Czy istnieje możliwość odliczenia podatku naliczonego od faktur otrzymanych przed zarejestrowaniem się jako podatnik VAT, związanych z przyszłym wykonywaniem czynności opodatkowanych?

sygnatura: 1401/PV-II/4407/14-54/07/EK/PV-IV

autor: Izba Skarbowa w Warszawie

data: 2008-05-05

DECYZJA

Na podstawie z art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.- Ordynacja podatkowa (Dz.U z 2005 r, Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz w związku z art. 4 ust. 2 i art. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590), po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 23.08.2007 r. na postanowienie Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście z dnia 06.08.2007 r. nr: 1449/1BV/443/064/07/ECz w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

postanawiaodmówić zmiany postanowienia organu pierwszej instancji.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 11.06.2007 r. Strona zwróciła się z prośbą o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w trybie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U z 2005 r, Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), dalej Ordynacja podatkowa.

W przedmiotowym wniosku podatnik stwierdził, że w dniu 26.04.2006 r. podpisał pierwszą przedwstępną umowę na kupno inwestycji budowlanej składającej się z lokalu w budynku hotelowym (a następnie zawarto dwie kolejne umowy z dnia 19.05.06 i 28.06.2006 r.). Zamierzeniem przedsięwzięcia było uzyskiwanie dochodów z najmu lokali hotelowych.

W dniu 15.12.2006 r. Strona dokonała rejestracji jako podatnik podatku od towarów i usług na formularzu VAT-R, a od listopada 2006 r. składała deklaracje VAT-7 i rozliczała podatek naliczony od zakupów związanych z przyszłymi czynnościami opodatkowanymi.

Zapytanie podatnika dotyczyło możliwości odliczenia podatku naliczonego od faktur otrzymanych przed zarejestrowaniem się jako podatnik VAT - czyli do dnia 1 listopada 2006 r., związanych z przyszłym wykonywaniem czynności opodatkowanych. Zdaniem wnioskodawcy posiada on pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych przed rejestracją z uwagi na zasadę neutralności podatku od towarów i usług. Prawo do odliczenia podatku naliczonego jest fundamentalnym prawem podatnika i wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług. Na potwierdzenie tej tezy podatnik powołał orzeczenia WSA we Wrocławiu z dnia 26.07.2006 r. sygn. akt I SA/Wr 1452/05 oraz NSA sygn. akt I FSK 378/06, wyrok ETS z dnia 08.06.2000 r. w sprawie C-400-98, wyrok ETS z dnia 15.01.1998 r. w sprawie C-37/95 oraz wyrok ETS z dnia 29.02.1996 r. w sprawie C-110/94. Z przytoczonego powyżej orzecznictwa wynika - zdaniem wnioskodawcy- iż prawo do odliczenia podatku naliczonego nie może być ograniczane ani pod względem czasu, ani pod względem zakresu przedmiotowego. Oznacza to, że już pierwsze wydatki inwestycyjne, które zostały poniesione dla celów i z zamysłem rozpoczęcia działalności muszą być potraktowane jako działalność gospodarcza.

Tym samym stanowisko podatnika wyraża się w poglądzie, iż może on skorzystać z odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach zakupu związanych z wykonywaniem przyszłych czynności opodatkowanych, otrzymanych przed rejestracją VAT. Uważa on również, że w tym celu powinien skorygować pierwszą deklarację VAT-7, tj. za listopad 2006 r. i wykazać w niej podatek naliczony z faktur otrzymanych przed rejestracją. Naczelnik Urzędu Skarbowego w postanowieniu z dnia 06.08.2007 r. nr: 1449/1BV/443/064/07/ECz uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe.

Po przeanalizowaniu stanu faktycznego sprawy organ pierwszej instancji stwierdził, iż w myśl obowiązujących przepisów prawa skoro Strona została zarejestrowana jako podatnik VAT czynny od dnia 1 listopada 2006 r. - nie przysługuje jej prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego w fakturach otrzymanych przed dniem 1 listopada 2006 r.

