Money.plFirmaAkty prawneInterpretacje podatkowe

interpretacja indywidualna

Skutki podatkowe przesunięcia nieruchomości z majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej do ich majątków osobistych.

sygnatura: IBPB-2-1/4515-68/15/KrB

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

data: 2015-10-19

słowa kluczowe:darowizna, nieruchomości, podatek od spadków i darowizn, spółka cywilna, współwłasność

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 25 czerwca 2015 r. (data wpływu do Organu - 7 lipca 2015 r.), uzupełnionym 21 września 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych przesunięcia nieruchomości z majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej do ich majątków osobistych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 lipca 2015 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych przesunięcia nieruchomości z majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej do ich majątków osobistych.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 4 września 2015 r. znak: IBPB-2-1/4515-68/15/KrB wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 21 września 2015 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej. W spółce jest dwóch wspólników (Wnioskodawca i drugi wspólnik). Każdy ze wspólników posiada udział w zyskach w wysokości 50%. Elementem majątku wspólnego wspólników wykorzystywanym w działalności gospodarczej spółki cywilnej jest m.in. prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej wraz z prawem własności znajdującego się na niej budynku (dalej: nieruchomość). Nieruchomość została zakupiona przez wspólników na zasadzie współwłasności łącznej, działających jako wspólnicy spółki cywilnej i została ujęta jako składnik majątkowy tej spółki. Wspólnicy planują przesunięcie nieruchomości z majątku objętego współwłasnością łączną do ich majątków odrębnych (osobistych), w wyniku którego zmieni się charakter współwłasności z łącznej na ułamkową. W tym celu najpierw wspólnicy podejmą uchwałę o wycofaniu nieruchomości z majątku spółki cywilnej na rzecz wspólników w udziałach odpowiadających ich udziałowi w zyskach w spółce. Następnie w wykonaniu tej uchwały wspólnicy zawrą umowę darowizny, na mocy której nieruchomość zostanie przekazana z majątku wspólnego wspólników objętego umową spółki cywilnej do ich majątków odrębnych (osobistych), przy czym wspólnicy nabędą udział ułamkowy w nieruchomości odpowiadający udziałowi w zyskach spółki cywilnej, tj. po 50%. Ze względu na fakt, że przedmiotem darowizny jest nieruchomość, umowa darowizny zostanie zawarta w formie aktu notarialnego. Wnioskodawca pragnie wskazać, że zastosowanie wyżej opisanej konstrukcji prawnej wynika z faktu, iż co do zasady nie jest możliwe ,,przesunięcie" nieruchomości z majątku wspólnego wspólników objętego współwłasnością łączną do ich majątków odrębnych (osobistych) w inny sposób bez rozwiązania spółki cywilnej. W wyniku dokonanej darowizny nieruchomość nadal będzie należała do wspólników z tym, że zmieni się charakter współwłasności, tj. przestanie być przedmiotem współwłasności łącznej a stanie się przedmiotem współwłasności w częściach ułamkowych odpowiadających udziałowi w zyskach spółki cywilnej, tj. po 50%. Wspólnicy nie planują rozwiązania umowy spółki cywilnej i nadal chcą prowadzić działalność w takiej formie.

W uzupełnieniu z 21 września 2015 r. (data wpływu do Biura) Wnioskodawca wskazał, że:

