VAt - w zakresie obowiązku naliczenia podatku należnego z tytułu poniesionych wydatków na rzecz pracowników, byłych pracowników i ich rodzin oraz kontrahentów

sygnatura: IPPP3/443-608/09-3/CS

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

data: 2009-10-13

słowa kluczowe:

finansowanie, nieodpłatna dostawa towarów, świadczenie, świadczenie nieodpłatne

Wniosek ORD-IN: [ 1011 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 14.07.2009 r. (data wpływu 20.07.2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku naliczenia podatku należnego z tytułu poniesionych wydatków na rzecz pracowników, byłych pracowników i ich rodzin oraz kontrahentów:

• w zakresie nieodpłatnej dostawy towarów -jest nieprawidłowe,

• w zakresie nieodpłatnego świadczenia usług oraz wydatków wynikających z działalności socjalnej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20.07.2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia podatku naliczonego VAT z tytułu poniesionych wydatków na rzecz pracowników, byłych pracowników i ich rodzin oraz kontrahentów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka ponosi m.in. następujące wydatki na rzecz pracowników:

1. w związku z utrzymaniem sportowych reprezentacji Spółki, startujących w różnego rodzaju zawodach (meczach, zawodach wędkarskich, maratonach):

1. na zakup strojów sportowych, które są przekazywane reprezentantom Spółki;
2. na zakup usług prania strojów sportowych;
3. na zakup nagród, które są przekazywane w konkursach/zawodach organizowanych przez Spółkę;
4. na zakup usług transportu pracowników na miejsce organizowania zawodów;

2. w związku z wyrażeniem uznania dla stażu pracy:

1. na zakup nagród dla pracowników (np. odchodzących na emeryturę),
2. na zakup związanych z tymi jubileuszami odznaczeń, dyplomów, Legitymacji, zaproszeń);

3. w związku z organizowaniem imprez okolicznościowych, integracyjnych, festynów (finansowanych ze środków obrotowych Spółki):

• na zakup nagród dla zasłużonych pracowników,
• zakup artykułów spożywczych,- które są przekazywane (udostępniane) w trakcie imprezy;
• na zakup usługi kompleksowej obsługi imprezy albo
• na zakup programu artystycznego,
• na wynajem sali,
• na zakup usługi cateringowej,
• na zakup usługi gastronomicznej,
• na zakup usługi hotelowej,
• na zakup opieki medycznej,
• na zakup ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków;
• na zakup dekoracji,
• na zakup usługi transportowej (dowóz pracowników);

4. w związku z pełnieniem przez pracowników określonych funkcji w Spółce (m.in. członków Rady Nadzorczej Zarządu):

1. na zakup artykułów spożywczych (kawy, herbaty, napojów, poczęstunku) - wydawanych na posiedzeniach i poza posiedzeniami,
2. na zakup biletów lotniczych, kolejowych
3. na zakup usługi transportowej,
4. na zakup usługi gastronomicznej,
5. na zakup usługi cateringowej,
6. na zakup usługi hotelowej;

5. w związku z zakupem posiłków przekazywanych pracownikom nie stanowiących posiłków profilaktycznych w rozumieniu Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Spółka posiada umowę z firmą cateringową na prowadzenie kantyny pracowniczej, zgodnie z którą Spółka gwarantuje swoim pracownikom dopłatę w wysokości X% cen posiłków. Pozostałe X% potrącane jest z wynagrodzenia pracownika Spółki. Wartość dopłaty oraz odpłatności pracowników Spółki udokumentowane są odpowiednio fakturą VAT oraz notą księgową);

6. na zakup kwartalnych biletów komunikacji miejskiej (kart miejskich) - przy współfinansowaniu pracownika; (Pracownikowi zatrudnionemu w Spółce przysługuje dopłata w wysokości X% ceny miejskiego, imiennego biletu kwartalnego na wszystkie linie komunikacji miejskiej w Warszawie bez względu na rodzaj zakupionego biletu kwartalnego. Dopłata do dojazdów do pracy i z pracy przysługuje pracownikom korzystającym z publicznych środków lokomocji w obrębie województwa mazowieckiego. Okresem rozliczeniowym dla dopłat jest kwartał kalendarzowy. Pracodawca zakupuje bilet kwartalny i udostępnia go pracownikowi przed rozpoczęciem danego kwartału. Potrącenie X% wartości biletu kwartalnego następuje w pierwszym miesiącu danego kwartału w terminie wypłaty wynagrodzenia za pracę przysługującego za ten miesiąc, na podstawie stosownego pisemnego upoważnienia udzielonego przez pracownika.)

