Zasady obliczania odpisów
Fundusz tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych.
Kwota odpisu przypadającego na jednego zatrudnionego jest wynikiem iloczynu podanej w ustawie procentowej stawki odpisu oraz przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą.
Wynagrodzenie to ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim nie później niż do dnia 20 lutego każdego roku.
Zgodnie z Ustawą wysokość odpisu podstawowego na jednego zatrudnionego wynosi 37, 5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
W przypadku pracowników młodocianych wysokość odpisu podstawowego na jednego pracownika kształtuje się następująco:
- w pierwszym roku nauki 5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego
- w drugim roku nauki 6% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego
- w trzecim roku nauki 7% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego
Gdy pracownik wykonuje swoje zadania w szczególnie uciążliwych warunkach pracy - przypadający na niego odpis wynosi 50% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Wysokość odpisu podstawowego może być zwiększona o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności.
Pracodawcy sprawujący opiekę socjalną nad emerytami i rencistami, w tym także ze zlikwidowanych zakładów pracy, mogą zwiększyć Fundusz o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na każdego emeryta i rencistę uprawnionego do tej opieki.
Sposoby ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych oraz przeciętnej liczby zatrudnionych w szczególnie uciążliwych warunkach pracy określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14 marca 1994 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz.U. nr 43, poz. 168 z późn. zm).
Zgodnie z Rozporządzeniem do ustalenia liczby zatrudnionych bierze się pod uwagę następujące elementy:
- ilość pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony i określony w pełnym i częściowym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę, aktów powołania, wyboru, mianowania i spółdzielczej umowy o pracę w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy
- pracowników zatrudnionych w szczególnie uciążliwych warunkach pracy wg wykazów A i B, stanowiących załączniki do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.)
- pracowników przebywających na urlopach wychowawczych.
Wysokość odpisów w 2006 roku
Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, pomniejszone o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe, w 2005 r. wyniosło 1.977,20 zł, a w drugim półroczu 2005 r. wyniosło 2.038,00 zł. Wysokość odpisu podstawowego wynosi na jednego zatrudnionego 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą.
Ponieważ wynagrodzenie z drugiego półrocza jest wyższe od wynagrodzenia za cały 2005 rok - wartość tą przyjmujemy jako podstawę do wyliczenia odpisów na ZFŚS w 2005 roku.
Podstawowe odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych w 2006 roku wynoszą:
Jak wspomniano powyżej - pracodawca ma prawo do zwiększenia odpisu podstawowego o 6,25 % przeciętnego wynagrodzenia na każdego zatrudnionego, w stosunku do którego orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. O identyczną kwotę można zwiększyć odpis na każdego emeryta czy rencistę, nad którym pracodawca sprawuje opiekę socjalną.
Terminy wpłaty odpisów
Równowartość dokonanych odpisów i zwiększeń naliczonych zgodnie z opisanymi zasadami na dany rok kalendarzowy pracodawca przekazuje na rachunek bankowy Funduszu w terminie do dnia 30 września tego roku, z tym że w terminie do dnia 31 maja tego roku przekazuje kwotę stanowiącą co najmniej 75% równowartości odpisów.