Czy darowizna dokonana przez fundację podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?

sygnatura: PO/436/02/0003/07

autor: Izba Skarbowa w Gdańsku

data: 2008-01-07

Decyzja

Na podstawie art. 14 b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.) ? w wyniku wszczęcia z urzędu postępowania na podstawie postanowienia z dn. 05.12.2007 r. nr PO/436/02/0003/07 ? zmienia się ostateczne postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dn. 25.09.2007 r., nr IM/436-9/07, udzielającego Pani... zam.. pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego ? ustawy o podatku od spadków i darowizn - z uwagi na rażące naruszenie prawa.

Uzasadnienie

Pismem z dnia 24.06.2007 r. skierowanym do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku Pani, zam. ..wystąpiła z zapytaniem dotyczącym stosowania przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tj. Dz. U z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) o następującej treści:

?Czy darowizna w kwocie 13.350 zł dokonana przez organizację pożytku publicznego ?..........Foundation na sfinansowanie protezy nogi lewej amputowanej w wyniku procesu nowotworowego podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Na konto fundacji z dopiskiem ?dla Elżbiety? wpłynęła kwota 13.350 zł z tyt. 1% oraz dobrowolnych wpłat darczyńców. W mojej opinii art. 9 pkt 1 ustawy wyklucza opodatkowanie powyższej darowizny ze względu na fakt, że żadna z wpłat nie przekraczała kwoty wolnej.?

Do pisma załączona została faktura za zakup protezy modularnej uda za kwotę 13.350 zł, a w późniejszym terminie Uchwała nr 1 Zarządu .....Foundation z dnia 19.01.2007 r., z treści której wynika, iż właściciel konta tymczasowo przeznacza konto bankowe.. w celu gromadzenia środków pieniężnych na wsparcie finansowe......., przy czym termin zakończenia akcji zatwierdzony zostanie w drodze kolejnej uchwały Zarządu (pkt 1). Fundacja nie pobiera żadnej prowizji ani od ... ani od darczyńców za udostępnianie konta (pkt. 5).

W pkcie 6 dodatkowo znalazło się stwierdzenie, iż fundacja na miarę swoich możliwości może zasilać subkonto wpłatami z dopiskiem ?dla Elżbiety?, ale nie może poczynić w tym zakresie żadnych zobowiązań. Stanowisko przedstawione we wniosku Pani ....dodatkowo poparła dowodem w postaci ulotki z pisemnym apelem rodziny w/w o finansowe wsparcie, zawierającej m.in. numer konta i prośbę o dopisek na dowodzie wpłaty ?dla Elżbiety?.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku postanowieniem z dn. 25.09.2007 r., nr IM/436-9/07 wydanym na podstawie art. 14 a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa orzekł, iż stanowisko przedstawione we wniosku podatnika jest nieprawidłowe w odniesieniu do opisanych okoliczności faktycznych.

W ocenie wymienionego organu podatkowego ? w przedmiotowej sprawie osoby fizyczne dokonujące wpłat by udzielić pomocy Pani..., faktycznie dokonywały przysporzenia na rzecz Fundacji, a zatem to Fundacja stała się właścicielem tych środków, bez względu na to czy środki te były umieszczone na subkoncie przeznaczonym jedynie do wypłaty Pani.... Zdaniem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera zwolnienia od omawianego podatku, które miałoby być zastosowane do opisanej sytuacji.

Jak wynika z dalszej treści omawianego postanowienia ? obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy), przy czym opodatkowaniu podlega ? zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 14 ust. 3 pkt 3 ? nabycie od jednej osoby własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną określoną w w/w przepisie ? (w omawianej sprawie - 4.902,00 zł, wobec zaliczenia obdarowanej do III grupy podatkowej).

Zdaniem organu zatem ? podatek obliczony być winien od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku (art. 15 ust. 1), z uwzględnieniem zasady kumulacji wynikającej z art. 9 ust. 2.