7. na zakup okularów korekcyjnych do pracy przy monitorze dla pracowników (Faktura opłacona przez pracownika wystawiona jest na Spółkę, która zwraca pracownikowi określoną w ZUZP kwotę.)

8. na zakup energii elektrycznej zużywanej przez pracownika (na podstawie zapisów ZUZP i PZUZP dla Pracowników Przemysłu Energetycznego pracownikowi Spółki po przepracowaniu roku w Spółce przysługuje prawo do korzystania z ulgowej odpłatności za energię elektryczną. Odpłatność pracownika za zużycie 1 kWh energii elektrycznej, w ilości nie przekraczającej 3000 kWh w roku i średnio miesięcznie 250 kWh, stanowi X% normalnej ogólnie obowiązującej taryfy dla gospodarstw domowych. Pracownik otrzymuje fakturę VAT na X% należności, zaś pozostała część opłacana jest przez Spółkę na podstawie noty księgowej wystawionej na Spółkę.

9. finansowane z ZFŚS:

• na zakup usług (wczasów, wycieczek, karnetów na basen, imprezy sportowe (mecze), karnetów na zajęcia rekreacyjne) od podmiotów zewnętrznych, przy częściowym finansowaniu przez pracownika (Faktura opłacona przez pracownika wystawiona jest na Spółkę, która zwraca pracownikowi określoną kwotę.),
• na zakup bonów dla pracowników;

Spółka ponosi również na rzecz byłych pracowników (emerytów) oraz rodzin pracowników takie wydatki jak:

1. w związku z organizowaniem imprez okolicznościowych, festynów (jw.), w których oprócz pracowników uczestniczą byli pracownicy, którzy przeszli na emeryturę, rodziny pracowników oraz goście.
2. na zakup wieńców i wiązanek pogrzebowych (dla byłych pracowników), kondolencje (nekrologi) w związku ze śmiercią osób z rodziny pracownika, czy byłych pracowników (emerytów);
3. Finansowane z ZFŚS:

1. na zakup wczasów, kolonii dla dzieci (w części finansowane przez pracownika),
2. na zakup paczek świątecznych dla dzieci pracowników;
3. na zakup bonów dla emerytowanych pracowników

Spółka ponosi również wydatki na rzecz kontrahentów (np. dostawców kooperantów, klientów):

1. w związku z organizowanymi spotkaniami

1. na zakup kwiatów, kalendarzy, upominków,
2. na zakup artykułów spożywczych (kawy, herbaty, napojów, poczęstunku);

2. w związku z organizowanymi konkursami dla klientów i potencjalnych klientów:

1. na zakup upominków i nagród
2. przekazanie materiałów reklamowych i promocyjnych klientom i potencjalnym klientom;

3. na zakup towarów przekazywanych w ramach sponsoringu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w odniesieniu do nieodpłatnego świadczenia usług oraz nieodpłatnej dostawy towarów na rzecz pracowników, byłych pracowników i ich rodzin oraz kontrahentów, Spółka ma obowiązek naliczania podatku należnego VAT ...

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli wydatki poniesione zostały na cele inne niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, Spółka zobligowana jest do wykazania podatku należnego VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel zaś przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi wyżej wspomnianej dostawy towarów.

Ponadto z art. 7 ust. 2 wynika, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

• przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

• wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny

• jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Analogiczne przepisy dotyczące świadczenia usług zawarte są w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT: ,,nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług."

Z powyższego wynika, że w przypadku nieodpłatnych wydań towarów lub nieodpłatnego świadczenia usług na rzecz pracowników lub kontrahentów obowiązek naliczenia podatku VAT powstanie w Spółce, gdy spełnione będą łącznie następujące przesłanki:

• Spółce przysługiwało prawo do odliczenia całości lub części podatku naliczonego

• towary przekazane są na cele inne niż związane z prowadzonym przez Spółkę przedsiębiorstwem.