  1. przesunięcie nieruchomości z majątku wspólnego do majątku odrębnego (osobistego) nastąpi na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego,
  2. będzie to umowa darowizny w rozumieniu Kodeksu cywilnego, przy czym, nie będzie to klasyczna umowa darowizny. Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego ,,przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku". W niniejszym przypadku nie nastąpi przesunięcie majątkowe pomiędzy darczyńcą a obdarowanym, a pomiędzy dwoma masami majątkowymi Wnioskodawcy: masą majątkową stanowiąca jego majątek odrębny (osobisty) oraz masą majątkową stanowiącą majątek objęty wspólnością łączną. Zatem nie nastąpi klasyczne zubożenie majątku darczyńcy i wzbogacenie obdarowanego, a jedynie przesunięcie majątku pomiędzy dwoma masami majątkowymi Wnioskodawcy. Mimo więc, że przesunięcie pomiędzy masami majątkowymi dokona się w drodze darowizny Wnioskodawca nie nabędzie żadnego majątku, gdyż jest on już jego współwłaścicielem. Zmianie ulegnie jedynie charakter jego współwłasności z łącznej na ułamkową,
  3. na chwilę obecną Wnioskodawca nie jest współwłaścicielem nieruchomości w #189; części, jest on współwłaścicielem majątku stanowiącego współwłasność łączną (majątku spółki cywilnej) w 50%. W przypadku rozwiązania umowy spółki Wnioskodawca niejako z ,,automatu" stałby się współwłaścicielem nieruchomości w #189; części. Jednakże dopóty dopóki umowa spółki łączy wspólników, współwłasność ma charakter łączny, bezudziałowy. Dopiero dokonana darowizna spowoduje, że nastąpi przesunięcie nieruchomości z majątku objętego współwłasnością łączną do majątku odrębnego (osobistego) i współwłasność straci charakter bezudziałowy a powstaną udziały we współwłasności po #189; części dla każdego ze wspólników. W istocie nie nastąpi nabycie przez Wnioskodawcę żadnego majątku. Jak to było wyżej podniesione będzie tylko przesunięcie pomiędzy dwiema masami majątkowymi na skutek czego zmieni się charakter współwłasności z bezudziałowej na udziałową. Do nabycia doszłoby w sytuacji, gdyby przesunięcie z majątku objętego współwłasnością łączną (z majątku spółki), w którym każdy ze wspólników ma po 50% ,,udziałów" nastąpiło wyłącznie na rzecz majątku odrębnego (osobistego) tylko jednego wspólnika. Wtedy bowiem nabyłby on prawo własności ponad przysługujący mu udział w spółce. W sytuacji zaś gdy przesunięcie następuje na rzecz odrębnych (osobistych) majątków wspólników w takich proporcjach w jakich uczestniczą oni w majątku spółki nie następuje nabycie przez Wnioskodawcę majątku.

Reasumując powyższe wyjaśnienia, Wnioskodawca podnosi, że dokonana czynność z formalnego punktu widzenia będzie odpowiadała warunkom określonym w Kodeksie cywilnym dla umowy darowizny. Jednakże poprzez zawarcie tej umowy nie nastąpi w istocie nabycie przez Wnioskodawcę nieruchomości (z ekonomicznego punktu widzenia aktywa majątkowe Wnioskodawcy pozostaną niezmienne) lecz zmieni się jedynie charakter współwłasności.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

  1. Czy dokonanie darowizny, w wyniku której nieruchomość zostanie przesunięta z majątku wspólnego wspólników, objętego umową spółki cywilnej, do ich majątku odrębnego (osobistego) będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, jeżeli w wyniku tego przesunięcia Wnioskodawcy będzie przysługiwał udział ułamkowy w nieruchomości, odpowiadający jego udziałowi w zyskach spółki...
  2. Jaką ewentualną (w wypadku stwierdzenia istnienia obowiązku podatkowego) podstawę opodatkowania należałoby przyjąć w sytuacji dokonania darowizny, w wyniku której nieruchomość zostanie przesunięta z majątku wspólnego wspólników, objętego umową spółki cywilnej, do ich majątku odrębnego (osobistego), jeżeli w wyniku tego przesunięcia Wnioskodawcy będzie przysługiwał udział ułamkowy w nieruchomości odpowiadający jego udziałowi w zyskach spółki...

