Spółka prosiła o wyjaśnienie czy zapłacone odszkodowanie stanowi koszt uzyskania przychodów.

sygnatura: 1401/BP-I/4210-62/07/SP

autor: Izba Skarbowa w Warszawie

data: 2007-10-05

D E C Y Z J A

Na podstawie art. 233 i art. 239 w związku z art. 14b § 5 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa /j. t. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm./, Dyrektor Izby Skarbowejw Warszawie po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 16.08.2007 r. Banku wniesionego na postanowienie Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie Nr 1471/DPR1/423/58/07/MK z dnia 06.08.2007 r., w sprawie udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie Banku w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych,

orzeka:

- odmówić zmiany postanowienia Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie 1471/DPR1/423/58/07/MK z dnia 06.08.2007 r.

U Z A S A D N I E N I E

Pismem z dnia 15.05.2007 r. Bank S.A. (zwana dalej Bankiem lub Spółką) wystąpiła w trybie art. 14a §1 i §2 Ordynacji podatkowej z wnioskiem do Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji prawa podatkowego w indywidualnej sprawie podatnika.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Bank na mocy porozumienia z dnia 24 maja 2004r. jakie zawarł z Agencją R Spółka Akcyjna (dalej AR), zobowiązał się do zakupu od AR akcji ?I? S.A. o wartości 3.000.000,00 zł w terminie do 1 lipca 2007r. W przypadku nie wywiązania się z zakupu przedmiotowych akcji, Bank na mocy zawartego porozumienia zobowiązał się do zapłaty, tytułem odszkodowania, kwoty równoważnej cenie jaką miał zapłacić za nabycie akcji. AR przez zapis o odszkodowaniu, zabezpieczyła się na wypadek nie nabycia przez Bank akcji, do których kupna jako pierwszej, obligowało ją ww. porozumienie. Zapisy o odszkodowaniu były warunkiem nabycia akcji przez AR.
Przedmiotowe porozumienie miało na celu restrukturyzację ?I? S.A. w celu zachowania przychodów jakie Bank uzyskiwał od tej firmy z tytułu emisji bonów korporacyjnych. W trakcie procesu restrukturyzacyjnego ?I? S.A. przekształcił się w firmę ?W-L? S.A. Nowa firma weszła we wszystkie przewidziane przepisami prawa podatkowego, prawa i obowiązki starej firmy. Bank za emisję bonów otrzymywał od ?I? S.A., jak i teraz od ?W-L? S.A. przychody w postaci prowizji i dyskonta. Wskazane przychody są dla Banku jednym ze źródeł przychodów.
Zgodnie z postanowieniami porozumienia AR w 2004r. nabyła akcje ?I? S.A., których wykupu zażądał od Banku w styczniu 2007r.
Bank, z uwagi na procesy inkorporacyjne w 2007r. zrezygnował z nabycia przedmiotowych akcji. Jednakże zgodnie z zapisami porozumienia Bank musiał zapłacić kwotę 3.000.000,00 zł
W pytaniu zawartym we wniosku Spółka prosiła o wyjaśnienie czy zapłacone odszkodowanie stanowi koszt uzyskania przychodów.
Podatnik stoi na stanowisku, iż dokonując w 2007roku zapłaty odszkodowania za brak wykupu akcji, poniósł koszt w celu zachowania, zabezpieczania źródła przychodu w postaci dyskonta, prowizji od dystrybucji bonów korporacyjnych. Ponadto zapłacone odszkodowanie nie jest określone w art.16 ust.1 pkt 19 i 22 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Zatem zdaniem Banku kwotę 3.000.000,00 zł należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, bowiem została poniesiona w celu zachowania, zabezpieczenia źródła przychodów.

W dniu 06.08.2007 r. Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowegow Warszawie wydał postanowienie Nr 1471/DPR1/423/58/07/MK, w którym stwierdził, że stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe.
W uzasadnieniu Organ I instancji wskazał na zasady zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów wynikające z art.15 ust.1 ww. ustawy. Stwierdził ponadto, że wydatki te muszą być ekonomicznie uzasadnione z punku widzenia prowadzonej działalności gospodarczej.
Organ I instancji zwrócił uwagę, że choć w przedmiotowym stanie faktycznym przepisy art.16 ust.1 pkt 19 i art.16 ust.1 pkt 22, w których ustawodawca wyłączył z grupy kosztów uzyskania przychodów wydatki mające charakter kar i sankcji, nie będą miały zastosowania, niemniej wydatek w postaci odszkodowania z tytułu nie nabycia akcji nie będzie mógł być kosztem uzyskania przychodów. Kara umowna poniesiona z tytułu odstąpienia od warunków przewidzianych w umowie nie pozostaje bowiem w związku z konkretnym przychodem podatnika. Z tych względów kwota przedmiotowego odszkodowania wypłacona z przyczyn leżących po stronie Banku nie może być uznana za koszt uzyskania przychodów na podstawie art.15 ust.1 ww. ustawy.
Dodatkowo wskazał, iż zapłata przez Spółkę odszkodowania za brak wykupu akcji nie będzie miała także na celu zachowania, czy też zabezpieczenia źródła przychodu w postaci dyskontai prowizji uzyskiwanych przez Bank od ?I? S.A. z tytułu emisji bonów korporacyjnych. Osiąganie przez Bank przychodów w postaci prowizji i dyskonta za emisję bonów nie jest uzależnione od posiadania przez Bank udziałów (akcji) podmiotu emitującego bony (w przedmiotowej sprawie ?I? S.A.).

W dniu 16.08.2007 r. Spółka złożyła zażalenie na wydane postanowienie, wnosząc o zmianę zaskarżonego postanowienia w całości poprzez stwierdzenie, że stanowisko prezentowane przez Spółkę we wniosku z dnia 15.05.2007 r. jest prawidłowe.
W uzasadnieniu zażalenia Podatnik ponownie przedstawia stan faktyczny rozszerzając goo informację odnośnie utworzenia w 2004 roku, tj. na podstawie podpisanego porozumienia z AR (2004 rok), w księgach rezerwy nie stanowiącej kosztu uzyskania przychodu na potencjalne nabycie akcji, czy też odszkodowanie w kwocie 3.000.000,00 zł oraz analizuje treść art.15 ust.1 pkt , art.15 ust.4, art.15 ust.4d, art.15 ust.4e oraz art.16 ust.1 pkt 27 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Z powyższych przepisów Podatnik wywodzi, iż kwota 3.000.000,00 zł zapłacona tytułem odszkodowania dla celów podatkowych stanowi pośredni koszt uzyskania przychodów w postaci dyskonta, prowizji z kolejnych emisji bonów osiągniętych za lata 2004-2007 i jako taki winien zostać zaliczony do kup w styczniu 2007 r., tj. z datą jego poniesienia (zarachowania), które nastąpiło 15 stycznia 2007 na mocy zawartego aneksu do porozumienia z 2004r. Dodatkowo Bank informuje, iż aneks do porozumienia z 24 maja 2004 roku został zawarty z uwagi na żądanie przez AR wcześniejszego wykupu akcji, tzn. przed datą 01.07.2007r. określoną w porozumieniu z 2004r. Jednocześnie zdaniem Banku stanowisko zajęte przez Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w zaskarżonym postanowieniu z dnia 06.08.2007r. ogranicza się do opisu źródła przychodów w postaci dyskonta, prowizji z konkretnej emisji, natomiast pomija źródło przychodów w postaci kolejnych następnych emisji bonów korporacyjnych. Ponadto nabycie akcji ?I? S.A. zabezpieczyło, zachowało źródło przychodów w postaci dyskonta, prowizji z kolejnych emisji.

Dyrektor Izby Skarbowej po rozpatrzeniu zebranego materiału dowodowego, stwierdza, co następuje:

