W sprawie kwalifikacji budynków zajętych bezpośrednio na zakwaterowanie żołnierzy, poprzez stwierdzenie, że: budynki położone na terenach zamkniętych, w których znajdują się wspólne kwatery stale przeznaczone na zakwaterowanie żołnierzy pełniących służbę wojskową, należy zaliczyć do budynków mieszkalnych.
sygnatura: SKO-4231/106/2005
autor: Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Bydgoszczy
data: 2005-12-07
| słowa kluczowe: | budynek, budynek mieszkalny, budynki zbiorowego zamieszkania, żołnierze |
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Bydgoszczy po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 7 grudnia 2005 r. zażalenia Rejonowego Zarządu Infrastruktury w Bydgoszczy na postanowienie Wójta Gminy Osielsko z dnia 5.10.2005 r. Nr Fn 3118-1/8/05 w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego;
na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm) w związku z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a i art. la ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.) oraz art. 6 i art. 7 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398 ze zm.)
orzeka:
UZASADNIENIE
Rejonowy Zarząd Infrastruktury w Bydgoszczy pismem z dnia 11.07.2005 r. zwrócił się z wnioskiem do Wójta Gminy Osielsko o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie kwalifikacji budynków zajętych bezpośrednio na zakwaterowanie żołnierzy do grupy budynków mieszkalnych.
Podatnik przedstawił we wniosku swoje stanowisko, zgodnie z którym powyższe budynki należy zaliczyć do budynków mieszkalnych. Zdaniem podatnika wynika to zarówno z wykładni językowej określenia "budynek mieszkalny", jak i z przepisów prawa, w tym z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398 ze zm.), a także z utrwalonego orzecznictwa sądów administracyjnych.
Wójt Gminy Osielsko postanowieniem z dnia 5 października 2005 r. Nr Fn 3118-1/8/05 udzielił interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a w związku z art. la ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.), stwierdzając, że budynki koszarowe należy klasyfikować do celu wymiaru podatku od nieruchomości jako budynki pozostałe.
W uzasadnieniu postanowienia organ pierwszej instancji podkreślił, że nie można na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych posługiwać się definicją "budynku mieszkalnego", zgodnie z którą jest nim każdy budynek wykorzystywany na cele mieszkalne. Zdaniem organu podstawą wymiaru podatków powinny być dane wynikające z ewidencji gruntów i budynków, prowadzonej przez Starostwo Powiatowe. Według organu, w przypadku, gdy wydział geodezyjno-kartograficzny nie dysponuje danymi dotyczącymi danego budynku, miarodajna jest dokumentacja budowlana budynku, a więc m.in. decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, projekt budowlany, pozwolenie na budowę, decyzja o dopuszczeniu budynku do użytkowania. Organ podkreślił, że w takim przypadku do określenia rodzaju budynku na potrzeby opodatkowania właściwa jest dokumentacja budynku, co wynika pośrednio z definicji zawartej w art. la ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Na powyższe postanowienie zażalił się Rejonowy Zarząd Infrastruktury w Bydgoszczy, zarzucając wadliwość udzielonej interpretacji oraz wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia i wydanie decyzji uwzględniającej w przedmiotowej sprawie ugruntowany porządek prawny.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Bydgoszczy po przeanalizowaniu akt sprawy zważyło co następuje.
Zażalenie wniesione przez podatnika zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, rada gminy, w drodze uchwały, określa wysokość stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki nie mogą przekroczyć rocznie od budynków mieszkalnych lub ich części - 0,54 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej.
Z kolei, w myśl art. 5 ust. 1 pkt lit. e cyt. ustawy uchwalone przez radę gminy stawki nie mogą przekroczyć rocznie od tzw. budynków pozostałych lub ich części - 6,01 zł od 1 m powierzchni użytkowej.
Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych zatem w istotny sposób różnicuje stawki podatku od nieruchomości w zależności od rodzaju budynku. Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że maksymalna stawka ustawowa od "pozostałych budynków" jest prawie 12 razy wyższa od stawki mającej zastosowanie do budynków mieszkalnych. W związku z tym, zrozumiałe jest, że ustalenie, iż dany budynek należy zaliczyć do budynków mieszkalnych, a więc opodatkowanych preferencyjnie, jest bardzo ważne dla ochrony interesu podatnika.
Kwalifikacja budynków do określonej kategorii w celu ustalenia właściwej stawki opodatkowania wywołuje wiele kontrowersji zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie.
W kontekście problemu przedstawionego we wniosku podatnika, w ramach wykładni językowej celowym jest zinterpretowanie pojęcia "budynku mieszkalnego" występującego w analizowanym przepisie art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Należy bowiem zauważyć, że w procesie interpretacji prawa podatkowego znajduje zastosowanie przede wszystkim wykładnia językowa, rozumiana jako proces ustalania treści norm prawnych na podstawie możliwego sensu słów, za pomocą których sformułowano dany przepis.
Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych posługuje się własną definicją budynku. Zgodnie z art. la ust. pkt 1, budynkiem jest obiekt budowlany w rozumieniu prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.