Pierwsza przesłanka nie zachodzi m.in., gdy Spółka otrzymuje notę obciążeniową w której nie jest wykazany VAT naliczony (np. w przypadku otrzymania noty obciążeniowej od firmy cateringowej na kwotę do potrącenia z wynagrodzeń pracowników lub od zakładu energetycznego za dopłatę do energii elektrycznej zużywanej przez pracownika zgodnie z taryfą pracowniczą). W odniesieniu do usług noclegowych i gastronomicznych również nie jest spełniona pierwsza przesłanka, zatem Spółka nie odlicza, ale też nie wykazuje podatku należnego VAT przy tego rodzaju wydatkach.

W przypadku, gdy Spółka przekazuje towary na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem (przesłanka druga) nie powstaje obowiązek naliczenia podatku VAT należnego.

Podejście takie potwierdził NSA w wyroku 7-miu sędziów z dnia 23 marca 2009 r. (sygn. akt I FPS 6/03). NSA jednoznacznie stwierdził, iż w stanie prawnym obowiązującym od 1 czerwca 2005 r. brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem VAT nieodpłatnego przekazania towarów na cele związane z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem bez względu na wartość przekazywanych towarów. Z ustnego uzasadnienia sądu wynika, iż zmiana wprowadzona w art. 7 ust. 3 ustawy o VAT od 1 czerwca 2005 r. spowodowała, że wykładnia językowa art. 7 ust. 2 jest jednoznaczna i nie daje w związku z tym żadnych podstaw do stosowania innych metod wykładni, w tym wykładni celowościowej.

NSA dokonał dokładnej analizy brzmienia art. 7 ust 2 i ust 3 ustawy o VAT w stanie prawnym sprzed 1 czerwca 2005 r. oraz po 1 czerwca 2005 r., stwierdzając, że zmianie uległ tylko art. 7 ust 3 ustawy o VAT, który brzmiał: przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli ich przekazanie (wręczenie) wiązało się bezpośrednio z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. W ocenie NSA ustawodawca umyślnie usunął zwrot bezpośrednio z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem"; natomiast usunięcie tego fragmentu przepisu doprowadziło do usunięcia wszelkich uprzednio istniejących wątpliwości co do interpretacji tego przepisu.

Towary wymienione w art. 7 ust. 3 ustawy o VAT jako wyłączone z opodatkowania VAT niekoniecznie muszą być związane z prowadzoną działalnością podatnika, możliwe jest np. przekazanie bezpłatnie towarów wymienionych w art. 7 ust. 3 ustawy o VAT innemu przedsiębiorcy, który wykorzysta je do własnych potrzeb, a więc takie przekazanie nie będzie związane z działalnością podmiotu, który je przekazał.

Wykładnia prowspólnotowa przepisów krajowych możliwa jest wyłącznie wtedy, gdy przepisy krajowe na to pozwalają. Dyrektywa skierowana jest do państwa członkowskiego. Jeśli państwo członkowskie dokona nieprawidłowej implementacji Dyrektywy do porządku krajowego, organ administracji nie może powoływać się na Dyrektywę, gdy prawo wewnętrzne inaczej stanowi; uzasadniając tę tezę, NSA powołał się na wyrok ETS w sprawie C-8/81 (Ursula Becker).

Przedmiot opodatkowania musi wynikać z przepisów prawa krajowego o randze ustawy (art. 217 Konstytucji RP); nie można domniemywać obowiązków podatnika przez pryzmat prawa wspólnotowego z pominięciem sprzecznych z tym prawem przepisów prawa krajowego.

NSA podkreślił, że w kwestii interpretacji art. 7 ust 2 i ust 3 ustawy o VAT od 1 czerwca 2005 r. nie ma rozbieżności w orzecznictwie, powołując się na dwa wyroki NSA z 13 maja 2008 r. o sygnaturze akt I FSK 600/07 oraz na wyrok NSA z 24 września 2008 r. o sygnaturze akt I FSK 922/08.