Zażalenie wniesione przez Spółkę, w ocenie organu odwoławczego nie zasługuje na uwzględnienie.
Ustawową definicję kosztów uzyskania przychodów zawiera art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tj. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy, stanowić mogą koszty uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Jednocześnie zauważa, na co zwrócił uwagę również organ pierwszej instancji, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, ciężar co do prawidłowego udokumentowania wydatku, jak i wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a uzyskaniem przychodu spoczywa na podatniku.Począwszy od 01.01.2007r. ustawodawca, w art. 15 ust. 4 ? 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wprowadził odrębne zasady dotyczące momentu rozpoznawania kosztów dla celów podatkowych, w zależności od tego czy dany wydatek w sposób bezpośredni można powiązać z konkretnym przychodem, czy też wydatek ten dotyczy całokształtu działalności podatnika. Zgodnie z art. 15 ust. 4d w/w ustawy, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e).
W przedmiotowej sprawie w świetle powołanego przepisu art.15 ust.1 dla zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania za brak wykupu akcji ?I? S.A., do nabycia których zobowiązała się porozumieniem, niezbędne jest wykazanie istnienia między tym kosztem a przychodem bezpośredniego lub pośredniego związku przyczynowo-skutkowego. Zasadnym jest również wykazanie nie wystąpienia analogicznego związku, w przypadku wykupu przedmiotowych akcji.
Jak wynika z wyjaśnień Banku w porozumieniu z 24 maja 2004r., jakie zawarł z Agencją R, zobowiązał się do nabycia od Agencji akcji firmy ?I? S.A. w terminie do 1 lipca 2007r., a w przypadku odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie Banku i ich nie nabycia zapłaty kary w wysokości 3.000.000,00 zł stanowiącej równowartość ceny jaką miał zapłacić za nabycie przedmiotowych akcji.
Organ II instancji w pełni podziela opinię organu I instancji, iż wobec odstąpienia od warunków przewidzianych w ww. porozumieniu z przyczyn leżących po stronie Banku, związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wydatkiem a przychodem, warunkującym zaliczenie tego wydatku do kosztów uzyskania przychodów w ogóle nie wystąpi. Tym samym wypłacone odszkodowanie w kwocie 3.000.000,00 zł nie stanowi dla Spółki kosztu uzyskania przychodu.

Dokonując oceny przedstawionego przez Stronę stanu faktycznego, nie można również zapłatę przedmiotowego odszkodowania uznać za koszt poniesiony w celu zachowania, czy też zabezpieczenia źródła przychodu w postaci prowizji i dyskonta za emisję bonów korporacyjnych ?I? S.A. Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego pod red. M. Szymczaka, Warszawa 1996 przez pojęcie ?zachować? (?zachowywać?) należy rozumieć ?dochować coś w stanie nie zmienionym, nie naruszonym, utrzymać?. Natomiast ?zabezpieczyć? (?zabezpieczać?) oznacza ?uczynić bezpiecznym ? nie zagrożonym; dać ochronę, ochronić?. Można więc przyjąć, iż koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nie naruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.
Istotą tego rodzaju kosztów jest ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości. Z wyjaśnień Spółki wynika, iż Bank miał możliwość uniknięcia poniesionej kary w postaci zapłaty przedmiotowego odszkodowania. W analizowanej sprawie wiązałoby się to z nabyciem akcji ?I? S.A. Jednoczenie nie przedstawiała żadnych informacji, które wskazywałyby, iż dla zachowania (zabezpieczenia) obecnych i przyszłych przychodów w postaci prowizji i dyskonta z tytułu emisji bonów korporacyjnych koniecznym była rezygnacja z posiadania akcji ?I? S.A. oraz obligatoryjna zapłata wiążącego się z tym odszkodowaniem. Zatem argumentacja Spółki w zakresie kwalifikacji przedmiotowego wydatku nie odpowiada przytoczonej definicji.

Mając na uwadze powyższe Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uważa, iż prawidłowo orzeczono w zaskarżonym postanowieniu, iż w przedmiotowej sytuacji odszkodowanie wypłacone przez Spółkę z tytułu nie wywiązania się z warunków określonych w porozumieniu nie spełnia - wskazanych w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. - cech pozwalających na zaliczenie go do kosztów uzyskania przychodów. Tym samym uznaje za nieprawidłowe stanowisko Podatnika, iż ww. odszkodowanie w kwocie 3.000.000,00 zł Spółka zaliczyć powinna do kosztów uzyskania przychodów w styczniu 2007 roku, gdyż dotyczy przychodów uzyskanych przez Bank w postaci prowizji i dyskonta za emisję bonów.

Przed wydaniem niniejszej decyzji Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie na podstawie art.200 ustawy Ordynacja podatkowa postanowieniem z dnia 10.09.2007r. (doręczonym 13.09.2007r.) wyznaczył Stronie siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Strona skorzystała z przysługującego jej prawa.
Organ II instancji rozpatrując niniejszą sprawę, kierował się złożonymi przez Stronę dokumentami, przepisami prawa oraz ich wykładnią.
Biorąc pod uwagę powyższe Organ II instancji orzekł jak w sentencji.