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy dokonanie darowizny, w wyniku której nieruchomość zostanie przesunięta z majątku wspólnego wspólników, objętego umową spółki cywilnej, do ich majątku odrębnego (osobistego) nie będzie podlegała regulacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli w wyniku tego przesunięcia Wnioskodawcy będzie przysługiwał udział ułamkowy w nieruchomości odpowiadający jego udziałowi w zyskach spółki.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca wskazał, że w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym nie dojdzie do nabycia przez Wnioskodawcę własności nieruchomości, czego przyczyną jest szczególny charakter spółki cywilnej oraz istota umowy darowizny. Zdolność prawna jest kategorią normatywną. Posiadają ją osoby prawne i osoby fizyczne i nie można jej przypisywać jednostkom organizacyjnym, które nie zostały przez normę prawną obdarzone podmiotowością prawną. Utrwalony jest pogląd respektujący ścisłą wykładnię norm prawnych dotyczących zagadnień osobowości i podmiotowości prawnej. Przyznanie osobowości prawnej wymaga wskazania z nazwy typów lub indywidualnych jednostek organizacyjnych, które uznaje się za podmioty prawa. Za odosobnioną uznaje się koncepcję tzw. ułomnych osób prawnych, wg której przyznanie zdolności prawnej może nastąpić nie tylko w sposób wyraźny przez nazwanie określonej jednostki organizacyjnej osobą prawną w odnoszących się do niej przepisach, ale również pośrednio poprzez uregulowanie konstrukcji danej jednostki organizacyjnej jako stosunku prawnego (uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 1990 r., III CZP 97/89, OSNCP z 1990 r., poz. 74 i z dnia 31 marca 1993 r., III CZP 176/92, OSNCP z 1993 r., poz. 171). Jeśli chodzi zaś o spółkę cywilną, to sięgając do treści przepisów Kodeksu cywilnego (tytuł XXXI, art. 860-875) oraz do wypracowanych przed judykaturę i naukę prawa poglądów na jej temat trzeba podkreślić, że jest ona organizacją wspólników i nie posiada własnej osobowości prawnej, która mogłaby być przeciwstawiona podmiotowości prawnej wspólników. Do wspólników należy całość kompetencji do rozporządzania majątkiem spółki cywilnej, która nie posiada wyodrębnionych organów (art. 865 Kodeksu cywilnego), wspólnicy reprezentują spółkę (art. 866 Kodeksu cywilnego). Majątek spółki jest współwłasnością łączną wspólników. Tylko osoby prawne i osoby fizyczne są podmiotami stosunków cywilnoprawnych i w konsekwencji stronami zawieranych umów. Spółka cywilna nie ma natomiast zdolności prawnej (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 1996 r., III CZP, OSNIC z. 5/1996, poz. 63).

Wnioskodawca zaznaczył, że w świetle powyższego wątpliwość może budzić możliwość zawarcia umowy i dokonywania przesunięć majątkowych pomiędzy jednym ze wspólników działającym jako osoba prywatna a samą spółką, tj. jej wszystkimi wspólnikami (sama spółka cywilna nie ma zdolności prawnej, a więc nie może ona być stroną umowy). W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2007 r., V CSK 132/07 wyjaśniono, że w przypadku zawiązania spółki prawa cywilnego funkcjonują równolegle obok siebie odrębne masy majątkowe należące do poszczególnych wspólników oraz spółki (wspólność łączna wspólników), przy czym ustawa nie wyklucza przesunięć majątkowych pomiędzy tymi masami. Zakazu takich przesunięć nie można też wyprowadzić z istoty spółki cywilnej, czy też szerzej z istoty stosunku zobowiązaniowego. Podobnie przyjął Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 11 maja 2004 r., II CK 267/03, gdzie zajął stanowisko, iż sytuacja wspólników spółki cywilnej jest analogiczna do sytuacji małżonków pozostających w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej. W tej ostatniej sytuacji nie jest kwestionowana możliwość dokonywania przesunięć majątkowych pomiędzy poszczególnymi masami majątkowymi: z majątku odrębnego (osobistego) do majątku wspólnego, a także z majątku wspólnego do majątków odrębnych (osobistych) (lub majątku odrębnego (osobistego)). Nie budzi jednak przy tym wątpliwości, że przesunięcia takie podlegają wszystkim regułom odnoszącym się do przenoszenia praw podmiotowych, zarówno gdy chodzi o treść, jak i formę dokonywanych czynności. Uprawnione jest zatem stanowisko, zgodnie z którym dopuszczalne jest dokonywanie przesunięć majątkowych pomiędzy majątkiem wspólnym wspólników spółki cywilnej a ich majątkami odrębnymi (osobistymi). Jednak, podobnie jak w odniesieniu do wspólności majątkowej małżeńskiej, przesunięcia takie muszą odpowiadać wymaganiom dotyczącym określonego rodzaju czynności prawnych prowadzących do przeniesienia prawa podmiotowego (a więc np. przeniesienie własności nieruchomości będzie wymagać formy aktu notarialnego).