Zatem wszelkie nieodpłatne przekazania towarów lub świadczenie usług na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Spółki celem związanym z prowadzonym przedsiębiorstwem jest min. zwiększenie efektywności pracy poprzez podniesienie motywacji pracowników, utrzymanie dobrej atmosfery w pracy, poprawę komunikacji interpersonalnej, przywiązanie pracownika do firmy, polepszenie warunków pracy. Zatem zaistnienie sytuacji wskazanych we wniosku, takich jak:

• organizacja imprezy okolicznościowej dla pracowników (w ramach tego: zakup usługi artystycznej, usługi cateringowej lub obsługi imprezy, przekazanie artykułów spożywczych na imprezę),

• organizacja wyjazdów weekendowych i zabaw dla pracowników,

• przekazywanie pracownikom w dowód uznania za osiągnięcia lub staż pracy nagród i upominków,

• przekazanie pracownikom w czasie i miejscu pracy artykułów spożywczych i posiłków (również tych nie zaliczanych do posiłków profilaktycznych),

• zakup kwartalnych biletów komunikacji miejskiej (kart miejskich), w celu ułatwienia dojazdu do miejsca pracy,

• dopłata do energii elektrycznej.

• nie będzie powodować powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT.

Kolejną kategorią wydatków poniesionych na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, które nie rodzą obowiązku naliczenia VAT, są wydatki związane z nieodpłatnym przekazaniem towarów obecnym lub potencjalnym kontrahentom. Wydatki z tego tytułu, obejmują m.in.:

• przekazanie materiałów reklamowych i promocyjnych klientom i potencjalnym klientom,

• przekazanie upominków kontrahentom,

• przekazanie nagród, upominków w konkursach kierowanych do klientów, potencjalnych klientów,

• przekazanie towarów w ramach sponsoringu,

• poczęstunek dla kontrahentów (kawa, herbata, napoje, ciastka, owoce itp.)

• wydatki na organizację otwartego festynu, w którym może wziąć udział każdy przechodzień i podczas którego eksponowane jest logo i nazwa Spółki.

Do wydatków związanych z przekazaniem przez Spółkę towarów na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem należą również wydatki na tzw. ,,potrzeby pracownicze". Z praktyki orzeczniczej wynika, iż ,,potrzeby pracownicze" to takie, do zaspokojenia których pracodawca jest zobowiązany na podstawie przepisów prawa np. kodeksu pracy, zakładowego i ponadzakładowego układu zbiorowego pracy, regulaminu pracy, Statutu Spółki, ustawy o ZFŚS itp. Do wspomnianej grupy wydatków należą:

• wieńce wiązanki pogrzebowe,

• nagrody dla pracowników za staż pracy (np. 25 lat pracy)

• wydania na rzecz członków RN, które wiążą się ze sprawowaną funkcją (pieczątki, kalendarze, organizacja posiedzeń),

• wydawanie wody i napojów,

• paczki świąteczne dla pracowników finansowane z ZFŚS.

Z przekazaniami towarów na cele inne niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem mamy do czynienia w sytuacji:

• przekazania prezentów i upominków na rzecz byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków organów stanowiących osób prawnych (członków Rady Nadzorczej) z uwzględnieniem przepisów o prezentach małej wartości), które nie wynikają z przepisów prawa obowiązujących Spółkę,

• pozostałe wydania na rzecz członków Rady Nadzorczej, które nie wiążą się ze sprawowaną przez nich w firmie funkcją,

• wydatki na organizację imprezy okolicznościowej, w części dotyczącej np. rodzin pracowników (przy czym, jeśli nie jest możliwe wyodrębnienie na fakturze kwot dotyczących uczestników niebędących pracownikami lub kontrahentami, Spółka nie jest zobligowana do wykazania VAT należnego od wydatków na organizację imprezy, w której uczestniczą również pracownicy i kontrahenci - generalnie bowiem cel imprezy mieści się w celach działalności gospodarczej, innymi słowy przesłanka gospodarcza jest dominująca dla takiej imprezy),

• pozostałe wydania na rzecz rodzin pracowników, byłych pracowników (emerytów), które nie wynikają z przepisów prawa.

Podsumowując, jeżeli wydatki poniesione zostały na cele inne niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem (wskazane powyżej), Spółka zobligowana jest do wykazania podatku należnego VAT. Natomiast w przypadku usług noclegowych i gastronomicznych Spółka nie odlicza i nie nalicza podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się:

• za nieprawidłowe w zakresie nieodpłatnej dostawy towarów,
• za prawidłowe w zakresie nieodpłatnego świadczenia usług oraz wydatków wynikających z działalności socjalnej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zmianami), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 cyt. ustawy. W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Do czynności traktowanych na równi z dostawą towarów ustawodawca, w art. 7 ust. 2 cyt. ustawy, zaliczył również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny

• jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Treść art. 7 ust. 3 cyt. ustawy wskazuje, iż przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek.

Zgodnie z art. 7 ust. 4 cyt. ustawy, przez prezenty o małej wartości, o których mowa w ust. 3, rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

1. łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 68a ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm. - czyli kwoty 100,00 zł), jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób,
2. których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Ponadto z odpłatnymi czynnościami zrównano wskazane w przepisach ustawy nieodpłatne czynności. I tak opodatkowaniu podlega również każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tego towaru, z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących drukowane materiały reklamowe i informacyjne, bądź spełniających warunki do uznania ich za prezenty o małej wartości lub próbki. Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego od poniesionych wydatków, to nieodpłatne przekazanie tych towarów pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

Z przepisów art. 7 ust. 2 w związku z art. 7 ust. 3, ust. 4 i ust. 7 cyt. ustawy wynika więc, że nieodpłatne przekazanie towarów, innych niż drukowane materiały informacyjne i reklamowe oraz próbki, na cele niezwiązane w sposób bezpośredni z działalnością opodatkowaną Spółki związane z tą działalnością tylko w sposób pośredni (np. na cele reklamy czy promocji), podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, pod warunkiem, że Podatnik posiadał prawo do odliczenia podatku naliczonego przy ich nabyciu.

Taka interpretacja wynika z analizy art. 7 ust. 2 w zestawieniu z art. 7 ust. 3 cyt. ustawy. Przekazanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek - niewątpliwie jest, w sposób pośredni, związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, wobec tego, w przypadku nieobjęcia regulacją art. 7 ust. 2 przekazania lub zużycia towarów przez podatnika na cele związane z jego przedsiębiorstwem, przepis art. 7 ust. 3 byłby zbędny. Skoro zatem z zakresu opodatkowania czynności nieodpłatnego przekazania towarów, na cele inne niż bezpośrednio związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, wyłączono na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy, jedynie przekazanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek, to należy uznać, iż opodatkowaniu podlegają wszelkie inne przekazania towarów pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od tych czynności w całości lub w części. Gdyby przyjąć, iż opodatkowaniu na mocy ust. 2 podlegają wyłącznie czynności w ogóle niezwiązane z przedsiębiorstwem, zbędne byłoby wyłączanie z opodatkowania czynności, które i tak nie podlegałyby opodatkowaniu jako związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Należy podkreślić, że w sytuacji, gdy podatnik odliczył podatek naliczony przy zakupie towarów, to ich nieodpłatne przekazanie, gdyby było nieopodatkowane, w rezultacie prowadziłoby do sytuacji, gdy żaden z uczestników obrotu gospodarczego nie poniósłby ekonomicznego ciężaru podatku VAT. Pozostawałoby to w sprzeczności z zasadą powszechności i neutralności opodatkowania.

Należy natomiast stwierdzić, iż obowiązek tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nakładają przepisy ustawy z dnia 4 marca 1994r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t. j. Dz. U. z 1996r. Nr 70, poz. 335 ze zm.). Zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. ustawy, ustawa określa zasady tworzenia przez pracodawców zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, zwanego dalej ,,Funduszem" i zasady gospodarowania środkami tego Funduszu, przeznaczonego na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu oraz na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych. W myśl art. 2 pkt 1 cyt. ustawy, działalność socjalna oznacza usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową. Jak stanowi pkt 5 powołanego przepisu, osobami uprawnionymi do korzystania z Funduszu są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści - byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał, w regulaminie, o którym mowa w art. 8 ust. 2, prawo do korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu. Stosownie do art. 10 oraz art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, środki Funduszu są gromadzone na odrębnym rachunku bankowym, a pracodawca jedynie administruje tymi środkami.

