Jednoosobowa działalność gospodarcza za granicą

Zanim przedsiębiorca podejmie decyzję o zagranicznym rozwinięciu działalności, powinien rozważyć ewentualne korzyści i straty, zrobić symulację kosztów przedsięwzięcia, wybrać sposób działalności oraz kraj lub kraje, na terenie których chciałby działać. O rozszerzeniu działalności firmy poza granicę kraju może decydować kilka względów:

• bezpośrednia dostępność kontrahentów z danego kraju,
• zasady opodatkowania korzystniejsze niż w Polsce,
• niższe składki ubezpieczeniowe,
• wzmocnienie prestiżu firmy,
• chęć wynajęcia biura w danym kraju, zakupu ruchomości i nieruchomości,
• możliwość łatwiejszego zakładania kont w zagranicznych bankach i uzyskiwania kredytów,
• możliwość uczestniczenia w przetargach jako podmiot lokalny,
• możliwość pozyskiwania koncesji i zezwoleń uwarunkowanych dodatkowo lokalnymi, np. językowymi obostrzeniami.

Polski przedsiębiorca może bez przeszkód działać w krajach EOG (Europejski Obszar Gospodarczy) i Szwajcarii. Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską daje ogólne prawo do prowadzenia działalności na terenie innego państwa Wspólnoty, jednak lokalne warunki rejestracji i innych wymogów regulują przepisy poszczególnych państw. Tym niemniej, polski przedsiębiorca działając za granicą nie może być postawiony w sytuacji mniej korzystnej, niż przedsiębiorca krajowy. Regulacje dotyczące przedsiębiorców odnoszą się w takim samym stopniu do wszystkich przedsiębiorców na terenie danego państwa, bez względu na ich narodowość.

Rozszerzenie działalności poza Polskę – warianty do wyboru

Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność lub zatrudniający maksymalnie kilkuosobowy personel, mają do wyboru kilka sposobów umożliwiających działanie za granicą. W tym celu polski przedsiębiorca może:

1. Nie podejmować żadnych działań formalnych, występując za granicą jako firma polska. Takie rozwiązanie oznacza m.in. niższe koszty, ale może wiązać się z pewnymi niedogodnościami. Firma z Polski handlująca z kontrahentami z Niemiec może spodziewać się, że poproszą oni o otwarcie oddziału lub co najmniej przedstawicielstwa w Niemczech, ze względów nie tylko podatkowych, ale także komercyjnych. Wiele polskich produktów, np. meble, tekstylia, w mniejszym stopniu artykuły spożywcze, występują na rynkach zachodnich z logo tamtejszych firm. Przykładowo, przedsiębiorca budowlany działając jako usługodawca z siedzibą w Polsce, ale przyjmujący zlecenia spoza kraju, może napotkać bariery administracyjne. Natomiast w przypadku świadczenia usług drogą elektroniczną, np. projektowanie stron www, grafiki, marketing internetowy, copywriting, zwykle jest to bardzo dobre rozwiązanie.

2. Otworzyć drugą firmę niezależną od zarejestrowanej w Polsce. Jest to rozwiązanie stosunkowo łatwe i bezpieczne, choć niekoniecznie tanie. Można działać w ten sposób w dwóch porządkach prawnych, ważne jest jednak kryterium podatkowe. Osiągając dochody z działalności wykonywanej w dwóch krajach należy uwzględnić poza ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, także międzynarodowe umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawarte przez Polskę. Dwie firmy w dwóch różnych krajach, to przede wszystkim dwie odrębne księgowości oraz konieczność posiadania dwóch siedzib, a więc dodatkowe, często wysokie koszty.

Nie zawsze zgłaszanie działalności w więcej, niż jednym kraju ma sens. Polski instruktor narciarski świadczący usługi w Austrii, Niemczech, Włoszech, czy Szwajcarii nie musi wszędzie tam otwierać firm, prowadząc działalność w małym zakresie. Aby lepiej promować swoje usługi, może:

3. Otworzyć przedstawicielstwo handlowe. Przedstawicielstwo handlowe nie uprawnia do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej i nie jest traktowane jako podmiot w rozumieniu prawa podatkowego. Służy firmie do promocji, poszukiwania kontrahentów czy spełniania funkcji informacyjnych i reklamowych poza siedzibą firmy, co może okazać się szczególnie istotne w sytuacji, w której polski przedsiębiorca chce przekonać zagranicznych klientów do swoich towarów lub usług.

*4. *Otworzyć oddział firmy za granicą. Oddział firmy to wydzielona i samodzielna część działalności gospodarczej wykonywana poza główną siedzibą firmy. Regulacje prawne dotyczące funkcjonowania i zakładania oddziałów należy szukać w przepisach danego kraju, przy czym założenie oddziału zapewne będzie się wiązało z koniecznością zatrudnienia przedstawiciela.
Tworzenie oddziałów to obligatoryjne rozwiązanie dla osób prawnych, przy czym nie ma przeszkód, aby firma jednoosobowa również korzystała z takiego rozwiązania i zarejestrowała swój oddział w innym kraju. Oczywiście, powodem dla otworzenia oddziału firmy za granicą są przede wszystkim względy podatkowe.

5. Przenieść działalność poza kraj. W wielu krajach bariery rozwoju przedsiębiorczości są znacznie mniejsze niż w Polsce. Dlatego niektórzy przedsiębiorcy decydują się na przeniesienie działalności na stałe poza Polskę, w poszukiwaniu dogodnych warunków rejestracji firmy, niższego opodatkowania, elastycznych i bardziej zrozumiałych przepisów sprzyjających małemu biznesowi czy niższych składek ubezpieczeniowych. Jednoosobowy przedsiębiorca może z łatwością znaleźć pośredników, którzy pomagają w przeniesieniu działalności do innego kraju, np. do Słowacji, Czech czy Wlk. Brytanii.

O czym warto pamiętać?

Działalność gospodarcza na terenie krajów Unii Europejskiej wykonywana przez osoby przybywające z innych krajów, traktowana jest jako działalność osób zagranicznych. Pod tym pojęciem, które w Polsce definiuje Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, rozumie się nie tylko osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, ale także osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą, nieposiadające obywatelstwa kraju goszczącego.

Wyżej wymienione osoby mają prawo prowadzić działalność gospodarczą w dowolnej formie dopuszczalnej dla obywateli danego kraju, także w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Rejestracja i prowadzenie działalności gospodarczej przez każde państwo wspólnotowe traktowane są autonomicznie, lecz w zgodzie z prawnymi regulacjami unijnymi. Należy zapoznać się z lokalnymi warunkami niezbędnymi do założenia firmy. Najłatwiej znaleźć je na stronach MSZ oraz organizacji rządowych i pozarządowych np. PARP (_ Prowadzenie działalności gospodarczej za granicą – zbiorczy przegląd regulacji na przykładzie kilku państw _).