Organ pierwszej instancji wskazał, iż zgodnie z brzmieniem art. 88 ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2004, Nr.54 poz. 535 z późn. zm), zwaną dalej ustawą o VAT, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96 z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20. Wyłączenie to nie jest związane ze statusem podatnika zarejestrowanego w dniu wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu, ale z momentem powstania możliwości realizacji tego prawa. W związku z tym, jeżeli realizacja tego prawa przez podatnika następuje w rozliczeniu dokonanym za dany okres poprzez złożenie deklaracji podatkowej, w której wykazywana jest kwota podatku naliczonego, obniżająca kwotę podatku należnego, to istotne jest, czy zgłoszenie rejestracyjne zostało dokonane przed upływem terminu rozliczenia okresu, w którym wystąpiły czynności uprawniające podatnika do obniżenia podatku należnego. W opinii Naczelnika Urzędu Skarbowego należy przyjąć, iż przewidziane w art. 88 ust. 4 ustawy o VAT wyłączenie ma zastosowanie w sytuacji, gdy zgłoszenie rejestracyjne nie zostanie dokonane przed zakończeniem okresu rejestracyjnego.

Jednocześnie poinformowano, iż zgodnie z art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.

Na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Strona złożyła zażalenie z dnia 09.08.2007 r., w którym podniosła, iż nie zgadza się z dokonaną przez organ skarbowy interpretacją poniższych przepisów prawa:* art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Zdaniem podatnika nie wzięto pod uwagę przepisu art. 88 ust. 3 pkt. 1 ww. ustawy, w którym ustawodawca przewidział możliwość odliczenia podatku naliczonego od zakupu towarów, o których mowa w art. 87 ust. 3, tj., towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. W przypadku Strony nabywane towary są nieruchomościami, które zostaną ujęte w ewidencji środków trwałych z dniem ich przyjęcia do używania oraz będą podlegały amortyzacji,* art. 88 ust. 4 ustawy o VAT, według Strony został zinterpretowany niezgodnie z orzecznictwem sądów krajowych oraz europejskich.

Podatnik sprostował ponadto, iż dnia 15 grudnia 2006 r. dokonał on jedynie rejestracji jako podatnik podatku od towarów i usług, nie rozpoczynając działalności gospodarczej. Wobec powyższego na podstawie art. 14b § 5 Ordynacji podatkowej Strona wniosła o zmianę wydanego postanowienia i o potwierdzenie i uwzględnienie stanowiska wyrażonego ww. wniosku.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy i zarzutami zawartymi w zażaleniu, Dyrektor Izby Skarbowej stwierdza, co następuje.

Podstawowy warunek uzależniający prawo do odliczenia podatku naliczonego zawarty jest w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wyraża on ogólną zasadę, zgodnie z którą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Przepis art. 96 omawianej ustawy regulujący obowiązek rejestracji, ani żaden inny jej przepis nie przewidują żadnych sankcji w przypadku późniejszej rejestracji lub braku rejestracji. Taką sankcją będzie wyłącznie brak prawa do odliczenia podatku naliczonego dla niezarejestrowanego podatnika. Zarejestrowanie się w charakterze podatnika VAT łączy się bowiem z uzyskaniem formalnych znamion statusu podatnika, a w związku z tym niezarejestrowany podatnik nie może realizować prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Do podstawowych zasad wspólnego systemu VAT należy między innymi zasada neutralności podatku dla podatnika, rozumiana jako stosowanie podatku od towarów i usług na wszystkich etapach obrotu gospodarczego z równoczesnym prawem do potrącenia podatku zawartego w poprzedniej fazie obrotu. Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług i ma na celu zapewnienie neutralności tego podatku dla podatników VAT czynnych. Podatnik ma prawo do skorzystania z przedmiotowego prawa w określonych przepisami terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego określonych warunków pozytywnych (związku nabytych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi), jak i niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych m.in. w art. 88 ww. ustawy.

