INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 16 grudnia 2014 r. (data wpływu do Biura - 29 grudnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości tytułem zasiedzenia - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości tytułem zasiedzenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

Postanowieniem Sądu z 3 czerwca 2014 r. stwierdzono, iż Wnioskodawca z dniem 31 grudnia 2012 r. nabył całość prawa własności działek nr 2031/26, nr 2046/36, nr 2031/13, nr 2031/18, nr 2035/10, nr 2039/3 położonych w G. oraz całość prawa własności działek nr 3092/9 i nr 3092/11 położonych w L. W orzeczeniu Sądu o stwierdzeniu zasiedzenia brak jest ,,wyrzeczenia", iż Wnioskodawca nabył nieruchomości stanowiące gospodarstwo rolne. Sam przedmiot zasiedzenia został numeratywnie wyliczony poprzez wyliczenie działek bez wskazania przez Sąd w postanowieniu, iż wszystkie te nieruchomości stanowią jedno gospodarstwo rolne.

Łączna powierzchnia nabytych przez zasiedzenie wyżej wskazanych działek wynosi 1,8813 ha, z tym że kilka działek lub ich części zgodnie z ewidencją gruntów stanowią las kat. III, IV, VI. Łączna powierzchnia samych działek obejmujących w całości lub w części lasy a nabytych w drodze zasiedzenia wynosi 0,2957 ha. Pozostała część gruntów przedmiotu zasiedzenia oznaczona w ewidencji gruntów jako rolne V, VI, pastwiska V, łąki IV, VI stanowią łącznie 1,5856 ha.

Wnioskodawca korzysta ze wszystkich działek objętych postanowieniem Sądu i do większości z nich planuje prowadzić na nich gospodarstwo rolne przez okres 5 lat. Wnioskodawca posiada samodzielne gospodarstwo rolne a działki zostaną do niego włączone. Wnioskodawca z uwagi na trudne warunki terenowe oraz brak dostępu do drogi publicznej chciałby przekazać dwie działki nr 2039/3 i nr 2031/26 w drodze darowizny swojej ciotce i uiścić od nich podatek od zasiedzenia. Tym samym działki objęte postanowieniem o zasiedzenie z wyjątkiem działki o nr 2039/3 o powierzchni 0,3019 ha i nr 2031/26 o powierzchni 0,1579 ha zostaną włączone do gospodarstwa rolnego Wnioskodawcy. Od części leśnych oraz dwóch wskazanych powyżej Wnioskodawca chciałby uregulować podatek od zasiedzenia.

W przypadku gdy Wnioskodawca przekazałby działki o nr 2039/3 oraz nr 2031/26 o łącznej powierzchni 0,4598 ha, to pozostała powierzchnia działek objętych postanowieniem o zasiedzenie a włączonych do gospodarstwa rolnego wyniesie 1,4215 ha, w tym 0,2957 ha użytków sklasyfikowanych jako las. Wielkość użytków rolnych, które weszłyby w skład gospodarstwa rolnego wynosi 1,1258 ha i na nich prowadzona będzie działalność w ramach gospodarstwa rolnego Wnioskodawcy, który obecnie ma już 2,65 ha (bez powierzchni zasiedzianych obszarów).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Jak należy interpretować sformułowanie ustawy, iż zwolnienie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obejmuje nabycie części nieruchomości...
2. Czy Wnioskodawcy, który zapłaci podatek w wysokości 7% od części nabytych w drodze zasiedzenia nieruchomości, tj. gruntów leśnych oraz dwóch działek rolnych, będzie w dalszym ciągu przysługiwało zwolnienie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn co do pozostałych nieruchomości rolnych o powierzchni 1 ha nabytych przez zasiedzenie a przyłączonych do jego gospodarstwa rolnego...
3. Czy dniem ,,nabycia" wskazanym w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest data uprawomocnienia się postanowienia o zasiedzeniu, czy też data wskazana w sentencji Sądu jako dzień nabycia własności przez zasiedzenie...