Według Wnioskodawcy powyższe oznacza, że opisana umowa darowizny jest prawnie dopuszczalna, z punktu widzenia przedmiotowego zagadnienia istotne jest jednak, że jej podstawę stanowi przesunięcie określonego składnika majątkowego pomiędzy dwoma masami majątkowymi należącymi do tego samego podmiotu - osoby fizycznej, będącej jednocześnie wspólnikiem spółki cywilnej. Umowa darowizny w tej sytuacji tworzy swoistą fikcję prawną, gdyż majątek darczyńcy nie zostanie uszczuplony a majątek obdarowanego nie dozna przysporzenia o wartość przedmiotu darowizny. Zawarcie umowy darowizny w formie aktu notarialnego jest niezbędne jedynie dla spełnienia przesłanek skutecznej zmiany charakteru współwłasności. Takie przesunięcie niesie ze sobą wyłącznie skutek w postaci zmiany rodzaju współwłasności nieruchomości ze współwłasności łącznej, jako elementu ,,majątku spółki cywilnej" na współwłasność w częściach ułamkowych.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, analizowana darowizna nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że z uwagi na fakt, iż ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji umowy darowizny, to należy posiłkować się przepisami ustawy Kodeks cywilny, regulującymi sprawy zobowiązań. Zgodnie z brzmieniem art. 888 Kodeksu cywilnego ,,przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku". Umowa darowizny jest niewątpliwie umową konsensualną. Przedmiotem darowizny mogą być przede wszystkim prawa majątkowe, takie jak: prawo własności rzeczy lub jego ułamkowa część czy prawo wieczystego użytkowania gruntu. Umowa darowizny ma charakter umowy jednostronnie zobowiązującej. Jej zawarcie następuje w sposób ogólnie przewidziany dla umów konsensualnych, jednakże ze względu na jej nieodpłatny charakter ustawa zastrzega, aby oświadczenie darczyńcy złożone zostało w formie aktu notarialnego, od zachowania której to formy uzależniona jest zasadniczo jego ważność. Oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny nie wymaga żadnej szczególnej formy, złożone może być nawet w sposób dorozumiany. Świadczenie to polegać może zarówno na działaniu darczyńcy, jak i na zaniechaniu działania z jego strony. Skutkiem tego dokonanie darowizny pociąga za sobą określony ubytek w istniejącym już majątku darczyńcy, bądź wyłącza możliwość powiększenia tego majątku. Ponieważ w przedmiotowej sprawie nie zostanie spełniona podstawowa przesłanka warunkująca ważność umowy darowizny tj. uszczuplenie, względnie przysporzenie majątkowe na rzecz jednej ze stron umowy, to w rzeczywistości czynność przesunięcia części nieruchomości, pomiędzy dwiema masami majątkowymi, nie będzie stanowiła darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego, a jedynie będzie odpowiadać wymogom formalnym przewidzianym dla tej czynności. Nie możliwa jest zatem subsumpcja opisanego stanu faktycznego pod normę prawną wyrażoną w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega w szczególności nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny.