W świetle przytoczonych powyżej przepisów, całkowite lub częściowe finansowanie ze środków ZFŚS określonej we wniosku działalności socjalnej Wnioskodawcy, nie będzie mieściło się w pojęciu dostawy towarów i świadczenia usług z uwagi na fakt, iż nie zostaną spełnione dyspozycje wynikające z art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy. W konsekwencji, nie należy naliczać należnego podatku VAT od ww. czynności finansowanych w całości z ZFŚS, tak też nie należy odliczać podatku naliczonego związanego z zakupami dotyczącymi tych czynności.

Należy nadmienić, iż z przepisu art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT wynika, że opodatkowaniu podlega przekazanie towarów nie zaś ich zużycie. Zatem nieodpłatne wydanie towarów celem zużycia przez kontrahentów w czasie negocjacji (jako poczęstunek w postaci kawy, herbaty, napojów) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z § 8 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 148, poz. 973) pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, o której mowa w ust. 1, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Biorąc powyższe pod uwagę uznać należy, iż wydawanie okularów pracownikom przez pracodawcę w ramach wypełniania obowiązków nałożonych cyt. wyżej przepisami - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy zatem stwierdzić, iż nie jest opodatkowane przekazywanie przez podatnika towarów, jeżeli obowiązek ich wydania wynika z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy lub jest zagwarantowane pracownikom na podstawie Kodeksu Pracy lub innych przepisów. Czynności te, jako związane z działalnością gospodarczą podatnika, służą prawidłowemu, zgodnemu z przepisami prawa funkcjonowaniu przedsiębiorstwa.

Przeprowadzona powyżej analiza stanu prawnego prowadzi do wniosku, że nieodpłatne w części lub w całości wydanie towarów przez podatnika na rzecz pracowników oraz byłych pracowników i ich rodzin oraz kontrahentów podlega opodatkowaniu w sytuacji kiedy nabycie przekazywanych towarów wiązało się z prawem do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu. Wyjątkami niepodlegającymi opodatkowaniu są: przekazania wynikające z działalności socjalnej prowadzonej na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej i wydanych w związku z tym przepisów wewnętrznych (realizowane w ramach ZFŚS) oraz wydanie artykułów spożywczych w ramach poczęstunku (kawa, herbata, napoje).

Z treści przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca nieodpłatnie przekazuje na rzecz pracowników oraz byłych pracowników i ich rodzin oraz kontrahentów następujące towary: stroje sportowe dla zakładowej drużyny, nagrody przekazywane w konkursach, odznaczenia, dyplomy, legitymacje, zaproszenia dla pracowników oraz odchodzących na emeryturę w uznaniu za staż pracy, nagrody dla zasłużonych pracowników, artykuły spożywcze przekazywane w trakcie imprez okolicznościowych, integracyjnych, festynów, artykuły spożywcze (kawa, herbata, napoje, poczęstunek) - wydawane na posiedzeniach i poza posiedzeniami (m.in. członków rady nadzorczej, zarządu), w związku z pełnieniem przez pracowników określonych funkcji w Spółce; nagrody oraz upominki w związku z organizacją konkursów dla klientów i potencjalnych klientów, wieńce i wiązanki pogrzebowe (dla byłych pracowników), kondolencje w związku ze śmiercią osób z rodziny pracownika, czy byłych pracowników (emerytów), kwiaty, materiały reklamowe i promocyjne dla klientów i potencjalnych klientów oraz towary przekazywane w ramach sponsoringu, a także kwiaty, kalendarze, upominki. Ponadto Wnioskodawca wskazuje, iż przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu ww. towarów, których nie uznaje za prezenty o małej wartości lub próbki.