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji gdy sąd powszechny w swoim orzeczeniu o nabyciu nieruchomości przez zasiedzenie nie ,,wyrzekł", że Wnioskodawca nabył gospodarstwo rolne, lecz enumeratywnie wyliczył działki, to Wnioskodawcy przysługuje prawo do wskazania, które z działek gruntowych wejdą w skład jego gospodarstwa rolnego a które nie. Zgodnie z normami konstytucyjnymi oraz ogólnymi zasadami prawa podatkowego nie można domniemywać obowiązku podatkowego, w tym dokonywać interpretacji rozszerzającej obowiązki podatkowe.

Zdaniem Wnioskodawcy ustawodawca art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn sformułował w liczbie pojedynczej, że zwalnia się od podatku nabycie własności nieruchomości lub jej części... pod warunkiem że nieruchomość ta lub jej część wejdzie w skład gospodarstwa rolnego. Z treści tego zapisu nie można wywodzić, iż przedmiotem zwolnienia ma być cała nieruchomość w sensie gospodarczym stanowiąca wielość działek. Skutkuje to uprawnieniem po stronie Wnioskodawcy do samodzielnego wskazania kilku nieruchomości, które zostaną opodatkowane podatkiem od zasiedzenia bez utraty zwolnienia z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W sytuacji, gdy Wnioskodawca pozostałe działki objęte zasiedzeniem włączy w skład swojego gospodarstwa rolnego a ich powierzchnia jako użytków rolnych przekroczy 1 ha Wnioskodawca będzie mógł w dalszym ciągu skorzystać ze zwolnienia podatkowego. Powierzchnia włączonych nieruchomości do gospodarstwa rolnego Wnioskodawcy powiększy zaś istniejące już gospodarstwo rolne Wnioskodawcy. Wynika to z treści art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach od spadków i darowizn w szczególności zastosowania sformułowania w części a nie w udziale. Tym samym spełnione są wszelkie warunki do uzyskania zwolnienia z podatku od zasiedzenia.

Zdaniem Wnioskodawcy skoro ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje daty nabycia własności rzeczy i praw majątkowych w drodze zasiedzenia, należy posiłkować się przepisami ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz Kodeksu cywilnego. Oznacza to, że dniem nabycia nieruchomości przez zasiedzenie jest data dzienna wskazana w postanowieniu sądu o zasiedzeniu a nie dzień uprawomocnienia się postanowienia o zasiedzeniu. Z tego też powodu okres 5 lat wymagany w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn liczy się od dnia wskazanego w postanowieniu o zasiedzenie a nie od daty uzyskania prawomocności postanowienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768, z późn. zm.; od 16 stycznia 2015 r. - Dz.U. z 2015 r., poz. 86) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem zasiedzenia.

Stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku

nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem:

1. budynków mieszkalnych,
2. budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym,
3. urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców

-pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia ,,gospodarstwa rolnego", odsyłając w tej kwestii do przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2013 r., poz. 1381, z późn. zm.)

Zgodnie z art. 1 ustawy o podatku rolnym opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Art. 2 ust. 1 ustawy stanowi, że za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Zgodnie natomiast z treścią art. 2 ust. 2 tej ustawy za działalność rolniczą uważa się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego oraz chów i hodowlę ryb.

Przepis art. 3 ust. 5 ustawy o podatku rolnym stanowi, że jeżeli grunt, o którym mowa w art. 1 stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to stanowi odrębny przedmiot opodatkowania podatkiem rolnym, a obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach z zastrzeżeniem ust. 5. W myśl natomiast ust. 6 art. 3 ww. ustawy, jeżeli grunty o których mowa w ust. 5 stanowią gospodarstwo rolne, obowiązek podatkowy ciąży na tej osobie będącej współwłaścicielem (posiadaczem), która to gospodarstwo prowadzi w całości.

Szczegółowe określenie, jakie rodzaje gruntów wchodzą w skład gospodarstwa rolnego - co decyduje o zakresie zwolnienia od podatku od spadków i darowizn takich gruntów - zawarte jest w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków z dnia 29 marca 2001 r. (Dz.U. Nr 38, poz. 454, z późn. zm.) oraz w załączniku nr 6 do tego rozporządzenia.