Wnioskodawca podkreślił, że w ustawach podatkowych brak jest definicji legalnej pojęcia ,,nabycia". Według słownikowej definicji ,,nabycie" oznacza otrzymanie czegoś na własność. W przedstawionym przez Wnioskodawcę zdarzeniu przyszłym nie można mówić zwłaszcza o nabyciu składnika majątkowego przez wspólnika. Wspólność majątkowa wspólników spółki cywilnej jest wspólnością do niepodzielnej ręki, która charakteryzuje się tym, że wszelkie składniki majątkowe należą do wszystkich wspólników łącznie: ,,wspólność łączna oznacza niepodzielność majątku oraz brak określenia wysokości udziałów przysługujących poszczególnym wspólnikom. Każdy wspólnik zatem jest współwłaścicielem majątku jako całości, jak też każdej rzeczy i prawa tworzących tę całość - wspólność do niepodzielnej ręki" (J. Gudowski, Kodeks cywilny. Komentarz, Lexpolonica 2013 r.). Skoro zatem wszelkie składniki majątkowe stanowią w całości własność wspólników, to w wyniku ich podziału wspólnik nie może powtórnie ich nabyć. Sytuacja prawna współwłasności łącznej wynikającej z istoty spółki cywilnej w tym względzie jest zatem specyficzna. Uwagę należy zwrócić, że w istocie sens ekonomiczny dokonywanej transakcji sprowadza się w zasadzie do nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Chociaż zatem jedyną możliwością przeniesienia nieruchomości z ,,majątku spółki" do majątków odrębnych (osobistych) wspólników będzie czynność prawna dokonana w przypisanej prawem formie, spełniająca cechy umowy darowizny w rozumieniu prawa cywilnego, to jednak należy wskazać, że dla powstania obowiązku podatkowego w wyniku takiej darowizny musiałoby dojść zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy od spadków i darowizn do ,,nabycia własności rzeczy" przez podatnika, które w realiach niniejszej sprawy nie występuje. Efekt zaś takiej darowizny sprowadza się jedynie do zmiany rodzaju współwłasności, a nie do nabycia własności. O podleganiu zaś ustawie o podatku od spadków i darowizn decyduje fakt nabycia rzeczy lub prawa majątkowego. W przypadku braku stwierdzenia, iż doszło do nabycia przez osobę fizyczną rzeczy lub prawa majątkowego bez znaczenia jest nazwa czynności prawnej, w tym przypadku ,,darowizna". Ponieważ w analogicznych stanach faktycznych wydano już wiele indywidualnych interpretacji potwierdzających stanowisko Wnioskodawcy, a stan prawny dotyczący przedmiotowego zagadnienia nie uległ zmianie od dnia ich wydania, nieuwzględnienie owych interpretacji godziłoby w poczucie szeroko rozumianej sprawiedliwości i równości wobec prawa, tworzyłoby również rażące sprzeczności.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy podstawa opodatkowania, o której traktuje ustawa o podatku od spadków i darowizn, w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym wynosić będzie 0 zł, ponieważ stan majątkowy obdarowanego (darczyńcy w tej samej osobie) nie ulegnie zmianie. Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Wnioskodawca zaznacza, że nie nabędzie żadnych rzeczy ani praw majątkowych. Przede wszystkim Wnioskodawca nie uzyska przysporzenia majątkowego w związku z planowaną czynnością dokonania opisanej darowizny udziałów w nieruchomości ze spółki cywilnej do majątku osobistego każdego ze wspólników, bowiem zmieni się jedynie rodzaj współwłasności w stosunku do nieruchomości, będących przedmiotem opisanej czynności (udziały wspólników nie ulegną natomiast zmianie w stosunku do udziału w zyskach). Skoro zaś w wyniku dokonanej czynności zmieni się tylko rodzaj współwłasności z łącznej na ułamkową, a ułamek w jakim Wnioskodawca będzie współwłaścicielem będzie dopowiadał jego udziałowi w zyskach w spółce, podstawa opodatkowania winna wynosić 0.

Na potwierdzenie swego stanowiska Wnioskodawca powołał kilka interpretacji indywidualnych dotyczących poruszonego we wniosku zagadnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 86, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

  1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
  2. darowizny, polecenia darczyńcy;
  3. zasiedzenia;
  4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
  5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
  6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Ponadto, zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy podatkowi temu podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej. W spółce jest dwóch wspólników (Wnioskodawca i drugi wspólnik). Każdy ze wspólników posiada udział w zyskach w wysokości 50%. Elementem majątku wspólnego wspólników wykorzystywanym w działalności gospodarczej spółki cywilnej jest m.in. prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej wraz z prawem własności znajdującego się na niej budynku (dalej: nieruchomość). Nieruchomość została zakupiona przez wspólników na zasadzie współwłasności łącznej, działających jako wspólnicy spółki cywilnej i została ujęta jako składnik majątkowy tej spółki. Wspólnicy planują przesunięcie nieruchomości z majątku objętego współwłasnością łączną do ich majątków osobistych, w wyniku którego zmieni się charakter współwłasności z łącznej na ułamkową. W tym celu najpierw wspólnicy podejmą uchwałę o wycofaniu nieruchomości z majątku spółki cywilnej na rzecz wspólników w udziałach odpowiadających ich udziałowi w zyskach w spółce. Następnie w wykonaniu tej uchwały wspólnicy zawrą umowę darowizny, na mocy której nieruchomość zostanie przekazana z majątku wspólnego wspólników objętego umową spółki cywilnej do ich majątków osobistych, przy czym wspólnicy nabędą udział ułamkowy w nieruchomości odpowiadający udziałowi w zyskach spółki cywilnej, tj. po 50%. Ze względu na fakt, że przedmiotem darowizny jest nieruchomość, umowa darowizny zostanie zawarta w formie aktu notarialnego.

Przedmiotowe przesunięcie nastąpi w drodze umowy darowizny w rozumieniu Kodeksu cywilnego, przy czym, nie będzie to klasyczna umowa darowizny. W niniejszym przypadku nie nastąpi bowiem przesunięcie majątkowe pomiędzy darczyńcą a obdarowanym lecz pomiędzy dwoma masami majątkowymi Wnioskodawcy: masą majątkową stanowiącą jego majątek osobisty oraz masą majątkową stanowiącą majątek objęty wspólnością łączną. Zatem nie nastąpi klasyczne zubożenie majątku darczyńcy i wzbogacenie obdarowanego, a jedynie przesunięcie majątku pomiędzy dwoma masami majątkowymi Wnioskodawcy. Mimo więc, że przesunięcie pomiędzy masami majątkowymi dokona się w drodze darowizny Wnioskodawca nie nabędzie żadnego majątku, gdyż jest on już jego współwłaścicielem. Zmianie ulegnie jedynie charakter jego współwłasności z łącznej na ułamkową.

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Stosownie natomiast do art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie m.in. tytułem darowizny.

W związku z powyższym - co do zasady - nabycie przez osoby fizyczne tytułem darowizny, jako czynność wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Wnioskodawca wskazał, że w przedmiotowej sprawie będzie miała miejsce ,,umowa darowizny w rozumieniu kodeksu cywilnego, przy czym, nie jest to klasyczne umowa darowizny (...) nie nastąpi klasyczne zubożenie majątku darczyńcy i wzbogacenia obdarowanego ...".

W przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym nie dojdzie więc do wzbogacenia obdarowanego kosztem zubożenia majątku darczyńcy, tym samym nie można twierdzić, iż będzie miała miejsce umowa darowizny, o której mowa w Kodeksie cywilnym. Istotą umowy darowizny w myśl ww. art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego jest bowiem bezpłatne świadczenie na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy.

Odnosząc się do powyższego, biorąc pod uwagę istotę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, stwierdzić należy, że opisana we wniosku czynność przeniesienia własności nieruchomości z majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej (w tym Wnioskodawcy) do ich majątków osobistych, nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Brak jest bowiem w niej elementu niezbędnego dla powstania takiego obowiązku jakim jest nieodpłatne wzbogacenie się Wnioskodawcy, zwiększenie jego majątku kosztem majątku innej osoby. W opisanej we wniosku sytuacji zmieni się bowiem jedynie rodzaj współwłasności w nieruchomości będącej przedmiotem opisanej czynności. Udziały wspólników nie zmienią się. W opisanej sytuacji brak będzie zatem elementu nabycia, skutkującego przysporzeniem w majątku Wnioskodawcy a zatem nie będzie zachodziła okoliczność, która determinowałaby przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn a więc nabycie tytułem darowizny.

Z tego też względu bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie podstawy opodatkowania w podatku od spadków i darowizn.

Jednocześnie należy zaznaczyć, iż w niniejszej interpretacji nie ustosunkowano się do kwestii dotyczącej dopuszczalności i skuteczności prawnej przekazania z majątku wspólnego wspólników objętego umową spółki cywilnej nieruchomości w formie darowizny do ich majątków osobistych. Kwestii tych bowiem nie regulują przepisy prawa podatkowego lecz przepisy Kodeksu cywilnego. Natomiast rolą organu podatkowego nie jest ocenianie czy taka czynność jest dopuszczalna.

Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Przy czym, w myśl art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, przepisy prawa podatkowego to przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Natomiast ustawy podatkowe to ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich (art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej).

Podsumowując, skoro w wyniku opisanej we wniosku czynności nie nastąpi nabycie tytułem darowizny, bo Wnioskodawca nie otrzyma przysporzenia w swoim majątku kosztem majątku innej osoby, to opisana umowa nie stanowi umowy, o której mowa w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie należy podkreślić, że z uwagi na ww. rozstrzygnięcie bezprzedmiotowym stała się analiza zagadnienia poruszonego w pytaniu oznaczonym nr 2 a tym samym odstąpiono od oceny stanowiska w tym zakresie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych wskazać należy, iż rozstrzygnięcia w nich zawarte nie są wiążące dla tutejszego Organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

WYSZUKIWARKA

NAJPOPULARNIEJSZE PROBLEMY