Szkolenia z coachingu opodatkowane są podstawową stawką podatku.
sygnatura: IPPP1/443-1409/11-2/EK
autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie
data: 2011-12-19
| słowa kluczowe: | kształcenie, nauka zawodu, szkolenie, zwolnienie |
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 15 września 2011 r. (data wpływu 19 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania szkoleń z coachingu - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 19 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania szkoleń z coachingu.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.
S. Sp. z o.o. (zwana dalej Spółką) jest firma działającą w branży ZZL (zarządzanie zasobami ludzkimi). Do usług firmy należy między innymi: - Coaching dla menedżerów - są to indywidualne szkolenia dla menedżerów, trwające od kilku do kilkunastu godzin zegarowych, poświęcone rozwojowi umiejętności menedżerskich. Szkolenia indywidualne odbywają się w formie cyklicznych sesji szkoleniowych, w odstępach 7-14 dniowych. Każda z sesji szkoleniowych trwa 1,5 - 2 godz. Ich celem jest rozwój kompetencji menedżerskich, wskazanych przez firmę Klienta, niezbędnych do realizacji zadań i celów zawodowych. Na początku powstaje ,,Program rozwoju kompetencji menedżerskich", który jest akceptowany przez przełożonego danego menedżera.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie.
Czy coaching dla menadżerów może być zwolniony z podatku VAT...
Istotny dla określenia zakresu zwolnienia jest sposób rozumienia usług edukacyjnych.
Według ETS usługi edukacyjne należy rozumieć szeroko, a zwolnienie uzasadnia się celem zabezpieczenia dostępności i powszechności świadczeń edukacyjnych, a zwolnienie z opodatkowania ma pozwolić na utrzymanie ich cen na najniższym poziomie.
Przepisy Dyrektywy pozwalają państwom członkowskim zwolnić kształcenie powszechne lub wyższe, kształcenie zawodowe i przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związaną, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie.
Zwalnia się też nauczanie prywatne przez nauczycieli, obejmujące kształcenie powszechne lub wyższe. Zwolnienie przysługuje gdy nauczyciel prowadzi nauczanie na własnych rachunek, na podstawie umowy miedzy nim a uczniem. Mogą być one świadczone także na rzecz osób posiadających wyższe wykształcenie.
Usługi kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zostały zdefiniowane w rozporządzeniu Rady 1777/2005. Usługi te należy rozumieć jako pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, tak samo jak nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych.
* za: Usługi zwolnione z VAT w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości, Łukasz J i in., Wydawnictwo Wolters Kluwer business nr 12/201 0.
Usługi zwolnione w ustawie o VAT w 2011 r.
Obecnie nie jest już istotny z punktu opodatkowania podział na usługi szkoleniowe (wcześniej zwolnione) i inne kursy. Według aktualnego stanu prawnego, zwolnienie z VAT dotyczy następujących usług edukacyjnych (art. 43 ust.1 pkt 26, 27, 28, 29 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 ze zm., dalej ustawa o VAT),
W dalszej kolejności Spółka rozważa, czy do danego przypadku może mieć zastosowanie zwolnienie od podatku VAT z tego tytułu, że usługi świadczone przez dany podmiot można zakwalifikować do usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego z uwagi na prowadzenie ich w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub świadczenie ich przez podmiot, które uzyskał akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty- wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub finansowanie ich w całości ze środków publicznych.
W każdym z wyżej wymienionych przypadków, o ile podmiot ten spełniałby wynikające z nich warunki, wymienione w opisie usługi byłyby zwolnione od podatku VAT.
Z tego też względu:
Ze względu na powyższe niezbędnym jest zatem przedstawienie, czym w znaczeniu języka polskiego jest coaching. Coaching jest to proces, który pozwala na rozwój osoby uczestniczącej w szkoleniu. Dodatkowo należy powiedzieć, iż coaching jest jednocześnie narzędziem, które wykorzystuje się w celu uświadomienia uczestnikom procesu jakie powinni oni podejmować działania, aby w przyszłości osiągać zamierzone samodzielnie lub wyznaczone cele zawodowe. Dlatego tez należy powiedzieć, że coaching jest sposobem oddziaływania na człowieka, aby ten potrafił wykorzystać wszystkie swoje możliwości dla osiągnięcia celu. Istotne jest również to, że coaching nie ma na celu przekazywania wiedzy z konkretnej dziedziny zawodowej. Ma ono natomiast na celu takie ukierunkowanie uczestnika, aby ten, w ramach wykonywanego zawodu potrafił wykorzystać swoje możliwości wolicjonalne i rozwinął kompetencje menedżerskie, które powinny mu pozwolić na efektywniejszą pracę, przez co łatwiej mu będzie osiągać cele zawodowe. Stąd też coach jest trenerem, który pomaga w rozwoju zawodowym.
Biorąc zatem pod uwagę istotę coachingu stwierdzić należy, że usługi świadczone przez osobę będącą coachem będą zwolnione od podatku VAT, ponieważ ich celem jest podniesienie na wyższy poziom możliwości zawodowych uczestnika szkolenia. Wystarczające bowiem dla zwolnienia od podatku VAT jest to, że po szkoleniu przeprowadzonym przez coacha określona osoba wykonująca określony zawód znacznie łatwiej i efektywniej osiąga cele zawodowe.Dla zwolnienia od podatku bez prawnego znaczenia pozostaje to, że nie została wskazana żadna jednostka egzaminacyjna, która w sposób formalny potwierdzałaby zdobycie określonej wiedzy w wyniku coachingu.
Program rozwoju, który powstaje na początku coachingu jest dokumentem, który udokumentowuje, że mamy do czynienia z kształceniem o charakterze zawodowym i wskazuje, jaki zakres wiedzy jest przekazywany uczestnikowi. Na marginesie należy dodać, że dla podatku VAT pozostaje bez prawnego znaczenia to, jaki rodzaj działalności według PKD został wskazany dla celów ewidencji działalności gospodarczej. Było tak i jest tak dlatego, że opodatkowaniu VAT podlegała faktycznie wykonywana czynność, czyli określona usługa oraz dostawa określonych towarów.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( t.j. Dz. U. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez dostawę towarów, w świetle art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast przez świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).
Stosownie do treści art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże w myśl art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.
Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział także stawki obniżone oraz zwolnienie od podatku.
Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, zwalnia się od podatku usługi świadczone przez:
- oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane.
Równocześnie na podstawie pkt 29 niniejszego artykułu, zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26:
- oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.
W tym miejscu wskazać należy, iż od dnia 1 lipca 2011r. obowiązuje rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011r., ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 77, s. 1). Zgodnie z art. 44 tego rozporządzenia, usługi w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania świadczone na warunkach określonych w art. 132 ust. 1 lit. i) dyrektywy 2006/112/WE obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania nie ma w tym przypadku znaczenia.
Z analizy przedstawionego stanu faktycznego wynika że, Wnioskodawca prowadzi działalność m.in. w zakresie tzw. coachingu dla menedżerów - indywidualne szkolenia dla menedżerów, trwające od kilku do kilkunastu godzin zegarowych, poświęcone rozwojowi umiejętności menedżerskich. Szkolenia indywidualne odbywają się w formie cyklicznych sesji szkoleniowych, w odstępach 7-14 dniowych. Każda z sesji szkoleniowych trwa 1,5 - 2 godz. Ich celem jest rozwój kompetencji menedżerskich, wskazanych przez firmę Klienta, niezbędnych do realizacji zadań i celów zawodowych. Na początku powstaje ,,Program rozwoju kompetencji menedżerskich", który jest akceptowany przez przełożonego danego menedżera.
Odpowiadając na wątpliwości Wnioskodawcy należy przeanalizować czy przedmiotowe usługi świadczone w formie szkolenia zostałyby objęte zwolnieniem, przewidzianym w art. 43 ust. 1 pkt 26, 29 ustawy.
Z treści wniosku wynika iż, zainteresowana Spółka nie spełnia przesłanek o charakterze podmiotowym wymienionych w pkt 26, nie jest bowiem ani uczelnią, jednostką naukową Polskiej Akademii Nauk, jednostką badawczo-rozwojową, ani też w tym zakresie nie stanowi jednostki objętej systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty.
W dalszej kolejności koniecznym staje się przeanalizowanie powołanego już przepis art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy. Przewiduje on zwolnienie dla usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego prowadzonych w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją lub finansowane w całości ze środków publicznych oraz świadczenie usług i dostawy towarów ściśle z tymi usługami związane. Dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia istotne jest uznanie danej usługi za usługę kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania, a następnie spełnienie dodatkowych warunków wynikających z powołanych przepisów, tj. prowadzenie danego szkolenia w formie i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub uzyskanie akredytacji na dany rodzaj szkolenia bądź finansowanie danego szkolenia w całości ze środków publicznych.
Co prawda przeprowadzone przez Wnioskodawcę szkolenia w zakresie coachingu (pozwalające przez rozwój osobisty na wykonywanie określonego zawodu, znacznie łatwiej i efektywniej osiągając cele zawodowe) będą nauczaniem pozostającym w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem uczestników szkolenia oraz będzie to nauczanie mające na celu dla niektórych uczestników uzyskanie, a dla niektórych uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych, stąd też przedmiotowe usługi należy uznać za usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 znowelizowanej ustawy o podatku od towarów i usług.
Nie można jednak przyjąć, aby zasady i formy przeprowadzanych przez Wnioskodawczynię szkoleń zostały uregulowane w odrębnych przepisach. Stwierdzić bowiem należy, iż przepisy prawa pracy nie określają ani form ani zasad przeprowadzania tego typu szkoleń. Zgodnie z art. 94 pkt 6 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 1998 Nr 21, poz. 94) pracodawca jest obowiązany w szczególności ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych, zauważyć jednak należy że nie ma on obowiązku organizowania ani kierowania pracownika na szkolenia z przedmiotowego zakresu.
Natomiast, na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz. U. z 2006 r. nr 31, poz. 216) uzyskiwanie i uzupełnianie przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych odbywa się w następujących pozaszkolnych formach kształcenia:
Kurs jest pozaszkolną formą kształcenia o czasie trwania nie krótszym niż 30 godzin zajęć edukacyjnych, której ukończenie umożliwia uzyskanie lub uzupełnienie wiedzy ogólnej, umiejętności lub kwalifikacji zawodowych, realizowaną zgodnie z programem nauczania przyjętym przez organizatora kształcenia (ust. 2). Kurs zawodowy jest kursem, którego program nauczania obejmuje usystematyzowane treści nauczania wybrane z programu nauczania dla zawodu, dopuszczonego do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Wyniki kursu zawodowego są zaliczane przy podejmowaniu nauki w szkole dla dorosłych prowadzącej kształcenie zawodowe - ust. 3.
Należy zaznaczyć, iż przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. wprowadzają ogólne zasady prowadzenia kształcenia osób dorosłych w formach innych niż szkolne. Ponadto stanowią one regulację wydaną na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 68c ustawy o systemie oświaty, przewidującą warunki i tryb szkolenia prowadzonego w formach pozaszkolnych przez podmioty objęte systemem oświaty, i nie można przyjąć go za uniwersalny punkt odniesienia, określający generalne zasady i formy prowadzenia szkoleń.
Jako samoistnej podstawy zastosowania art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy nie można również przyjmować zapisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 stycznia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 82, poz. 537). Rozporządzenie stanowi usystematyzowany zbiór zawodów występujących na rynku pracy. Nie określa ani form ani zasad prowadzenia kształcenia zawodowego, odnosząc się do poziomów wykształcenia określonych w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych (ISCED 97).
Biorąc powyższe pod uwagę szkolenia z zakresu coachingu nie będą objęte zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, również, iż Wnioskodawca nie posiada akredytacji w rozumieniu przepisów o systemie oświaty na prowadzone szkolenia, ani że przedmiotowe szkolenia finansowane są ze środków publicznych zatem nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania przepisu art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b i c ustawy.
Reasumując stwierdzić należy, iż w świetle znowelizowanych przepisów ustawy o VAT, realizowane przez Spółkę usługi nie mogą korzystać ze zwolnienia określonego w przepisach art. 43 ust. 1 pkt 26 i 29 ustawy, w konsekwencji czego zastosowanie znajduje stawka podstawowa w wysokości 23%.
Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.
Jednocześnie, tut. Organ informuje, iż niniejsza interpretacja rozstrzyga w zakresie opodatkowania szkoleń coachingu dla menadżerów (pyt. nr 1 wniosku), natomiast w odniesieniu do opodatkowania usługi indywidualnego doradztwa zawodowego zostało wydane odrębne roztrzygnięcie
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.