Stosownie do § 67 ww. rozporządzenia użytki gruntowe wykazywane w ewidencji dzielą się na następujące grupy:

1. grunty rolne,
2. grunty leśne,
3. grunty zabudowane i zurbanizowane,
4. użytki ekologiczne, oznaczone symbolem złożonym z litery "E" oraz symbolu odpowiedniego użytku gruntowego określającego sposób zagospodarowania lub użytkowania terenu, np. E-Ws, E-Wp, E-Ls, E-Lz, E-N, E-Ps, E-R,
5. (uchylony),
6. grunty pod wodami,
7. tereny różne oznaczone symbolem -Tr.

Stosownie natomiast do treści § 68 ust. 1 ww. rozporządzenia grunty rolne dzielą się na:

1.użytki rolne, do których zalicza się:

1. grunty orne, oznaczone symbolem - R,
2. sady, oznaczone symbolem - S,
3. łąki trwałe, oznaczone symbolem - Ł,
4. pastwiska trwałe, oznaczone symbolem - Ps,
5. grunty rolne zabudowane, oznaczone symbolem - Br,
6. grunty pod stawami, oznaczone symbolem - Wsr,
7. grunty pod rowami, oznaczone symbolem - W,
8. grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, oznaczone symbolem - Lzr,

2.nieużytki, oznaczone symbolem - N.

W świetle powyższej definicji gospodarstwo rolne stanowią wyłącznie grunty sklasyfikowane jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione lub zakrzewione na użytkach rolnych. To oznacza, że zwolnieniem określonym w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn może być objęte nabycie tylko takich gruntów (tj. gruntów stanowiących użytki rolne lub gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych), pod warunkiem, że w chwili nabycia te grunty stanowią gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od spadków i darowizn nie definiują również pojęcia ,,nabycia własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem zasiedzenia". Należy zatem odnieść się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.; od 23 stycznia 2014 r. - Dz.U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), z których wynika, że nabycie własności może nastąpić m.in. poprzez zasiedzenie.

Stosownie do art. 172 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, posiadacz nieruchomości niebędący właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie), w takim przypadku nabycie nieruchomości następuje po upływie trzydziestu lat.

Zasiedzenie jest zatem instytucją, która sankcjonuje trwający od dłuższego czasu stan faktyczny posiadania i jest sposobem nabywania własności. Warunkami niezbędnymi do zasiedzenia jest posiadanie samoistne i nieprzerwane oraz odpowiedni upływ czasu. Przy spełnieniu powyższych przesłanek posiadacz nabywa prawo własności. Warunkiem nabycia własności nie jest natomiast orzeczenie sądu stwierdzające nabycie własności. Orzeczenie takie stanowi dowód nabycia własności i jest orzeczeniem deklaratywnym, czyli stwierdzającym zaistnienie pewnych faktów, na które można się powołać w celu np. dokonania wpisu prawa własności do księgi wieczystej. Orzeczenie natomiast nie ma charakteru konstytutywnego czyli nabycie prawa własności nie jest uzależnione od jego wydania. Skutek zasiedzenia w postaci nabycia własności wynika z mocy samego prawa i następuje z upływem ostatniego dnia przewidzianego ustawą okresu posiadania.

