Wskaźniki jako pomoc w zarządzaniu firmą

Stosowanie aktualnych wskaźników, stawek i odpowiednich limitów jest podstawą rzetelnego prowadzenia księgowości oraz poprawnego zarządzania przedsiębiorstwem. Jest to również pierwszy krok na drodze do uniknięcia kłopotów podczas kontroli podatkowej.

Oblicza się je na podstawie danych rynkowych, np. giełdowych, dotyczących spółki oraz na podstawie sprawozdań finansowych przedsiębiorstwa, uwzględniając bilans, rachunek zysków i strat, a także rachunek przepływów pieniężnych. Powstałe wskaźniki finansowe firmy można podzielić na pięć podstawowych grup:

• - wskaźniki płynności finansowej – informują o zdolności przedsiębiorstwa do wywiązywania się ze zobowiązań finansowych
  • - wskaźniki aktywności – informują o szybkości przemiany zapasów i należności z rachunku bankowego na gotówkę
  • - wskaźniki zadłużenia – informują o zadłużeniu przedsiębiorstwa
  • - wskaźniki rentowności – informują o wielkości zysku z poniesionych przez przedsiębiorstwo nakładów
  • - wskaźniki wartości rynkowej – informują o wartości rynkowej spółki, poprzez wycenę wartości jej akcji

Odsetki podatkowe stanowią formę kary dla podatnika, który nieterminowo wywiązuje się ze swoich zobowiązań podatkowych i składkowych. Odsetek w takiej wysokości można także żądać od tych instytucji państwowych, np. od ZUS-u, gdy zwraca on nadpłacone składki z tytułu ubezpieczeń emerytalnych i rentowych pracownika, który pracuje w dwóch zakładach pracy.

Podobnie jest w sytuacji, gdy urząd skarbowy nie zwróci w ciągu 3 miesięcy nadpłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych (zgodnie z rocznym zeznaniem PIT)
, wtedy po upływie tych 3 miesięcy można zarządać naliczenia odsetek od niezwróconej kwoty. Odsetki podatkowe usankcjonowane są przepisami prawa zawartymi w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku o Ordynacji Podatkowej, z późniejszymi zmianami, a precyzyjnie w artykułach od 53 do 56. Od czerwca 2009 roku obowiązywały odsetki w wysokości 10 procent w stosunku rocznym.

Z kolei od 9 listopada znowelizowana wartość odsetek wzrosła do 12 procent rocznie.

- odsetki ustawowe – naliczane są każdej osobie, nie wywiązującej się z uiszczania swoich należności wobec kontrahentów, a której należność nie jest osobno umocowana stosownymi przepisami prawa. Reguluje je Kodeks cywilny oraz stosowne rozporządzenie o wysokości odsetek ustawowych. Od 2008 roku są one na niezmiennym poziomie 13% w skali roku od wartości zobowiązania.

Na ich podstawie wyliczane są wszystkie zobowiązania podatkowe każdego płatnika oraz odpisy podatkowe, jakie podatnik może dokonać. Ponadto wyznaczają progi podatkowe, według których klasyfikuje się podatników. Ze względu na ich specyfikację i rodzaj, można podzielić je m.in. na :

• - wskaźniki VAT – ich wysokość ustala Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. (z późniejszymi zmianami) o podatku od towarów i usług
  • - wskaźniki opłat celnych – reguluje je Prawo Celne
  • - wskaźniki podatku dochodowego od osób fizycznych i od osób prawnych - podstawę prawną tych wskaźników stanowi Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych.
  • - wskaźniki podatku od czynności cywilno-prawnych – reguluje je ustawa z dnia 9 września 2000 roku (z późniejszymi zmianami) o podatku dochodowym od czynności cywilnoprawnych

Na podstawie tych składników wyliczane są wszystkie zobowiązania składkowe płatników wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Można je podzielić na wskaźniki:

• - składek chorobowych
  • - składek emerytalnych
  • - składek rentowych
  • - składek wypadkowych
  • - składek na Pracowniczy Fundusz Pracy

Stanowią podstawę do obliczania należnego wynagrodzenia dla pracowników, ustalania nadgodzin oraz wyliczania należnych urlopów. Można podzielić je na:

• - wskaźniki minimalnych wynagrodzeń
  • - wskaźniki dodatków za prace w porze nocnej
  • - wskaźniki wynagrodzeń za nadgodziny
  • - wskaźniki wysokości kwot wolnych od potrąceń

Służą do obliczania należnych pracownikowi dodatków z tytułu delegacji na terenie kraju i za granicą państwa. Ich podstawę prawną stanowi Kodeks pracy. Za nieprawidłowe naliczanie lub niezastosowanie się do tych wskaźników grozi odpowiedzialność karna.