Po analizie treści rozstrzygnięcia Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku i stanu faktycznego przedstawionego we wniosku podatnika Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku postanowieniem z dn. 05.12.2007 r. nr PO/436/02/0003/07 ?wszczął z urzędu postępowanie, w celu jego zmiany. Przedmiotowe postanowienie organu podatkowego pierwszej instancji w świetle art. 14 b § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej ? wydane bowiem zostało z rażącym naruszeniem prawa.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż podatniczka otrzymała za pośrednictwem ...Foundation kwotę pieniężną w wysokości 13.350 zł celem refundacji zakupu protezy uda. Dla udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy powyższe zdarzenie rodzi obowiązek uiszczenia podatku od spadków i darowizn, niezbędnym jest ustalenie, czy w/w podmioty uznać można za strony umowy darowizny.

W pierwszej kolejności wskazana jest zatem analiza regulacji ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. nr 16 poz. 93 z późn. zm.) odnoszących się do umowy darowizny. Wymieniona ustawa w art. 888 § 1 definiuje omawiane zdarzenie w następujący sposób: ?Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku?.

Z powyższego sformułowania bezspornie wynika element wystąpienia po stronie obdarowanego przysporzenia pod tytułem darmym, po stronie darczyńcy natomiast ? okoliczność uszczuplenia własnego majątku na rzecz drugiej ze stron umowy. Może ono polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszania jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego ? do zwiększania aktywów lub zmniejszania pasywów. Darowiznę może zatem m.in. stanowić nieodpłatne przeniesienie własności, wierzytelności lub innego prawa zbywalnego, ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego, zwolnienie obdarowanego z długu.

Rozważając ewentualne wystąpienie w przedmiotowej sprawie powyżej opisanych warunków zauważyć należy, iż ? jak wynika z treści Uchwały nr 1 Zarządu ...Foundation z dnia 19.01.2007 r. pkt 1 oraz pkt 5 ? konto, na którym gromadzone były środki przeznaczone na refundację protezy zakupionej przez Panią....., zostało przez wymienioną instytucję tymczasowo udostępnione ? aby stworzyć techniczną możliwość dokonywania przez darczyńców wpłat przeznaczonych na w/w cel.

Powyższe potwierdza zarówno załączona do akt sprawy ulotka z apelem rodziny w/w, lista darczyńców, którzy tego rodzaju wpłaty (dopisek: dla Elżbiety) na omawiane konto dokonali jak i zapis pkt 6 powołanej wyżej uchwały, który stanowi, iż przedmiotowe subkonto może być zasilone przez Fundację wpłatami, jedynie ?w miarę swoich możliwości? zaś ?żadne zobowiązania? w tym zakresie nie mogą być poczynione.

Nie ma zatem podstaw, aby uznać ...Foundation za stronę umowy darowizny, na mocy której w/w instytucja przekazała na rzecz Pani ...część swego majątku, to jest kwotę pieniężną w wysokości 13.350 z.

Analiza akt sprawy wskazuje bowiem, iż środki pieniężne wpływające na przedmiotowe subkonto, wyodrębnione w ramach rachunku Fundacji, są gromadzone na konkretny cel. Nie stanowią one składnika majątku Fundacji. W związku z tym przy ich przekazaniu Fundacja nie występuje w charakterze darczyńcy, gdyż nie wykonuje świadczenia kosztem swego majątku.

Z tych względów tut. organ podatkowy stwierdza, iż źródłem refundowania kosztów zakupu protezy nie były środki finansowe przekazane przez Fundację na rzecz podatnika w drodze darowizny. Tym samym wymieniona Fundacja nie jest stroną zdarzenia prawnego wymienionego w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, chyba, że zrealizowany zostanie zapis pkt 6 Uchwały z dnia 19.01.2007 r. ?Fundacja w miarę swoich możliwości może zasilać subkonto...?

Darczyńcami są natomiast osoby, które dokonały poszczególnych wpłat na przedmiotowe konto. Jeśli kwota podarowana przez określoną osobę nie przekracza kwoty wolnej od podatku (w rozmiarze uzależnionym od zaliczenia obdarowanego do właściwej grupy podatkowej - art. 9 ust. 1 ustawy), to potwierdzić należy stanowisko wnioskodawcy o zwolnieniu tego rodzaju przysporzenia majątkowego z opodatkowania.

W takim stanie sprawy Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku stwierdza rażące naruszenie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz art. 888 Kodeksu cywilnego, co skutkuje orzeczeniem jak w sentencji.

Na decyzję niniejszą przysługuje prawo wniesienia odwołania do Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku w terminie 14 od dnia jej doręczenia.