Z powyższego wynika, że datą nabycia własności nieruchomości poprzez zasiedzenie jest data wskazana w treści postanowienia sądu jako data nabycia własności nieruchomości, a nie data widniejąca na postanowieniu jako dzień wydania albo sporządzenia postanowienia, bądź też data uprawomocnienia się tego postanowienia.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawca posiadał samodzielnie gospodarstwo rolne o powierzchni 2,65 ha. Z postanowienia Sądu z 3 czerwca 2014 r. wynika, że Wnioskodawca z dniem 31 grudnia 2012 r. nabył przez zasiedzenie prawo własności działek nr 2031/26, nr 2046/36, nr 2031/13, nr 2031/18, nr 2035/10, nr 2039/3, położonych w G. oraz prawo własności działek nr 3092/9 i nr 3092/11, położonych w L. Łączna powierzchnia nabytych przez Wnioskodawcę wyżej wskazanych działek wynosiła 1,8813 ha, z czego 1,5856 ha stanowiły grunty rolne a 0,2957 ha - stanowiły lasy. Wnioskodawca chciałby przekazać swojej ciotce w drodze darowizny działki nr 2039/3 - o powierzchni 0,3019 ha i nr 2031/26 - o powierzchni 0,1579 ha. Pozostałe działki objęte postanowieniem o zasiedzenie, o łącznej powierzchni 1,4215 ha (obejmujące 1,1258 ha gruntów rolnych i 0.2957 ha użytków sklasyfikowanych jako las), wejdą w skład gospodarstwa rolnego Wnioskodawcy. Od gruntów leśnych oraz planowanych do podarowania przez siebie działek nr 2039/3 i nr 2031/26 Wnioskodawca chciałby uiścić podatek z tytułu ich zasiedzenia.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że nabycie przez Wnioskodawcę tytułem zasiedzenia przedmiotowych działek, skorzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 tej ustawy w odniesieniu do nabytych działek nr 2046/36, nr 2031/13, nr 2031/18, nr 2035/10, nr 3092/9 i nr 3092/11 (o łącznej powierzchni 1,1258 ha) sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako grunty rolne. Zwolnienie to wystąpi pod warunkiem, że grunty te istotnie wejdą w skład gospodarstwa rolnego - w rozumieniu wyżej powołanej ustawy o podatku rolnym - będącego własnością Wnioskodawcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez Wnioskodawcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Zaznaczyć należy, że dniem nabycia ww. działek tytułem zasiedzenia jest dzień nabycia wskazany w postanowieniu sądu o nabyciu działek tytułem zasiedzenia. Tym samym okres 5 lat wymagany w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn liczony jest od dnia nabycia wskazanego w ww. postanowieniu sądu a nie od daty uprawomocnienia się tego postanowienia czy też od daty wydania postanowienia.

Natomiast nabycie tytułem zasiedzenia działek sklasyfikowanych jako las o powierzchni 0,2957 ha oraz działek, które nie wejdą w skład gospodarstwa rolnego Wnioskodawcy, tj. działek nr 2039/3 o powierzchni 0,3019 ha i nr 2031/26 o powierzchni 0,1579 ha, rodzi obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu zasiedzenia. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7% podstawy opodatkowania. Natomiast obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze zasiedzenia powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu stwierdzającego zasiedzenie - art. 6 ust. 1 pkt 6 powołanej ustawy.

W związku z powyższym, gdy część nabytych przez Wnioskodawcę tytułem zasiedzenia działek zostanie opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn, nie ma zatem przeszkód dla skorzystania przez Wnioskodawcę - przy spełnieniu powyżej wskazanych warunków - ze zwolnienia od podatku określonego w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w odniesieniu do pozostałych nabytych działek wymienionych w postanowieniu Sądu z 3 czerwca 2014 r. Z treści ww. przepisu nie wynika bowiem, że przedmiotem zwolnienia ma być cała nabywana nieruchomość w sensie gospodarczym stanowiąca wielość działek. Opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn z tytułu zasiedzenia części działek, wybranych z większej ilości działek nabytych na podstawie tego samego postanowienia sądowego, nie przekreśla możliwości zwolnienia od tego podatku pozostałych działek nabytych przez Wnioskodawcę w ww. trybie. Tym samym w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca ma prawo samodzielnie wskazać, które z nabytych przez niego działek zostaną opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn z tytułu zasiedzenia, bez konsekwencji utraty prawa do ewentualnego zwolnienia od podatku przewidzianego w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w odniesieniu do reszty nabytych działek. Oznacza to, że w sytuacji, gdy Wnioskodawca wybrane przez siebie działki objęte zasiedzeniem włączy w skład swojego gospodarstwa rolnego, to wtedy będzie miał prawo do zwolnienia podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.