Wnioskodawca nieodpłatnie w całości lub części przekazuje również na rzecz pracowników i byłych pracowników oraz ich dzieci towary i usługi finansowane ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Są to m.in.: wczasy, wycieczki, karnety na basen, imprezy sportowe (mecze), karnety na zajęcia rekreacyjne, bony dla pracowników oraz kolonie dla dzieci pracowników, paczki świąteczne dla dzieci, bony dla emerytowanych pracowników.

Spółka w treści wniosku nadmienia, iż dokonuje zakupu okularów korekcyjnych do pracy przy monitorze dla pracowników (faktura opłacona przez pracownika wystawiona jest na Spółkę, która zwraca pracownikowi kwotę określoną w przepisach wewnętrznych organizacji).

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny należy stwierdzić, iż Spółka dokonując nieodpłatnego świadczenia ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie ma obowiązku naliczania podatku od towarów i usług. Spółka nie posiada również obowiązku opodatkowania wydawanych towarów celem zużycia przez kontrahentów w czasie negocjacji (jako poczęstunek w postaci kawy, herbaty, napojów). Także wydanie okularów pracownikom przez pracodawcę w ramach wypełniania obowiązków nałożonych przepisami prawa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - w części wydania nieodpłatnego, zaś w pozostałej części, w której uczestniczy pracownik podlega opodatkowaniu.

Natomiast nieodpłatne wydanie pozostałych wyżej wskazanych towarów na rzecz pracowników, byłych pracowników i ich rodzin oraz kontrahentów realizowane poza działalnością socjalną na mocy art. 7 ust. 2 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących drukowane materiały reklamowe i informacyjne).

W tym zakresie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

• przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
• zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
• świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Z powyższego wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług muszą być spełnione łącznie dwa warunki, a mianowicie:

• brak związku świadczonych usług z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem,
• istnienie prawa podatnika do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami.

Za usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem świadczenie usług związanych z prowadzonym przedsiębiorstwem jest wystarczającą przesłanką do uznania, iż świadczenie takich usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z treści przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca na rzecz pracowników i byłych pracowników i ich rodzin oraz kontrahentów organizuje następujące usługi: usługi prania strojów sportowych, usługa transportu pracowników na miejsce organizowania zawodów, kompleksowa obsługa organizacji imprez okolicznościowych, integracyjnych, festynów, tradycyjnych imprez organizowanych w społeczności branżowej, prezentowanie programu artystycznego, wynajem sali, dekoracji, opieki medycznej, ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków w związku z organizacją ww. imprez, transportowa (m.in. bilety lotnicze, kolejowe, dowóz pracowników), gastronomiczna, cateringowa, hotelowa oraz w związku z pełnieniem przez pracowników określonych funkcji w Spółce (m.in. członków Rady Nadzorczej, Zarządu). Spółka w części (60 %) odpłatnie przekazuje również kwartalne bilety komunikacji miejskiej.

Zatem, w odniesieniu do nieodpłatnego świadczenia ww. usług, w przedmiotowej sprawie związek pośredni z przedsiębiorstwem Wnioskodawcy jest przesłanką pozwalającą uznać usługi te za niepodlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy - w części w jakiem świadczone są nieodpłatnie, tj. za wyjątkiem odpłatnego przekazania w części 60 % kwartalnych biletów miesięcznych, które w części poniesionych wydatków przez pracowników (40%) jest opodatkowane.

W tym zakresie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Odnieść się należy również i potwierdzić prawidłowość stanowiska dotyczącego częściowo finansowanych wydatków tj. energii elektrycznej oraz posiłków wydawanych w kantynie pracowniczej. Wnioskodawca stwierdził we wniosku, iż ww. zakupy dokumentowane są notami obciążeniowymi, na której nie jest wykazany VAT naliczony. W związku z powyższym Spółka nie odlicza podatku naliczonego i również nie nalicza VAT należnego przy tego rodzaju wydatkach.

W niniejszej interpretacji odpowiedziano na wniosek w części dotyczącej opodatkowania nieodpłatnej dostawy towarów i nieodpłatnego świadczenia usług, natomiast w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług wydano odrębną interpretację IPPP3/443-608/09-2/CS.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje