1. Czy Zakład może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w stosunku do przychodów z tytułu wynagrodzenia za zarządzanie wspólnotami mieszkaniowymi, rozliczeń za media oraz refaktur wystawionych na wspólnoty mieszkaniowe w części dotyczącej przychodów zasobów mieszkaniowych? 2. Czy Zakład może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w stosunku do przychodów z tytułu odsetek od nieterminowych wpłat dotyczących zasobów mieszkaniowych?
sygnatura: ILPB3/423-442/13-5/JG
autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu
data: 2013-12-30
słowa kluczowe: | cele mieszkaniowe, dochody wolne od podatku, gospodarowanie zasobami mieszkaniowymi, zasoby mieszkaniowe, zwolnienia przedmiotowe |
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej przedstawione we wniosku z 17 września 2013 r. (data wpływu 20 września 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnienia przedmiotowego w części dotyczącej:
UZASADNIENIE
W dniu 20 września 2013 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismami z 5 grudnia 2013 r. i 16 grudnia 2013 r. oraz o brakującą opłatę w dniu 5 grudnia 2013 r. - o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnienia przedmiotowego oraz proporcjonalnego rozliczania kosztów uzyskania przychodów.
We wniosku przedstawiono następujący opis zdarzenia przyszłego.
Zakład Gospodarki Mieszkaniowej jest jednostką organizacyjną Gminy Miejskiej działającą w formie zakładu budżetowego. Zakład nie posiada osobowości prawnej i jest zarejestrowany w urzędzie skarbowym jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Zgodnie ze statutem (uchwalonym w dniu (...) przez Radę Miejską) podstawowym przedmiotem działalności jest: zarządzanie i administrowanie gminnym zasobem mieszkaniowym i lokalami użytkowymi; zawieranie i rozwiązywanie umów najmu na lokale mieszkalne, użytkowe, garaże, komórki; bieżąca eksploatacja, naprawa i konserwacja budynków i lokali mieszkalnych. Gminne lokale mieszkalne i użytkowe położone są w budynkach będących w 100% własnością gminy oraz w budynkach wspólnot mieszkaniowych, w których gmina jest jednym z właścicieli.
W związku z powyższym:
Zakład, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dochody dotyczące zasobów przeznaczonych na cele mieszkaniowe uznaje za wolne od podatku. Opodatkowuje natomiast przychody z lokali użytkowych, kary umowne, odsetki od nieterminowych wpłat, przychody z wynajmu garaży, przychody za usługi konserwacyjne dla lokali użytkowych i dla właścicieli. Koszty ogólnozakładowe i wydziałowe nie są przydzielone bezpośrednio do lokali mieszkaniowych i użytkowych. Dlatego też w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Zakład przypisuje ww. koszty stosując proporcję przychodów z lokali użytkowych do przychodów ogółem.
W piśmie z 16 grudnia 2013 r. stanowiącym odpowiedź na wezwanie do uzupełnienia wniosku, Wnioskodawca doprecyzował opisane zdarzenie przyszłe o poniższe wyjaśnienia.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 1 i pytanie nr 3.
Wniosek Spółki w zakresie pytania nr 2 został rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną wydaną w dniu 30 grudnia 2013 r. nr ILPB3/423-442/13-6/JG.
Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.
Zakład uważa, że przychody z tytułu wynagrodzenia za zarządzanie/administrowanie wspólnotami mieszkaniowymi, rozliczenia za media i refaktury dotyczące wspólnot mieszkaniowych powinny korzystać ze zwolnienia w zakresie części przypadającej na zasoby mieszkaniowe, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Natomiast w części dotyczącej działalności komercyjnej powinny być opodatkowane.
Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3.
Zakład uważa, że przychody z tytułu odsetek powinny korzystać ze zwolnienia w części przypadającej na zasoby mieszkaniowe, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Natomiast w części dotyczącej działalności komercyjnej powinny być opodatkowane.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest:
Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód.
Z art. 7 ust. 2 tej ustawy wynika z kolei, że dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.
Ustalony w powyższy sposób dochód może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis ten zawiera bowiem katalog dochodów wolnych od podatku, czyli innymi słowy, wyłącza z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów w nim wymienionych.
Jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.
Z treści tego przepisu wynika, że zwolnienie unormowane w powołanym przepisie ma charakter podmiotowo-przedmiotowy. Ustawodawca uzależnił prawo do korzystania z tego zwolnienia od spełnienia określonych przesłanek materialnoprawnych. I tak:
Podkreślenia wymaga fakt, że warunki te muszą być spełnione łącznie.
Kształt omawianego zwolnienia jest ściśle związany z ratio legis tego przepisu - wspieraniu podmiotów realizujących działalność służącą zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych. Z tego względu, ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy, mogą korzystać wyłącznie określone kategorie podatników, w tym ,,samorządowe jednostki organizacyjne prowadzące działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej".
Rozważając zakres znaczeniowy ww. pojęcia, należy podkreślić, że ustawodawca nie zdefiniował ,,samorządowej jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej" w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Wobec powyższego, w celu wyjaśnienia tego pojęcia, konieczne jest odniesienie się do znaczenia tego pojęcia na gruncie unormowań w zakresie funkcjonowania samorządu terytorialnego.
I tak, odnosząc się do regulacji dotyczących funkcjonowania jednostki samorządu terytorialnego, jaką jest gmina, należy natomiast wskazać, że zgodnie z regulacją art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 594 ze zm.), w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.
Zadania gminy zostały przy tym określone m.in. w art. 7 ust. 1 powołanej ustawy. Zgodnie z tym przepisem, do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności, zadania własne obejmują sprawy: ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, gminnego budownictwa mieszkaniowego (pkt 1 i 7 ww. przepisu). Zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych noszą miano zadań użyteczności publicznej (art. 9 ust. 4 omawianej ustawy).
W myśl art. 9 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa.
Ową ,,odrębna ustawą" w zakresie zasad i form gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego, polegającej na wykonywaniu przez te jednostki zadań własnych, w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, jest ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236). W myśl art. 1 ust. 2 tej ustawy, gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.
Stosownie do art. 2 ww. ustawy, gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego.
Jak wynika z powołanych regulacji, zarówno gminny zakład budżetowy, jak i spółki prawa handlowego tworzone przez gminę stanowią formy organizacyjne, w ramach których mogą być realizowane zadania gminy.
W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego wskazano, że Wnioskodawca jest jednostką organizacyjną Gminy działającą w formie zakładu budżetowego.
Zatem pierwszy z warunków uprawniających do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania został przez Wnioskodawcę spełniony.
Odnosząc się natomiast do dwóch pozostałych warunków, tj. uzyskania dochodów z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i przeznaczenia ich na utrzymanie tych zasobów, należy zauważyć, że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji: ,,zasobów mieszkaniowych" oraz ,,gospodarki zasobami mieszkaniowymi". Posługując się zatem językiem potocznym, wskazać należy, iż pojęcie ,,gospodarka" - w kontekście omawianego przypadku - oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś. Z definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo PWN) wynika również, że pojęcie ,,gospodarki" nie ogranicza się tylko do zarządzania i dysponowania, ale obejmuje także całość mechanizmów i warunków działania podmiotów gospodarczych związanych z wytwarzaniem i podziałem dóbr i usług. ,,Zasób" zaś to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast pojęcie ,,mieszkanie" jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (vide: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN). Tak więc przymiotnik ,,mieszkaniowy", określa rzeczy związane z mieszkaniem.
Tym samym z interpretacji językowej wynika, że przez pojęcie ,,zasób mieszkaniowy" należy rozumieć zgromadzone pomieszczenia mieszkalne, natomiast ,,gospodarka zasobami mieszkaniowymi" obejmuje całość mechanizmów związanych ze zgromadzonymi pomieszczeniami mieszkalnymi.
W konsekwencji, przez pojęcie ,,zasoby mieszkaniowe" należy rozumieć:
Z powyższego wynika, że zasoby mieszkaniowe, to nie tylko lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia oraz urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań, jak również ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające sprawne funkcjonowanie oraz administrowanie.
Związane z wyżej wymienionymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami opłaty oraz sfinansowane z nich koszty, stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu art. 12 ust. 1 oraz art. 15 ust. 1 z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 tej ustawy, wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.
Ze zwolnienia nie będą natomiast korzystały dochody, osiągnięte z innych źródeł niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet jeśli zostaną przeznaczone na utrzymanie tych zasobów, gdyż nie będzie spełniony jeden z kumulatywnych warunków wskazanych w cytowanym art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Wnioskodawca w opisie sprawy wskazał, że zgodnie ze statutem, uchwalonym przez Radę Miejską, przedmiotem działalności Zakładu jest: zarządzanie i administrowanie gminnym zasobem mieszkaniowym i lokalami użytkowymi, zawieranie i rozwiązywanie umów najmu na lokale mieszkalne, użytkowe, garaże, komórki: bieżąca eksploatacja, naprawa i konserwacja budynków i lokali mieszkalnych. Gminne lokale mieszkalne i użytkowe położone są w budynkach będących w 100% własnością gminy oraz w budynkach wspólnot mieszkaniowych, w których gmina jest jednym z właścicieli.
Przenosząc zatem powyższe uwarunkowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy, należy stwierdzić, że przychodów z tytułu wynagrodzenia za zarządzanie/administrowanie wspólnotami mieszkaniowymi oraz z rozliczeń za media i z refaktur wystawionych na wspólnoty mieszkaniowe nie można uznać za przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi; jest to bowiem działalność usługowa w stosunku do wspólnot mieszkaniowych.
W konsekwencji, ww. przychody pochodzące od wspólnot mieszkaniowych oraz sfinansowane z nich koszty (które jednocześnie stanowią przychody i koszty podatkowe) nie mieszczą się w pojęciu gospodarki zasobami mieszkaniowymi i generują dochód opodatkowany podatkiem dochodowym od osób prawnych na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
W tym stanie rzeczy, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 uznano za nieprawidłowe.
Natomiast odnośnie pytania nr 3 dotyczącego możliwości zwolnienia z opodatkowania odsetek od nieterminowych wpłat, Wnioskodawca wskazał, że zakres pytania obejmuje wyłącznie odsetki uzyskane z zasobów mieszkaniowych.
W konsekwencji należy stwierdzić, że skoro przychód w tym przypadku pochodzi z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i przeznaczony zostanie na bieżące koszty tej gospodarki, tj. koszty związane z wysyłaniem do dłużników upomnień lub wezwań do zapłaty, to dochód powstały z tego tytułu będzie korzystał ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż spełnione zostaną wszystkie kumulatywne warunki wynikające z tego przepisu.
Z tej to przyczyny stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3 uznano za prawidłowe.
Jednocześnie należy podkreślić, że norma wynikająca z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi formę ulg podatkowych, które naruszają zasadę równości i powszechności opodatkowania. Tym samym powinna być interpretowana w sposób precyzyjny i ścisły. Niedopuszczalne jest stosowanie wykładni rozszerzającej.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.