czy odsetki przekazywane przez Spółkę na rzecz Agenta posiadającego siedzibę na terytorium Niemiec w związku z umową cash poolingu, podlegają, na podstawie art. 11 umowy polsko-niemieckiej, opodatkowaniu w Polsce zryczałtowanym podatkiem u źródła w wysokości 5%.
sygnatura: DD7/033-42/KS/07/MB7-2040
autor: Minister Finansów
data: 2007-08-13
słowa kluczowe: |
P O S T A N O W I E N I E
Na podstawie art. 14e § 1 oraz art. 14a § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.; dalej: Ordynacja podatkowa), stosownie do postanowień art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590), udzielając interpretacji w zakresie postanowień umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90; dalej: umowa polsko-niemiecka).
Minister Finansów uznaje
za nieprawidłowe stanowisko przedstawione przez X z siedzibą w miejscowości B. we wniosku, w zakresie opodatkowania odsetek, przekazywanych na rzecz podmiotu z siedzibą w Niemczech w związku z umową cash poolingu, zryczałtowanym podatkiem u źródła w wysokości 5%.
Uzasadnienie
Wpłynął do Ministra Finansów wniosek X z siedzibą w miejscowości B. (dalej: Wnioskodawca), z dnia X w sprawie interpretacji postanowień umowy polsko-niemieckiej.
Jak wynika z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego, zawarł on z X (dalej: Bank) umowę o świadczenie usług polegających na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej - umowę cash poolingu. Stronami umowy są także inne spółki polskie i zagraniczne, wchodzące w skład międzynarodowej grupy kapitałowej X.
Umowa cash poolingu oparta jest na następującej strukturze:
W praktyce realizacja umowy cash poolingu będzie przebiegała następująco: w sytuacji kiedy na koniec dnia roboczego na rachunku Wnioskodawcy w Bank Polska wykazywane będzie saldo dodatnie, Bank Polska dokona transferu środków z rachunku Wnioskodawcy na rachunek Wnioskodawcy prowadzony przez Bank - Bank przetransferuje środki z rachunku Wnioskodawcy na rachunek docelowy Agenta. W sytuacji kiedy na koniec dnia roboczego na rachunku Wnioskodawcy w Banku Polska powstanie saldo ujemne, Bank transferuje na rachunek Wnioskodawcy w Banku Polska środki odpowiadające wysokości salda ujemnego. Środki z rachunku docelowego Agenta transferowane będą na rachunek Wnioskodawcy w wysokości salda ujemnego powstałego na rachunku Wnioskodawcy w Banku Polska. W konsekwencji na koniec dnia roboczego, w każdym przypadku, zarówno na rachunku Wnioskodawcy w Banku, jak i Banku Polska saldo jest równe zeru.
Zgodnie z umową cash poolingu, po zakończeniu danego miesiąca (okres rozliczeniowy dla odsetek) Agent posiadający rachunek docelowy w Banku, dostarcza Wnioskodawcy i pozostałym spółkom informację zawierającą zestawienie przepływów pieniężnych powstałych w ramach umowy cash poolingu oraz zestawienie należnych odsetek, wynikających z transferów pieniężnych pomiędzy uczestnikami systemu cash pooling, którymi zarządza i których dokonuje Agent. Między uczestnikami systemu - Wnioskodawcą i pozostałymi spółkami z grupy X nie dochodzi do bezpośrednich transferów. Wnioskodawca otrzymuje zestawienie dotyczące wyłącznie jego własnych przepływów pieniężnych, nie otrzymuje danych dotyczących pozostałych spółek z grupy.
Należne odsetki - odsetki naliczone od posiadanych przez Wnioskodawcę lub pozostałe spółki sald dodatnich w ostatnim miesiącu, są płatne w terminie 7 dni od daty dostarczenia opisanej informacji. W tym terminie Wnioskodawca przelewa obciążające go odsetki (odsetki naliczone od posiadanych przez Wnioskodawcę sald ujemnych w ostatnim miesiącu) na rachunek wskazany przez Agenta, zaś odsetki należne Wnioskodawcy Agent przelewa na rachunek wskazany przez Wnioskodawcę.
W kontekście przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawca zwraca się z pytaniem czy odsetki przekazywane przez niego na rzecz Agenta posiadającego siedzibę na terytorium Niemiec w związku z umową cash poolingu, podlegają, na podstawie art. 11 umowy polsko-niemieckiej, opodatkowaniu w Polsce zryczałtowanym podatkiem u źródła w wysokości 5%.
Prezentując swoje stanowisko, Wnioskodawca wskazuje, iż w ramach umowy cash poolingu dokonuje on wypłaty za pośrednictwem Banku Polska i Banku odsetek na rzecz Agenta - rezydenta Niemiec. Odsetki są wypłacane w sytuacji, gdy rachunek Wnioskodawcy w Banku, w okresie rozliczeniowym, wykazywał salda ujemne, zaś Agent przekazywał Wnioskodawcy na jego rachunek nadwyżki środków pieniężnych otrzymanych z rachunków pozostałych uczestników systemu cash pooling.
W ramach systemu cash pooling, którego stroną jest Wnioskodawca, Agent posiadający rachunek docelowy stanowi dla wszystkich spółek z grupy X centrum rozliczeniowe. W oparciu o zapisy umowne, Agent organizuje system finansowania dla całej grupy - poszczególne spółki otrzymują od Agenta środki pieniężne na pokrycie niedoborów pieniężnych na swoich rachunkach. Analogicznie, to Agent jest beneficjentem środków pieniężnych otrzymywanych od poszczególnych spółek z grupy z tytułu nadwyżek powstałych na ich rachunkach. Ponadto, Agent dokonuje okresowego rozliczenia odsetek należnych spółkom, które wykazywały w okresie rozliczeniowym salda dodatnie oraz odsetek należnych Agentowi od spółek z saldem ujemnym. Po dokonaniu rozliczeń odpowiednie transfery płatności odsetkowych idą odpowiednio na rachunek docelowy Agenta (płacą je Agentowi spółki z saldem ujemnym), bądź są z niego transferowane na rachunki spółek, które wykazywały saldo dodatnie. Ostatecznie to Agent jest odbiorcą należności odsetkowych, jak i zobowiązanym do ich zapłaty. Przy dokonywaniu powyższych transferów, zarówno Bank, jak i Bank Polska są pośrednikami Agenta.
W związku z powyższą procedurą, po zakończeniu miesiąca, w sytuacji wystąpienia debetu na rachunku Wnioskodawca jest zobligowany do przelania obciążających go odsetek (odsetki należne od otrzymanych od Agenta środków służących zbilansowaniu sald ujemnych-debetowych na jej rachunku) na rachunek wskazany przez Agenta.
Wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.; dalej: updop) przychody uzyskane z odsetek przez podmioty nie mające siedziby na terytorium Polski podlegają w Polsce opodatkowaniu 20% podatkiem u źródła. Postanowienia te mają zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Polska, nie stanowi inaczej.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 i 2 umowy polsko-niemieckiej odsetki, które powstają w jednym z umawiających się państw (w tym przypadku w Polsce) i uzyskiwane są przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie (w tym przypadku w Niemczech) mogą być opodatkowane w tym drugim państwie, czyli w Niemczech.
Jednakże takie odsetki mogą być opodatkowane w umawiającym się państwie, w którym powstają (w Polsce) i zgodnie z ustawodawstwem tego państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do odsetek (angielski termin: beneficial owner), ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie (w Niemczech) to podatek nie może przekroczyć 5% kwoty brutto tych odsetek.
Wnioskodawca podkreśla, iż w świetle Komentarza do Modelowej Konwencji OECD beneficial owner jest podmiotem, którego prawo do dysponowania otrzymaną płatnością nie ma wyłącznie formalnego charakteru. Co do zasady, Komentarz stwierdza, iż w sytuacji, gdy płatność dokonywana jest na rzecz pośrednika będącego rezydentem określonego państwa, który następnie tę płatność przekazuje ostatecznemu odbiorcy, państwo rezydencji pośrednika nie jest zobowiązane do zastosowania wobec pośrednika postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Sam fakt bycia rezydentem określonego państwa i otrzymania płatności nie jest wystarczającym warunkiem do skorzystania z postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w sytuacji, gdy prawo do dysponowania dochodem ma ograniczony charakter.
Wnioskodawca wskazuje, iż w jego przypadku następuje wypłata odsetek należnych Agentowi przez Spółkę poprzez jej rachunek w Banku Polska i Banku. Bank przekazuje otrzymane odsetki na rachunek Agenta. Zgodnie z umową cash poolingu Agent jest podmiotem uprawnionym do dysponowania uzyskanymi płatnościami. Ponadto prawo Agenta do dysponowania odsetkami nie ma ograniczonego charakteru. Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle Komentarza, Agent jest właścicielem płatności odsetkowych (beneficial owner), w rozumieniu umowy polsko-niemieckiej, płatności odsetkowych otrzymanych od Wnioskodawcy oraz ma prawo do skorzystania z preferencyjnej stawki podatku u źródła przewidzianej w umowie polsko-niemieckiej.
Wnioskodawca dokonuje, w ramach umowy cash poolingu, wypłaty odsetek na rzecz Agenta za pośrednictwem Bank. Odsetki są wypłacane w sytuacji, kiedy w danym okresie rozliczeniowym rachunek Wnioskodawcy wykazuje saldo ujemne. W opinii Wnioskodawcy, zgodnie z umową cash poolingu, Agent jest podmiotem uprawnionym do otrzymania płatności odsetkowych.
Konkludując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż przy założeniu, że będzie on posiadał certyfikat rezydencji podatkowej Agenta, odsetki wypłacane przez Wnioskodawcę na rzecz Agenta w ramach umowy cash poolingu, będą podlegać opodatkowaniu w Polsce podatkiem u źródła w wysokości 5%.
Rozpatrując wniosek Spółki Minister Finansów zważył, co następuje.
Stosownie do art. 3 ust. 2 updop, podatnicy jeżeli nie mają na terytorium Polski siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Polski. Zgodnie art. 26 updop osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 updop oraz w art. 22 ust. 1 updop, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat.
W myśl art. 21 ust. 1 updop podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Polski, przez podatników nieposiadających w Polsce siedziby ani zarządu, przychodów z odsetek ustala się w wysokości 20% tych przychodów. Przepis ten stosuje się z uwzględnieniem postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska.
Cash pooling to forma zarządzania finansami stosowana przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej (holdingu) lub podmioty powiązane ekonomicznie w inny sposób. Cash pooling polega na koncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków (sald) poszczególnych jednostek (rachunków uczestników) - na wspólnym rachunku grupy (rachunek główny, docelowy) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą. Analizując istnienie cash poolingu w Polsce, należy wskazać przede wszystkim na brak regulacji prawnych w tym zakresie. Prawo cywilne - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy, stąd umowa cash poolingu pozostaje na gruncie polskiego prawa umowa nienazwaną. Uwzględniając zasygnalizowany powyżej charakter i sposób funkcjonowania cash poolingu można stwierdzić, iż jest to transakcja zarządzania funduszami w grupie, której celem jest zapewnienie maksymalnych korzyści finansowych i minimalnych strat finansowych.
Z opisanego we wniosku stanu faktycznego nie wynika, iż właścicielem odsetek jest Agent. Przekazanie nadwyżki powstającej na rachunkach uczestników umowy cash poolingu (będącej źródłem należności odsetkowych) poprzez rachunek docelowy Agenta, nie skutkuje uznaniem Agenta za podmiot uprawniony do tych odsetek. Właścicielem nadwyżki (będącej źródłem wierzytelności) nadal pozostaje podmiot (uczestnik umowy cash poolingu) przekazujący tę nadwyżkę. Sam fakt fizycznego przepływu środków pieniężnych pomiędzy rachunkami uczestników umowy cash poolingu i rachunkiem docelowym Agenta nie powoduje, iż Agent staje się osobą uprawnioną, co stwierdza Wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym.
Należy bowiem wskazać, iż Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego zauważa, iż odsetki, jakie Wnioskodawca jest zobligowany zapłacić w związku z otrzymaniem od Agenta środków służących zbilansowaniu sald ujemnych na rachunku Wnioskodawcy - winny być przekazane na rachunek wskazany przez Agenta.
Takie działanie dowodzi, iż pomimo zawartej umowy cash poolingu podmiotem uprawnionym do odsetek pozostaje nie Agent lecz inny uczestnik umowy cash poolingu przekazujący nadwyżkę środków.
Minister Finansów informuje, że interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.
Odpowiedź nie jest wiążąca dla Wnioskodawcy, jest natomiast wiążąca dla właściwych organów podatkowych i organów kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia.
Na niniejsze postanowienie, na podstawie art. 14e § 2, art. 14a § 4 oraz art. 236 § 1 i § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej, Stronie przysługuje zażalenie do Ministra Finansów w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia.