Czy przychody rzeczoznawcy majątkowego z działalności wykonywanej osobiście i prowadzonej działalności gospodarczej stanowią odrębne źródła przychodów?
sygnatura: BI/4117-0070/05
autor: Izba Skarbowa w Gdańsku
data: 2005-12-14
| słowa kluczowe: | biegły sądowy, płatnik, sądy |
Decyzja
Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), po rozpatrzeniu zażalenia Pana, na postanowienie Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 23 września 2005r. Nr DF/415-791/05/FD dotyczące interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego:
U z a s a d n i e n i e
Pismem złożonym w dniu 27 czerwca 2005r. (uzupełnionym w dniu 20.07.2005r.) Podatnik zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa w sprawie opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów za czynności świadczone przez biegłych sądowych na zlecenie sądu.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Podatnik jest rzeczoznawcą majątkowym prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie np. wycen nieruchomości, opinii na temat ich wartości, opodatkowaną 19% podatkiem dochodowym. Za wykonane usługi wystawia faktury VAT. Ponadto jest biegłym sądowym - na zlecenie Sądu dokonuje wycen nieruchomości. Od uzyskanych z tego tytułu przychodów na podstawie wystawionych przez Podatnika rachunków Sąd (Płatnik) pobierał zaliczki na podatek dochodowy i wystawił informację imienną - PIT-8B. W związku ze zmianą przepisów ustawy o podatku od towarów i usług biegły za świadczone na zlecenie sądu z urzędu czynności zobowiązany jest wystawiać faktury VAT.
Zdaniem Podatnika, w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, są to dwa niezależne źródła przychodów opodatkowane oddzielnie. Przychody z działalności gospodarczej opodatkowane podatkiem liniowym w wysokości 19%, zaś przychody ze sporządzania opinii sądowych według skali podatkowej.
Postanowieniem z dnia 23 września 2005r. Nr DF/415-791/05/FD Naczelnik Urzędu Skarbowego - potwierdzając prawidłowość stanowiska Podatnika - stwierdził, że przychody uzyskiwane z wycen nieruchomości w ramach prowadzonej indywidualnie działalności gospodarczej oraz przychody uzyskiwane z tytułu wykonywanych obowiązków biegłego sądowego na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowią dwa odrębne źródła przychodów i w przedmiotowej sprawie do obu źródeł mają zastosowanie odrębne formy opodatkowania. Ponadto wskazał, że przychodem w podatku dochodowym od osób fizycznych jest kwota wynagrodzenia wypłacona przez sąd, pomniejszona o należny podatek VAT.
Podatnik korzystając z przysługującego prawa wniósł zażalenie na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 23.09.2005r. nr DF/415- 791/05/FD, w którym podtrzymuje zarzuty zawarte w zażaleniu z dnia 08.09.2005r. na postanowienia wydane w przedmiocie przepisów podatku od towarów i usług. Ponadto podnosi, iż jego zdaniem wynagrodzenie biegłych sądowych wypłacone przez Sąd nie powinno być obciążone podatkiem VAT, bowiem wówczas wysokość wynagrodzeń biegłych jest uzależniona od tego czy są podatnikami podatku od towarów i usług.
Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku po rozpatrzeniu zażalenia stwierdza, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 10 ust.1 pkt 2 i pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) do odrębnych źródeł przychodów zalicza się działalność wykonywaną osobiście (pkt 2) i pozarolniczą działalność gospodarczą (pkt 3).
Pojęcie "pozarolniczej działalności gospodarczej" w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26.07.1991r. oznacza działalność zarobkową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzoną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Zaś w myśl art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26.07.1991r. za "przychody z działalności wykonywanej osobiście", o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym (...), z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.
W świetle cytowanych wyżej przepisów czynności wykonywane przez osoby fizyczne będące biegłymi sądowymi, którym sąd lub prokurator zlecił wykonanie czynności z urzędu należy kwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Ponadto na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą równocześnie wykonywały na rzecz sądu zlecanie z urzędu czynności i osiągały z tego tytułu świadczenia zaliczane do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26.07.1991r.
