Czy wnioskodawczyni jest zwolniona z zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży mieszkania (jeśli tak to w jakiej części)?
sygnatura: IBPBII/2/415-1008/10/HSt
autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach
data: 2010-12-20
słowa kluczowe: | dziedziczenie ustawowe, przekształcanie, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, sprzedaż, zwolnienia przedmiotowe |
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 09 września 2010r. (data wpływu do tut. Biura - 20 września 2010r.), uzupełnionym w dniu 02 listopada 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 20 września 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.
Z uwagi na stwierdzone braki formalne, pismem z dnia 20 października 2010r. Znak: IBPB II/2/415-1008/10/HSt wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 02 listopada 2010r.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:
W dniu 25 września 1979r. wnioskodawczyni wspólnie z mężem otrzymała spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. W mieszkaniu tym wnioskodawczyni mieszkała wraz z mężem i córką. W dniu 25 czerwca 1993r. mieszkanie to zostało zakupione i równocześnie przekształcone na lokal własnościowy, co potwierdza dokument spółdzielni mieszkaniowej z dnia 25 czerwca 1993r. Przedmiotowe mieszkanie stanowiło majątek objęty wspólnotą majątkową małżeńską wnioskodawczyni i jej męża. Wnioskodawczyni mieszkała tam razem z mężem do jego śmierci, czyli do dnia 07 kwietnia 2010r.
Gdy mąż wnioskodawczyni jeszcze żył, w styczniu 2010r. małżonkowie postanowili sprzedać mieszkanie. Do sprzedaży mieszkania jako pośrednika wynajęli biuro nieruchomości, z którym w dniu 12 stycznia 2010r. została spisana umowa pośrednictwa w zbyciu mieszkania. W dniu 27 lutego 2010r. została zawarta umowa przedwstępna kupna-sprzedaży mieszkania z nowymi nabywcami. Umowę podpisał wówczas jeszcze żyjący mąż wnioskodawczyni. Po jego śmierci córka wnioskodawczyni została notarialnie ustanowiona spadkobierczynią części po ojcu i równocześnie stała się współsprzedającą mieszkanie.
W uzupełnieniu wnioskodawczyni wskazała, iż dziedziczenie po mężu było dziedziczeniem ustawowym. Po śmierci męża wnioskodawczyni nabyła w przedmiotowym lokalu mieszkalnym udział wynoszący #188;, ponieważ udział wynoszący #189; był już jej własnością jako żony zmarłego. W sumie wnioskodawczyni posiada #190; udziału w sprzedawanym lokalu mieszkalnym.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy wnioskodawczyni jest zwolniona z zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży mieszkania (jeśli tak to w jakiej części)...
Zadaniem wnioskodawczyni, powinna ona być całkowicie zwolniona z zapłaty podatku dochodowego od sprzedaży lokalu mieszkalnego, gdyż mieszkanie to było wspólnym dorobkiem jej i męża - było objęte wspólnotą majątkową. Dodatkowo wnioskodawczyni wskazała również, iż jej mąż również podpisał umowę przedwstępną kupna-sprzedaży mieszkania.
Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.
Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), źródłem przychodu jest - z zastrzeżeniem ust. 2 - odpłatne zbycie m.in.:
-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości jak również spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości jak również spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa, dla określenia właściwej podstawy prawnej normującej zasady opodatkowania przychodu uzyskanego z ich zbycia, istotne jest z punktu widzenia ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustalenie zarówno daty jak i formy nabycia nieruchomości lub prawa.
Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych.
W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).
Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Istotnym zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.
W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.
Jednak zgodnie z art. 1036 Kodeksu cywilnego istnieje możliwość rozporządzenia przez spadkobierców prawem lub rzeczą należącą do spadku, mimo istnienia współwłasności, jeśli następuje to za zgodną wolą wszystkich spadkobierców.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w przedmiotowej sprawie nabycie przez wnioskodawczynię udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nastąpiło odpowiednio w dwóch różnych datach, tj.:
Tym samym za nieprawidłowe należy uznać stanowisko wnioskodawczyni, że datą nabycia prawa jest 1993r. ponieważ między małżonkami istniała wspólność majątkowa i mieszkanie stanowiło ich dorobek.
Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wspólność ustawowa jest wspólnością łączną. Wspólność ta ustaje jednak z chwilą ustania małżeństwa (np. w wyniku śmierci jednego ze współmałżonków). Z tą też chwilą współwłasność łączna przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych. Jak wynika z art. 43 § 1 Kodeksu oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci jednego z małżonków posiadane prze niego udziały w majątku wspólnym wchodzą w skład masy spadkowej po tym małżonku i podlegają dziedziczeniu. Z tej przyczyny nie można mówić, że u wnioskodawczyni nie doszło w 2010r. do nabycia udziału wynoszącego #188; w spadku po mężu. Skoro zaś doszło do nabycia, to skutki podatkowe odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego należy odrębnie rozpatrzyć dla zbycia udziału w prawie nabytego w 1993r. i odrębnie dla udziału w prawie nabytego w 2010r.