Przepis art. 88 ust. 4 ww. ustawy stanowi, iż obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20. Należy zauważyć, iż przepis ten odnosi się do formalnoprawnego ujęcia podatnika, który w wyniku dokonanej rejestracji uzyskuje formalne znamiona statusu podatnika, umożliwiające jego identyfikację zarówno w obrocie gospodarczym jak i prawnym. Zestawienia art. 86 ust. 1 oraz art. 88 ust. 4 ustawy o VAT nasuwa wątpliwości, kiedy powinien być spełniony warunek rejestracji podatnika z punktu widzenia możliwości skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego. W tym zakresie możliwym wydaje się przyjęcie trzech wariantów, a mianowicie, że podatnik powinien zarejestrować się najpóźniej:* w dniu nabycia towaru,* w dniu powstania prawa do odliczenia (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT),* w momencie realizacji prawa do odliczenia (tj. przed zakończeniem okresu rozliczeniowego, w którym powstało to prawo).

W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej z uwagi na wyjątkowy charakter art. 88 ust. 4 ustawy o VAT, przepis ten powinien być interpretowany w sposób w jak najmniejszym stopniu prowadzący do ograniczenia tej zasady. Dlatego zasadnym jest przyjęcie, że warunek dotyczący rejestracji podatnika jako podatnika czynnego powinien zostać spełniony najpóźniej z chwilą zakończenia okresu rozliczeniowego, w którym nastąpiły zdarzenia uprawniające do odliczenia podatku naliczonego.

Powyższe stanowisko uzasadnione jest faktem, że przepis art. 88 ust. 4 cytowanej ustawy uzależnia od posiadania statusu podatnika zarejestrowanego nie tylko prawo do pomniejszenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, ale również zwrot różnicy podatku, powstałej w sytuacji, gdy kwota podatku naliczonego przewyższa w danym okresie rozliczeniowym kwotę podatku należnego. O istnieniu takiej różnicy można mówić dopiero po stwierdzeniu, że w danym okresie rozliczeniowym kwota podatku naliczonego jest wyższa od kwoty podatku należnego, co jest możliwe dopiero po zakończeniu tego okresu rozliczeniowego. Z powyższego wynika zatem, iż zasadnym jest przyjęcie, że warunek dotyczący rejestracji podatnika jako podatnik VAT czynnego musi zostać spełniony najpóźniej z chwilą zakończenia okresu rozliczeniowego, w którym nastąpiły zdarzenia uprawniające do obniżenia podatku należnego, aby podatnik ten mógł skorzystać z tego prawa.

Moment zakończenia okresu rozliczeniowego określa przepis art. 99 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnicy, o których mowa w art. 15, są zobowiązani składać deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia każdego miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu. Z powyższego wynika zatem, że za dzień zakończenia danego okresu rozliczeniowego uznaje się upływ terminu do złożenia deklaracji podatkowej, zawierającej rozliczenie podatku należnego i naliczonego za ten okres.

Powyższa argumentacja znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowo-administracyjnym, przy czym podkreślić należy, iż zapadłe w tym zakresie wyroki, pomimo, że zostały wydane również na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów o podatku od towarów i usług, zachowują aktualność w odniesieniu do obecnej ustawy o podatku od towarów i usług z uwagi na analogię rozwiązania zawartego w art. 88 ust. 4 cytowanej ustawy do przepisu art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym ( Dz. U. Nr 11, poz. 50, z późn. zm.). W wyroku z dnia 29.09.2004 r., sygn. akt FSK 733/04, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że "(...) Skoro ustawodawca w art. 25 ust. 3 omawianej ustawy odnosi niedokonanie zgłoszenia rejestracyjnego do wyłączenia nie tylko obniżenia kwoty podatku należnego, ale i zwrotu różnicy podatku, to za istotny należy uznać nie tyle moment powstania prawa do obniżenia podatku należnego, ile moment powstania możliwości realizacji przez podatnika tego prawa oraz prawa do zwrotu różnicy podatku. Możliwość ta powstaje z dniem zakończenia danego okresu rozliczeniowego (...). Chociaż więc realizacja wymienionych praw (...) następuje dopiero w odpowiednim rozliczeniu (deklaracji podatkowej), w którym podatnik wykazuje kwotę podatku naliczonego obniżającą podatek należny oraz kwotę zwrotu różnicy podatku, to istotne jest, czy zgłoszenie rejestracyjne zostało dokonane przed zakończeniem okresu rozliczeniowego, w którym nastąpiły zdarzenia uprawniające podatnika do obniżenia podatku należnego(...). Nie jest natomiast istotne, czy zgłoszenie rejestracyjne zostało dokonane przed dokonaniem czynności, z których wynika podatek podlegający odliczeniu. Status podatnika zarejestrowanego jest konieczny w momencie zakończenia okresu rozliczeniowego. Wobec tego należy przyjąć, że przewidziane w art. 25 ust. 3 wymienionej ustawy wyłączenie obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego ma zastosowanie tylko wtedy, gdy zgłoszenie rejestracyjne nie zostało dokonane przed zakończeniem okresu rozliczeniowego, w którym podatnik otrzymał fakturę stwierdzającą nabycie towaru (...), z czego wywodzi prawo do obniżenia podatku należnego(...)".

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 15.12.2006 r. Strona dokonała rejestracji jako podatnik podatku od towarów i usług na formularzu VAT-R, a od listopada 2006 r. składała deklaracje VAT-7 i rozliczała podatek naliczony od zakupów związanych z przyszłymi czynnościami opodatkowanymi. Jednocześnie podatnik podkreślał, iż dnia 15 grudnia 2006 r. dokonał jedynie rejestracji jako podatnik podatku od towarów i usług, nie rozpoczynając działalności gospodarczej.

Oznacza to, iż Strona ograniczyła się jedynie do zakupu towarów i usług, nie wykonując jednocześnie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej należy uznać, że podatnik nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, lecz aby z prawa skorzystać, powinien mieć status podatnika VAT czynnego najpóźniej w momencie realizacji tego uprawnienia, a więc w momencie złożenia deklaracji VAT-7 za dany okres. Podstawę formalnoprawną odliczenia podatku VAT naliczonego mogą w takim przypadku stanowić faktury VAT.

Przedstawiając powyższe Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zauważa, że stanowisko Strony jest nieprawidłowe, zatem zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie. W związku z czym Dyrektor Izby Skarbowej postanowił odmówić zmiany postanowienia organu pierwszej instancji.

Końcowo zauważyć należy, iż stosownie do art. 14b §2 ustawy - Ordynacja podatkowa - w brzmieniu obowiązującym do 30.06.2007 r. - interpretacja jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej. Należy jednak podkreślić, że istotą trybu udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu prawa podatkowego jest ocena stanu faktycznego wyczerpująco przedstawionego we wniosku, o którym mowa w art. 14a §1 i §2 Ordynacji. W związku z czym organ podatkowy nie weryfikuje faktów przedstawionych przez wnioskodawcę jak też nie prowadzi postępowania dowodowego w celu ustalenia rzeczywistego stanu faktycznego. Skutek związania organów interpretacją oraz ochrona wynikająca z zastosowania się przez wnioskodawcę do udzielonej interpretacji może zostać zatem odniesiona jedynie do sytuacji opisanej we wniosku. W przypadku gdy jakikolwiek z elementów podanego stanu faktycznego będzie różnił się od przedstawionego przez wnioskodawcę ocena wyrażona przez organ podatkowy nie znajdzie zastosowania, a podatnik nie będzie wówczas objęty ochroną wynikającą z udzielonej interpretacji.

Dodatkowo wyjaśnienia wymaga, że na mocy art. 1 pkt 6 w związku z art. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006r., nr 217, poz. 1590), od 1 lipca 2007r. obowiązują nowe zasady udzielania interpretacji w indywidualnych sprawach. Jednakże jak stanowi przepis art. 4 ust. 2 ww. ustawy zmieniającej, w sprawach zmiany lub uchylenia pisemnych interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach wydanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, z tym że wygasają one z mocy prawa w razie zmiany przepisów, które były przedmiotem interpretacji.

Wobec powyższego postanowiono orzec jak w sentencji. Niniejsza decyzja jest ostateczna w administracyjnym toku instancji.