Od wypłaconych należności za sporządzoną na zlecenie Sądu przez biegłego np. wycenę nieruchomości, sądy stosownie do art. 41 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 26.07.1991r. (...) są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 (tj. 20%) (...). Kwoty pobranych zaliczek Sądy przekazują, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek właściwego urzędu skarbowego (art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991r.). Zaś w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym są obowiązane przesłać podatnikom oraz właściwemu urzędowi skarbowemu imienne informacje o wysokości uzyskanego dochodu - (PIT-8B).
Natomiast podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, w myśl art. 9a ust. 2 ustawy z dnia 26.07.1991r. (...) mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c - tj. przy zastosowaniu jednej stawki podatku w wysokości 19%.
Oznacza to, iż z możliwości wyboru tej formy opodatkowania mogą skorzystać jedynie podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Wobec tego, otrzymane przez biegłych - rzeczoznawców majątkowych, należności za czynności wykonane z urzędu na zlecenie sądu stanowią przychód z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26.07.1991r. nie stanowią natomiast przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej. Podatnik dochody uzyskane z tej działalności obowiązany jest wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym łącząc je z innymi opodatkowanymi według obowiązującej skali podatkowej, natomiast z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach określonych w art. 30c w odrębnym zeznaniu (art. 45 ust. 1a pkt 2 ustawy z dnia 21.07.1991r.).
Oceniając zatem przedstawiony stan faktyczny na gruncie obowiązujących przepisów, zaprezentowane przez Podatnika stanowisko jest prawidłowe.
Odnośnie wątpliwości ustalenia podstawy obliczania podatku od przychodów z działalności wykonywanej osobiście należy zauważyć, iż w myśl w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21.07.1991r. stanowiącej, iż przychodami (...) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze (...). Ogólna definicja przychodu zawarta w tym przepisie nie zawiera regulacji prawnej wyłączającej z podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym podatku od towarów i usług, ani też regulacji przeciwstawnej, zabraniającej pomniejszenia podstawy opodatkowania o podatek od towarów i usług. Niemniej jednak regulacja ta wyraźnie wskazuje, iż przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Kwota podatku od towarów i usług nie jest kwotą faktycznie otrzymaną, czy postawioną do dyspozycji podatnika. Podatek ten jest bowiem - ze swej istoty - podatkiem pośrednim, którego ciężar ekonomiczny spoczywa na konsumentach. Zatem w sytuacji, gdy podatnik jest podatnikiem podatku od towarów i usług, osiągającym przychody ze źródła, o którym mowa w treści art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26.07.1991r., płatnik (w rozpatrywanym przypadku sąd) powinien obliczać kwotę przychodu bez uwzględnienia należnego podatku od towarów i usług. W przeciwnym wypadku doszłoby de facto do "płacenia podatku od podatku".
Jednocześnie w świetle art. 155 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) w przypadkach nieuregulowanych w odrębnych przepisach, do przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług oraz zwróconej różnicy tego podatku.
Ponadto Dyrektor Izby Skarbowej wyjaśnia, iż o liczbie wydanych przez organ podatkowy postanowień decyduje nie tylko ilość postawionych we wniosku zapytań, lecz także liczba wymagających rozstrzygnięcia problemów. Tym samym organ podatkowy w celu wnikliwego opracowania postawionych zagadnień zasadnie udzielił Podatnikowi odpowiedzi na zadane przez niego pytania w formie odrębnych postanowień interpretacyjnych dotyczących zagadnień podatku dochodowego i odrębnie w sprawie dot. podatku od towarów i usług. Zarzuty wniesione w zakresie postanowień odnoszących się do postanowień wydanych w przedmiocie przepisów podatku od towarów i usług nie mogą mieć wpływu na rozstrzygnięcie podjęte w przedmiotowej sprawie dotyczącej interpretacji przepisów podatku dochodowego od osób fizycznych (szczególnie, że Podatnik co do zasady zgadza się ze stanowiskiem organu I instancji w tym zakresie poza kwestią uwzględnienia w podstawie opodatkowania należnego podatku VAT).