Czy z tytułu otrzymanej kwoty 20 000 zł powstanie u wnioskodawczyni zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych?

sygnatura: IBPBII/1/415-36/10/AŻ

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

data: 2010-04-20

Wniosek ORD-IN: [ 1031 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 14 stycznia 2010r. (data wpływu do tut. Biura - 15 stycznia 2010r.), uzupełnionym w dniu 18 marca 2010r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty otrzymanej tytułem spłaty spadkowej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 stycznia 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty otrzymanej tytułem spłaty.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne wniosku, pismem z dnia 12 marca 2010r. Znak: IBPB II/1/415-36/10/AŻ wezwano wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 18 marca 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 01 kwietnia 2008r. zmarł brat wnioskodawczyni, który posiadał spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu wraz z wkładem. Brat wnioskodawczyni nie miał dzieci; z byłą żoną po rozwodzie nie przeprowadził podziału majątku. Wnioskodawczyni wskazała, iż w spadku po bracie pozostało jedynie ww. prawo do lokalu o wartości 40 000 zł, a jedynym spadkobiercą jest wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni wystąpiła do Sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku wraz ze zgodnym wnioskiem o podział majątku wspólnego z byłą żoną brata. Sąd wydał postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, zgodnie z którym spadkobiercą ustawowym jest wnioskodawczyni, jako siostra spadkodawcy.

Ponadto Sąd dokonał podziału majątku wspólnego i zniesienia współwłasności w ten sposób, że wyżej opisane spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu wraz z wkładem zasądził na rzecz byłej żony brata, a tytułem spłaty spadku zasądził od byłej żony na rzecz wnioskodawczyni kwotę 20 000 zł., która to suma została przekazana. W uzupełnieniu wniosku wnioskodawczyni wskazała, iż przedmiotem spadku po zmarłym bracie była połowa wkładu o wartości 20 000 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy z tytułu otrzymanej kwoty 20 000 zł powstanie u wnioskodawczyni zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych...

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż w związku z otrzymaną kwotą 20 000 zł nie powstanie zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż kwota ta stanowi spadek po jej zmarłym bracie (dział spadku).

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Stosownie do art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego może należeć do jednej osoby albo do małżonków (art. 9 ust. 5 ww. ustawy). Z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada z mocy prawa drugiemu małżonkowi (art. 14 ust. 1 ww. ustawy).

Ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu związany jest wkład mieszkaniowy, który członkowie spółdzielni są obowiązani wnieść w celu uczestniczenia w pokryciu kosztów budowy lokalu. Wykluczenie możliwości dziedziczenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu mieszkaniowego związanego z takim prawem, co zostało uregulowane w art. 14 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Z treści art. 13 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż po ustaniu małżeństwa wskutek rozwodu lub po unieważnieniu małżeństwa małżonkowie powinni w terminie jednego roku zawiadomić spółdzielnię, któremu z nich przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, albo przedstawić dowód wszczęcia postępowania sądowego o podział tego prawa. Były małżonek niebędący członkiem spółdzielni powinien złożyć deklarację członkowską w terminie 3 miesięcy od dnia, w którym przypadło mu prawo do lokalu. Byłemu małżonkowi przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni. Jeżeli małżonkowie nie dokonają czynności, o których mowa w ust. 1, spółdzielnia wyznaczy im w tym celu dodatkowy termin, nie krótszy niż 6 miesięcy, uprzedzając o skutkach, jakie może spowodować jego niezachowanie. Po bezskutecznym upływie tego terminu spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu (art. 13 ust. 2 ww. ustawy).

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu przedmiotem spadku nie jest to prawo, ale wkład mieszkaniowy z nim związany.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż w 2008r. zmarł brat wnioskodawczyni, który posiadał spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu wraz z wkładem. Przedmiotem spadku po zmarłym była połowa wkładu mieszkaniowego o wartości 20 000 zł. Wnioskodawczyni wystąpiła do Sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku wraz ze zgodnym wnioskiem o podział majątku wspólnego z byłą żoną brata. Sąd wydał postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku zgodnie z którym jedynym spadkobiercą jest wnioskodawczyni. Ponadto Sąd dokonał podziału majątku wspólnego i zniesienia współwłasności w ten sposób, że wyżej opisane spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu wraz z wkładem zasądził na rzecz byłej żony brata, a tytułem spłaty spadku zasądził od byłej żony na rzecz wnioskodawczyni kwotę 20 000 zł., która to suma została przekazana.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 ze zm.) przepisów ww. ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o spadków i darowizn (Dz. U. z 2004r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej ,,podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego.

