Nowelizacja ustawy o rachunkowości z dnia 18 marca 2008 roku nakłada na zarządy spółek nowy obowiązek. Mianowicie - umieszczenia w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego, począwszy od sprawozdania za rok 2008. Informacja ta ma dotyczyć istotnych transakcji zawartych na warunkach innych niż rynkowe z podmiotami powiązanymi. Miedzy innymi dlatego w 2009 roku ceny transferowe i transakcje firm powiązanych będą podlegały wzmożonym kontrolom skarbówki.
Ceny transferowe to ceny (towarów, usług, wartości niematerialnych i prawnych)
stosowane w transakcjach pomiędzy firmami powiązanymi, kapitałowo i personalnie.Ceny transferowe budzą spore kontrowersje wśród podatników. Kojarzą się z ryzykiem, kontrolami podatkowymi i szacowaniem dochodu. Co często przysparza problemy. Władze podatkowe cyklicznie dolewają oliwy do ognia ogłaszając plany kontroli transakcji z firmami powiązanymi.
Do tej pory intensywność tych kontroli nie była najwyższa. Zainteresowanie kontrolujących dość często ograniczało się do weryfikacji zgodności przedstawionej przez podatnika dokumentacji podatkowej z wymogami prawnymi (art. 9a Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych lub art. 25a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)
. Stąd też wielu podatników ograniczało się do sporządzenia dokumentacji podatkowej zgodnej z wymogami ustawowymi - jak najmniejszym nakładem prac.
W ostatnim czasie można jednak zauważyć sygnały wskazujące, że standard kontroli cen transferowych, do jakiego przyzwyczailiśmy się przez kilka ostatnich lat ulega istotnej zmianie.
Po pierwsze, nastąpił znaczny wzrost kompetencji pracowników organów podatkowych i skarbowych. Kilkukrotnie wzrosła liczba kontroli cen transferowych od początku roku 2007, w porównaniu do okresu wcześniejszego. Coraz częściej organa podatkowe koncentrują się nie tyle na badaniu kwestii formalnych, co na budowaniu zarzutów uwzględniających naturę ekonomiczną transakcji.
Pod wpływem spowolnienienia tempa wzrostu gospodarczego przedsiębiorstwa mogą za pomocą transakcji ze spółkami powiązanymi optymalizować zobowiązania podatkowe. Z drugiej strony zwiększy się liczba kontroli w firmach powiązanych w celu zapobieżenie spadkowi wpływów budżetowych.
Po trzecie, temat cen transferowych jest obecnie przedmiotem szczególnego zainteresowania na arenie międzynarodowej. Świadczą o tym wzmożone prace OECD nad zmianą wytycznych w sprawie stosowania ich metodologii.
| W naszej opinii władze skarbowe w 2009 r. największą uwagę zwrócą na: |
| --- |
| * Opłaty za usługi wewnątrzgrupowe lub własność intelektualną, * Transakcje, w których te same dobra (np. produkty określonego typu) są przedmiotem transakcji z firmami powiązanymi i niepowiązanymi (porównywalność wewnętrzna, z którą mamy do czynienia np. w przypadku przedsiębiorstw produkujących wyroby zarówno na potrzeby rynku polskiego jak i dla odbiorców z grupy kapitałowej), * Wprowadzanie nowych lub podnoszenie dotychczasowych obciążeń na rzecz grupy, * Zmiany zasad rozliczeń z podmiotami powiązanymi obniżające rentowność polskich przedsiębiorców. |
Podsumowując, nakładanie się presji na optymalizację zobowiązań podatkowych ze strony grup kapitałowych i wzrost intensywności działań kontrolnych ze strony polskich władz podatkowych spowoduje, że ryzyko cen transferowych będzie w 2009 r. jednym z najgorętszych tematów podatkowych. Warto jednak wskazać, że właściwie stosowane przepisy pozwolą na istotne ograniczenie ryzyka podatkowego.
W cyklu kolejnych trzech publikacji przedstawimy najistotniejsze naszym zdaniem kwestie dotyczące zarządzania ryzykiem cen transferowych.
Chcesz zadać pytanie o ceny transferowe?Zapraszamy do udziału w Webcastach z ekspertami z Deloitte
Autorzy są Doradcami Podatkowymi Deloitte (biuro w Warszawie).