W związku z powyższym sprzedaż udziału wynoszącego #189; w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nabytego w 1993r. w ramach ustawowej wspólności majątkowej nie będzie podlegała opodatkowaniu z uwagi na fakt, że upłynął pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Natomiast skutki podatkowe sprzedaży udziału wynoszącego #188; w spółdzielczym własnościowym lokalu mieszkalnym, nabytego w drodze dziedziczenia ustawowego w 2010r. należy oceniać na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym po dniu 01 stycznia 2009r.
Ustawą z dnia 06 listopada 2008r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008r. Nr 209, poz. 1316 ze zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009r.
Zgodnie z art. 30e ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
W myśl art. 30e ust. 2 tej ustawy podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonych zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust.1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
W tym miejscu zaznaczyć należy, iż przy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego mogą wystąpić koszty dwojakiego rodzaju:
Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszt odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych - w przedmiotowej sprawie za koszt sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć m.in. związane ze zbyciem koszty wyceny nieruchomości lub prawa przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości lub prawa, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości lub prawa, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, opłatę notarialną, podatek od czynności cywilnoprawnych, opłatę sądową. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć bezpośredni związek przyczynowo-skutkowy. Koszty te nie są kosztami nabycia, lecz jako koszty odpłatnego zbycia pomniejszają przychód. Jeżeli wnioskodawczyni takie koszty poniosła, będzie mogła odliczyć od przychodu #188; całej kwoty kosztów - stosownie do wielkości zbywanego i podlegającego opodatkowaniu udziału.
W myśl art. 22 ust. 6d ww. ustawy za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.
Wysokość tych nakładów, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).
Jak wynika z cytowanych przepisów do kosztów uzyskania przychodów w przypadku nabycia udziału w prawie w spadku zaliczane są:
Należy zwrócić uwagę na fakt, że istotą pojęcia kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw jest umożliwienie podatnikowi odliczenia wydatków jakie on sam poniósł na nabycie zbywanej nieruchomości lub prawa i nakładów na nie jakie on sam poczynił. W przypadku jednak nieodpłatnego nabycia udziału w prawie wnioskodawczyni nie poniosła wydatków na jego nabycie. W razie natomiast jeśli wnioskodawczyni poniosła wydatki na nakłady zwiększające wartość mieszkania, to odliczyć w ramach kosztów uzyskania przychodu będzie mogła jedynie #188; tych nakładów, stosownie do nabytego przez nią w spadku i podlegającego opodatkowaniu z tytułu zbycia, udziału.
Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.
Z postanowień art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:
W myśl art. 21 ust. 26 ww. ustawy przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d) i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.
Natomiast ust. 28 tegoż artykułu stanowi, iż za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uważa się wydatków poniesionych na:
-przeznaczonych na cele rekreacyjne.
Stosownie do art. 30e ust.4 ww. ustawy po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest zobowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:
Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 30e ust. 5 ww. ustawy dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.
Tak więc w sytuacji, gdy zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w #188; udziału nabytego w 2010r. nastąpi przed dniem 01 stycznia 2016r. dochód uzyskany z tego tytułu podlegać będzie opodatkowaniu 19% podatkiem, chyba że objęty zostanie zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zwolnienie przewidziane w tym przepisie pozwala na wyłączenie z opodatkowania tej części dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków w osiągniętych przychodach z tego zbycia. W sytuacji gdy #188; przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości zostanie przez wnioskodawczynię w całości przeznaczona na własne cele mieszkaniowe nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, to uzyskany dochód w całości może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie.
Reasumując, stwierdzić należy, że część przychodu ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nabytego w udziale #189; w 1993r. we wspólności majątkowej, odpowiadająca temu udziałowi jest przychodem, który nie podlega opodatkowaniu z uwagi na fakt, iż od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło nabycie upłynął pięcioletni okres czasu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Natomiast przychód ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, nabytego w 2010r. w udziale wynoszącym #188; w drodze dziedziczenia ustawowego, będzie podlegał opodatkowaniu na zasadach obowiązujących od dnia 01 stycznia 2009r. Jeżeli uzyskany dochód (1/4) ze sprzedaży wnioskodawczyni przeznaczy na własne cele mieszkaniowe wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 może skorzystać z ulgi określonej w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy, pod warunkiem, że wydatkowanie środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości nastąpi nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Jednakże w przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik traci prawo do ulgi i jest obowiązany do złożenia korekty zeznania oraz do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę za zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W związku z powyższym stanowisko wnioskodawczyni, zgodnie z którym cały dochód uzyskany ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego będzie zwolniony z opodatkowania, gdyż mieszkanie to zostało nabyte w ramach wspólności majątkowej wnioskodawczyni i jej męża należało uznać za nieprawidłowe.
Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów źródłowych. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.