Przywołana ustawa nie zawiera definicji "budynku mieszkalnego" ani też "budynków pozostałych". Celowym jest więc zastosowanie wykładni językowej w celu znalezienia znaczenia interpretowanego terminu "budynek mieszkalny" w powszechnym języku polskim.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów administracyjnych oraz poglądami w doktrynie, w przypadku, gdy w ustawie nie skonstruowano definicji użytego w niej pojęcia, aby ustalić jego sens należy jako pierwszą zastosować wykładnię językową. Przy wykładni prawa podatkowego punktem wyjścia powinno być sformułowane przez naukę prawa stanowisko o autonomiczności tej gałęzi prawa. Nazwy przejęte przez prawo podatkowe z innych gałęzi prawa nie mogą oznaczać tych samych pojęć, służą bowiem do budowania określonych pojęć właśnie w prawie podatkowym i stanowią wraz z innymi cechami ustaw podatkowych część składową nowych kompleksów pojęć, uzyskując cechy swoiste niezbędne do założonych przez ustawodawcę celów opodatkowania. Prawo podatkowe bowiem, aby mogło wypełniać swoje zadania, może być wiązane tylko własnymi pojęciami. Dokonując wykładni językowej prawa podatkowego, która powinna być uściślana i rozwijana w kontekście wykładni systemowej i funkcjonalnej, należy przede wszystkim szukać ..podatkowego" rozumienia pojęć używanych przez ustawodawcę (por. uchwała NSA z dnia 24.06.1996 r. FPK 6/96, ONSA 1996/3/106, wyrok WSA w Warszawie z dnia 16.06.2004 r. III SA 487/03).
Odwołując się do znaczenia określenia "budynek mieszkalny" należy stwierdzić, że jest to budynek służący lub nadający się do mieszkania. Słownik języka polskiego dostępny na stronie internetowej Wydawnictwa Naukowego PWN: www.sjp.pwn.pl, definiuje pojęcie "mieszkać" jako "zajmować jakiś lokal, jakieś pomieszczenie jako główne miejsce przebywania, pobytu, mieć mieszkanie, zamieszkiwać, przebywać gdzieś stale albo czasowo".
Wykładnia językowa pojęcia "budynek mieszkalny" pozwala więc uznać, że budynki położone na terenach zamkniętych, w których znajdują się wspólne kwatery stale przeznaczone na zakwaterowanie żołnierzy pełniących służbę wojskową, należy zaliczyć do budynków mieszkalnych.
Powyższe stanowisko Kolegium znajduje uzasadnienie również przy zastosowaniu innych dyrektyw interpretacyjnych, w szczególności wykładni systemowej i celowościowej.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398 ze zm.), na zakwaterowanie zbiorowe żołnierzy przeznacza się wspólne kwatery stałe będące pomieszczeniami mieszkalnymi w budynkach położonych na terenach zamkniętych.
Z kolei, w myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, wspólne kwatery stałe są przeznaczone na zakwaterowanie żołnierzy:
Pojęcie "zakwaterowanie" oznacza czasowe pomieszczenie mieszkalne, zaś "zakwaterować" to inaczej umieścić na kwaterze, przydzielić komuś kwaterę (zob. Słownik Języka Polskiego na internetowej stronie: www.sjp.pwn.pl).
Zatem wspólne kwatery przeznaczone na zakwaterowanie żołnierzy pełniących służbę wojskową w różnych formach zostały określone przez przywołane przepisy jako pomieszczenia mieszkalne. Skład orzekający zwraca uwagę na fakt, że przepisy art. 6 i 7 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, nie zawierają pojęcia "koszar", lecz posługują się wyłącznie terminem "wspólnych stałych kwater", przeznaczonych na zakwaterowanie żołnierzy.
Zdaniem składu orzekającego interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego udzielona przez organ pierwszej instancji w zaskarżonym postanowieniu jest nieprawidłowa w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku. Organ pierwszej instancji w udzielonej interpretacji m.in. w sposób nieprecyzyjny dokonał uogólnienia, poprzez stwierdzenie, że budynki koszarowe należy sklasyfikować do celu wymiaru podatku od nieruchomości jako budynki pozostałe, w sytuacji, gdy podatnik w swoim wniosku przedstawił prośbę o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie kwalifikacji budynków zajętych bezpośrednio na zakwaterowanie żołnierzy do grupy budynków mieszkalnych, a nie ogólnie w sprawie kwalifikacji budynków koszarowych.
Oznacza to, że organ podatkowy nie udzielił interpretacji zgodnie z wnioskiem, bowiem dopiero z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika, jakie jest stanowisko organu. Interpretacja powinna być jednoznacznie wyrażona w sentencji postanowienia i nie może być domniemywana na podstawie uzasadnienia orzeczenia.
Skład orzekający podkreśla również fakt, że przepisy stanowiące akty wykonawcze do ustawy - Prawo budowlane, regulują inną sferę zagadnień niż wymiar podatków i dlatego też nie mogą one stanowić podstawy do podejmowania rozstrzygnięć w zakresie podatku od nieruchomości, a szczególności decydować o zaliczeniu danego budynku do odpowiedniej kategorii budynków w rozumieniu przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Kolegium zaznacza, że niniejsza interpretacja znajduje oparcie w dorobku orzeczniczym Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych oraz w poglądach przedstawicieli nauki prawa podatkowego i jednocześnie zwraca uwagę na fakt, iż istniejące wątpliwości co do sposobu kwalifikacji budynków do określonych kategorii dla celów podatkowych mogą być usunięte dopiero po dokonaniu nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych poprzez zamieszczenie w niej precyzyjnej definicji "budynku mieszkalnego". Jednak postulat ten należy traktować jako de lege ferenda.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w rozstrzygnięciu.
Niniejsza decyzja jest ostateczna.
Na decyzję służy stronie prawo wniesienia skargi za pośrednictwem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bydgoszczy do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia.