W 2012 r. narzeczona Wnioskodawcy i jej ojciec dokonali całkowitej spłaty kredytu, w którym jako dłużnik solidarny nadal występuje Wnioskodawca. Spłata dokonana została za pomocą refinansowania kredytu hipotecznego kredytem zaciągniętym w innym banku przez narzeczoną Wnioskodawcy i jej ojca. Absolutną intencją narzeczonej Wnioskodawcy i jej ojca nie było obdarowanie Wnioskodawcy lub jakiekolwiek inne świadczenie na Jego rzecz, a jedynie zmiana banku jako wierzyciela, zmiana waluty kredytu oraz skrócenie okresu kredytowania do 17 lat. Wnioskodawca w żadnym momencie nie dysponował również kwotą kredytu refinansowego przelaną na spłatę zadłużenia, na techniczne konto przeznaczone do obsługi kredytu (służące m.in. do przeliczenia raty kredytu denominowanego we frankach szwajcarskich).

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy w związku z opisaną sytuacją tj. spłatą zobowiązania solidarnego (kredytu hipotecznego) przez dwóch z trzech dłużników solidarnych (współkredytobiorców) po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn...

Zdaniem Wnioskodawcy, spłata kredytu przez dwóch z trzech kredytobiorców (dłużników solidarnych) będzie dla Niego neutralna podatkowo w podatku od spadków i darowizn, ponieważ:

• intencją współkredytobiorców spłacających kredyt nie jest obdarowanie Wnioskodawcy ani bezpośrednio (poprzez przekazanie Mu środków pieniężnych) ani w żaden inny sposób (brak jest bowiem woli dokonania takiego świadczenia);

• współkredytobiorcy nie przekazują Wnioskodawcy środków pieniężnych jako ekwiwalentu za jakiekolwiek wzajemne świadczenie ani z jakiegokolwiek innego tytułu, mogących stanowić dla Niego przychód lub nieodpłatne świadczenie;

• w opisanej sytuacji nie występuje również instytucja zwolnienia z długu, ponieważ strony zobowiązania solidarnego dokujące spłaty robią to nie w celu obdarowania Wnioskodawcy, a jedynie w zamiarze zwolnienia siebie z długu;

• współkredytobiorcy dokonujący całkowitej spłaty kredytu wykonują ciążące na nich (wynikające z umowy kredytowej i oświadczenia o przystąpieniu do długu oraz aneksu do umowy kredytowej) zobowiązanie wobec banku, bowiem kredyt, w którym są dłużnikami a bank wierzycielem ma charakter zobowiązania solidarnego. Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników regulowanej w art. 366 Kodeksu cywilnego wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela (banku) wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada za całość długu a nie tylko za jego część. W opisanym we wniosku stanie faktycznym, gdzie dwoje z trzech dłużników solidarnych spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu uzyskania korzyści przez trzeciego dłużnika, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu poprzez samą zapłatę całości zadłużenia nie dochodzi do powstania przychodu u któregokolwiek z dłużników solidarnych. Jednocześnie zgodnie z art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego dłużnicy, którzy spełnili świadczenie mogą żądać zwrotu w częściach równych.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny Wnioskodawca uważa, że w przypadku spłaty kredytu przez współkredytobiorców (współdłużników solidarnych) nie będzie ciążył na Nim obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca był jedną ze stron umowy kredytowej. Drugim kredytobiorcą była narzeczona Wnioskodawcy, a po przystąpieniu do długu w 2010 r. również jej ojciec. Wszyscy kredytobiorcy byli solidarnie zobowiązani do spłaty kredytu. W 2012 r. narzeczona Wnioskodawcy wraz ojcem dokonała spłaty całego kredytu wykorzystując do tego środki pochodzące z kredytu refinansowego zaciągniętego przez siebie w innym banku. Intencją dokonujących spłaty nie było obdarowanie Wnioskodawcy lub jakiekolwiek inne świadczenie na Jego rzecz, a wyłącznie zmiana wierzyciela, waluty kredytu oraz skrócenie okresu kredytowania.

Wobec powyższego wyjaśnić należy, że stosownie do art. 366 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zmianami) kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką możnaby mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami - lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że spłata całości zobowiązania wynikającego z zawartej umowy kredytu przez narzeczoną Wnioskodawcy i jej ojca - dłużników solidarnych również zobowiązanych z tytułu tej umowy, nie spowoduje powstania wobec Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Czynność taka nie jest bowiem wymieniona w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1, a zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zmianami) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.