Od 19 grudnia obowiązują znowelizowane przepisy Kodeksu pracy i ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa. Jakie zmiany wprowadziła nowelizacja oraz komu przysługuje zasiłek macierzyński i jakie warunki trzeba spełnić by go otrzymać wyjaśnia Justyna Pędzich z Departamentu Świadczeń Krótkoterminowych w Centrali ZUS.
Komu przysługuje zasiłek macierzyński?
Zasiłek macierzyński przysługuje osobie ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego lub w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko lub przyjęła na wychowanie dziecko do 7 lat, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do lat 10. Zasiłek przysługuje też osobom, które przyjmują dziecko na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z zastrzeżeniem, że nie może to być zawodowa rodzina zastępcza.
Czy osoba starająca się o zasiłek musi spełniać jakieś warunki?
Tak. Aby dostać zasiłek, osoba która się o niego stara musi w dniu urodzenia dziecka lub przyjęcia dziecka na wychowanie podlegać ubezpieczeniu chorobowemu lub przebywać na urlopie wychowawczym.
Zgodnie z nowymi przepisami wydłużony został okres pobierania zasiłku macierzyńskiego _ . _Czy będzie on dotyczył wszystkich kobiet?
Rzeczywiście od 19 grudnia 2006 r. o 2 tygodnie wydłużony został wymiar urlopu macierzyńskiego, a w związku z tym także okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego. Obecnie wynosi on: 18 tygodni przy pierwszym porodzie, 20 tygodni przy każdym następnym porodzie i 28 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie. Wydłużeniu o 2 tygodnie ulega także maksymalny okres korzystania z urlopu z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie, czyli urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego - z 16 do 18 tygodni.
Prawo do dłuższego urlopu mają te osoby, które uzyskały do niego prawo począwszy od 19 grudnia 2006 r. a także osoby, które w dniu 19 grudnia 2006 r. były w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego.
Ponadto zasiłek macierzyński będzie wypłacany przez dłuższy okres także tym pracownicom, które urodziły dziecko w 2006r. lecz do dnia 19 grudnia 2006 r. nie wykorzystały całego urlopu macierzyńskiego w dotychczasowym wymiarze, oraz w tym dniu nie korzystają z urlopu macierzyńskiego w związku z przerwą w tym urlopie spowodowaną pobytem dziecka w szpitalu, bądź korzystaniem z urlopu bezpłatnego lub wychowawczego.
Warto pamiętać, że urlop macierzyński wydłuża się z mocy ustawy i nie trzeba składać w ZUS-ie ani u pracodawcy wniosku w tej sprawie. Warto też pamiętać, że zasiłek macierzyński może być wypłacany tak jak dotychczas już na dwa tygodnie przed porodem. Tu nic się nie zmieniło.
Czy zasiłek macierzyński mogą pobierać także mężczyźni?
Tak. W pewnych okolicznościach zasiłek może pobierać także ojciec dziecka. Dzieje się tak, np. w sytuacji, gdy matka dziecka, po wykorzystaniu 14 tygodni zasiłku macierzyńskiego zrezygnuje z jego dalszego pobierania i wcześniej wróci do pracy. W takim przypadku pozostałą część zasiłku wykorzystuje ojciec dziecka. Warunek jest jeden - musi być objęty ubezpieczeniem chorobowym.
Do kogo należy wystąpić o wypłatę zasiłku? Powinien się tym zająć pracodawca czy ZUS?
To zależy. Płatnicy (czyli firmy), którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych sami wypłacają zasiłki macierzyńskie swoim ubezpieczonym w czasie trwania ubezpieczenia. W pozostałych przypadkach zajmuje się tym ZUS.
Na koniec powiedzmy jeszcze, jakie dokumenty są niezbędne do ustalenia prawa do zasiłku?
Dokumentem wymaganym do wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu - za okres przed porodem oraz skrócony odpis aktu urodzenia dziecka - za okres od dnia porodu, a także oświadczenie o urodzeniu pierwszego lub kolejnego dziecka. Do wypłaty zasiłku w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie wymagane jest zaświadczenie o wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej.