Czy koszty procesowe poniesione przez Spółkę lub zwrócone kontrahentowi w wyniku zasądzenia ich przez sąd oraz zapłacone odsetki będą stanowiły koszty uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób prawnych?

sygnatura: PD.423-41/07

autor: Lubelski Urząd Skarbowy

data: 2007-08-01

Tożsamy z

P O S T A N O W I E N I E

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29.08.1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8 poz. 60 z późn. zm.) stwierdzam, że stanowisko Spółki S.A. przedstawione we wniosku z dnia 25 maja 2007 r. o udzielenie pisemnej interpretacji w sprawie sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego - w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych - jest nieprawidłowe.

U Z A S A D N I E N I E

W dniu 25 maja 2007r. Spółka zwróciła się z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego. Jak wynika z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego Spółka w 2005 r. wypłaciła jednemu z kontrahentów przedpłatę na poczet przyszłych zobowiązań. Strony ustaliły, że przedpłata zostanie uregulowana do dnia 31.12.2005 r. W miesiącu październiku 2005 r. Spółka otrzymała informację, że kontrahentowi grozi upadłość.Wnioskodawca wystąpił wówczas z żądaniem natychmiastowego zwrotu nierozliczonej przedpłaty. W związku z brakiem zapłaty Spółka po dniu ogłoszenia upadłości kontrahenta z możliwością zawarcia układu dokonała potrącenia należnej kwoty przedpłaty z bieżących płatności. Ustanowiony przez sąd zarządca sądowy, który przejął kierownictwo w firmie skierował sprawę potrącenia na drogę postępowania sądowego.

Wyrokiem Sądu z 2006 r. Spółka została zobowiązana do dokonania wpłaty na rzecz kontrahenta w kwocie potrąceń dokonanych po dniu ogłoszenia jego upadłości. Ponadto z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, że w 2007 r. Spółka wniosła apelację, która została odrzucona przez Sąd. Tak więc firma została zobowiązana przez Sąd do dokonania zwrotu potrąconych kwot wraz z należnymi odsetkami i zasądzonymi kosztami sądowymi. Jak podała Spółka, była ona i jest nadal wierzycielem firmy, której upadłość z możliwością zawarcia układu została ogłoszona. Zdaniem Spółki koszty procesowe poniesione przez firmę lub zwrócone kontrahentowi w wyniku zasądzenia ich przez sąd oraz zapłacone odsetki będą stanowiły koszty uzyskania przychodów w dacie ich zapłaty. Ponadto zdaniem Spółki przepis art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera wyraźnego stwierdzenia, że pomiędzy poniesionym wydatkiem a osiągniętym przychodem musi zachodzić skonkretyzowany i bezpośredni związek przyczynowo - skutkowy, ponieważ nie wszystkie koszty ponoszone przez podatników są bezpośrednio związane z osiągnięciem przychodu. Ponadto Spółka uważa, że nie występuje w roli dłużnika, ponieważ wpłacona kwota jest należnością firmy podlegającą obecnie postępowaniu układowemu.Pytanie: Czy koszty procesowe poniesione przez Spółkę lub zwrócone kontrahentowi w wyniku zasądzenia ich przez sąd oraz zapłacone odsetki będą stanowiły koszty uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób prawnych?

Naczelnik Lubelskiego Urzędu Skarbowego uwzględniając przedstawiony przez Spółkę stan faktyczny stwierdza co następuje;Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54 poz. 654 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od dnia 01.01.2007r., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Oznacza to, że kosztem uzyskania przychodów będą uzasadnione racjonalnie i gospodarczo nakłady i wydatki związane z działalnością podatnika, poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Cel ten musi być wyraźnie widoczny, a poniesione wydatki winny go bezpośrednio realizować lub co najmniej zakładać jako realny. Ustawodawca nie posługuje się kategorią kosztów prowadzonej działalności jako instytucja samodzielna, lecz wiąże pojęcie kosztu z pojęciem przychodu. Pierwotnym czynnikiem pozwalającym uznać wydatek za koszt uzyskania przychodu jest przychód.

Jak wynika z przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego, Spółka w wyniku przegranego procesu stała się dłużnikiem, gdyż została zobowiązana przez Sąd do dokonania zwrotu potrąconych kwot wraz z należnymi odsetkami i zasądzonymi kosztami sądowymi. Twierdzenie Spółki, że przepis art. 16 ust 1 pkt 17 ww. ustawy mówiący o wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań wyłącza jedynie wydatki związane z egzekucją jest prawidłowe. Jednakże organ podatkowy nie podziela stanowiska podatnika w kwestii uznania, iż ponoszone koszty na innych etapach procesu cywilnego, związane zarówno z dochodzeniem praw, jak również niewykonaniem zobowiązań, mogą być kosztem uzyskania przychodu podmiotu, który je ponosi, skoro nie zostały wyłączone przez ustawodawcę w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jak wynika z wyroku NSA z dnia 26.10.2001r., sygn. akt III S.A. 1266/00 wydatki dłużnika związane z obroną przed roszczeniami wierzyciela, nie są kosztem uzyskania przychodów nie na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 17, lecz na podstawie art. 15 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy. Przepis art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43 poz. 296 ze zm.) ustanawia zasadę odpowiedzialności stron za wynik procesu- strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Zasądzony wyrokiem Sądu zwrot kosztów procesu oraz odsetek od zasądzonych kwot stanowi jedynie zwrot kosztów poniesionych przez wierzyciela, który dochodził swoich praw. Tak więc poniesione koszty procesowe oraz zapłacone odsetki stanowią swoistą sankcję dla strony przegrywającej. Podatnik, jako dłużnik upadłego, zobowiązany został do zapłaty kwot, które w sposób niezgodny z prawem przedstawił do potrącenia.Poniesione przez Spółkę jako dłużnika koszty procesu sądowego niewątpliwie stanowią wydatek w sensie ekonomicznym, ale z punku widzenia przepisów ustawyo podatku dochodowym od osób prawnych nie stanowią kosztu poniesionego w celu uzyskania przychodów.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone przez Ministerstwo Finansów w piśmiez dnia 23 października 1995 r., nr PO 3/722-459/95, w którym stwierdzono, że u dłużnika koszty procesu (wpis, opłata kancelaryjna, koszty zastępstwa procesowego, jak i inne koszty procesu), zarówno poniesione przez samego dłużnika jak i zwrócone wierzycielowi w wyniku zasądzenia ich przez sąd, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, ponieważ nie są związane z osiągnięciem przychodów.Należy zgodzić się z podatnikiem, że koszty tego typu powinny być oceniane pod kątem ich związku z prowadzoną działalnością. Jak podała Spółka w opisanej sytuacji postąpiła według zasad racjonalnego rozumowania, gdyż widząc zagrożenie wyegzekwowania należnych jej kwot potrąciła je z bieżących płatności. Działanie podatnika w sytuacji, gdy kontrahent znalazł się w upadłości zostało podjęte w celu ochrony majątku Spółki. Jego celem nie było bowiem wygenerowanie przychodu, stąd też nie zachodzi w tym przypadku związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesionymi wydatkami w wyniku zasądzenia ich przez Sąd a przychodem.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że u dłużnika, którym jest Podatnik, koszty procesu poniesione przez firmę lub zwrócone kontrahentowi w wyniku zasądzenia ich przez Sąd oraz zapłacone odsetki nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, gdyż zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym nie są związane z osiągnięciem przychodu. Decyzja Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25.11.2005 r. sygn. 1401/PD-4230Z-101/05/ZO oraz wyrok WSA z dnia 14.05.2004 r. - sygn. akt I SA/Wr 1252/02 dotyczą innych stanów faktycznych, z tego też względu brak jest podstaw do ich zastosowania. Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz stan faktyczny przedstawiony przez Spółkę, należy stwierdzić iż stanowisko Spółki wyrażone w zapytaniu jest nieprawidłowe.Udzielona interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia. Organ podatkowy nie dokonywał oceny dokumentacji związanej z przedmiotowym kosztem.

Zgodnie z art. 14 b § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika, inkasenta natomiast wiąże organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia. Na niniejsze postanowienie zgodnie z art. 236 w związku z art. 14a § 4 Ordynacji podatkowej służy prawo wniesienia zażalenia do Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinieza pośrednictwem Naczelnika Lubelskiego Urzędu Skarbowego w Lublinie w terminie 7 dni od daty jego doręczenia.