Do wyłączenia z opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodzi przy nabyciu majątku w drodze dziedziczenia lub darowizny. Jednakże przepis ten nie ma zastosowania, gdy spadkobierca lub obdarowany w związku z tym majątkiem w okresie późniejszym uzyskuje przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym tzn. odpłatnie zbywa darowane lub otrzymane w spadku składniki majątkowe. Zbycie jest bowiem odrębną od nabycia czynnością prawną.

Wobec powyższego dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie istotnym jest ustalenie, czy w opisanym we wniosku zdarzeniu będzie miało miejsce zbycie nabytego w drodze spadku prawa tj. prawa do wkładu mieszkaniowego o wartości 20 tys. zł.

Nie można zgodzić się ze stanowiskiem wnioskodawczyni, iż otrzymana kwota przyznana jej została w następstwie działu spadku. Zgodnie z art. 1035 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawczyni jest jedyną spadkobierczynią zatem nie mamy tutaj do czynienia z działem spadku, niemniej jednak w przedmiotowej sytuacji zachodzi współwłasność wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu, które zgodnie z cyt. wyżej przepisami jest prawem niepodzielnym, gdyż może należeć tylko do jednej osoby albo do małżonków.

Zgodnie z art. 211 i 212 oraz art. 1036 ustawy Kodeks cywilny zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

W wyniku zniesienia współwłasności możliwy jest więc podział rzeczy lub prawa poprzez przyznanie tej rzeczy lub prawa jednej osobie, przy jednoczesnym zobowiązaniu dokonania spłat na rzecz pozostałych współwłaścicieli. Wówczas osoba otrzymująca w całości daną rzecz lub prawo nabywa jej część ponad dotychczas posiadany i przysługujący jej udział w rzeczy lub prawie. Konsekwencją tego jest zbycie tej części rzeczy lub prawa po stronie innego współwłaściciela, który w zamian przysługującej części rzeczy lub prawa otrzyma spłatę pieniężną.

Opodatkowanie przychodów z odpłatnego zbycia praw majątkowych regulują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zatem w przedmiotowej sprawie nie będzie miał zastosowania przepis art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn podlegało wyłącznie nabycie spadku przez wnioskodawczynię i wówczas nie miało miejsca zastosowanie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odrębną czynnością jest natomiast odpłatne zbycie tego prawa, którą to czynność regulują już przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z opisanego zdarzenia wynika, iż na mocy orzeczenia Sądu została zniesiona współwłasność wkładu mieszkaniowego. Wnioskodawczyni w zamian za przysługujące jej prawo do części wkładu mieszkaniowego otrzymała równowartość pieniężną. Odpłatne zniesienie współwłasności jest formą odpłatnego zbycia. Tym samym wnioskodawczyni dokonując odpłatnego zbycia prawa do części wkładu, w konsekwencji uzyskała przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku ustalenia obowiązku podatkowego z tytułu odpłatnego zbycia prawa do wkładu na spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, należy zauważyć, iż zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c).

Jak wskazuje art. 18 ww. ustawy, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zawarte wyliczenie praw majątkowych ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie ,,w szczególności". Należy zatem przyjąć, iż do katalogu praw majątkowych objętych zakresem regulacji art. 18 ww. ustawy, można zaliczyć także inne prawa nie wymienione w tym przepisie. Jednocześnie treść tego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zarówno przychody z wykonania (wykorzystania) tych praw jak również z ich sprzedaży lub zamiany.

W związku z powyższym zbycie wkładu na spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, stanowi przychód z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dochód uzyskany ze zbycia wkładu na spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, stosownie do dyspozycji art. 45 ust. 1 ww. ustawy, winien być wykazany - wraz z pozostałymi dochodami podlegającymi opodatkowaniu według skali podatkowej - w rocznym zeznaniu podatkowym, składanym do urzędu skarbowego w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym dokonano zbycia ww. prawa. W tym samym terminie należy zapłacić podatek z ww. tytułu.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.