Money.plFirmaAkty prawne

Dziennik Ustaw - rok 1997, nr 140, poz. 939

Wydany przez:Sejm
Tytuł aktu:Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe.
Status aktu prawnego:Uchylony
Treść aktu prawnego:  pobierz treść dokumentu
Data wydania:1997-08-29
Data wejscia w życie:1998-01-01
Data obowiązywania:1998-01-01
Ujednolicona treść aktu prawnego: Dziennik Ustaw - rok 1997, nr 140, poz. 939
Pełna treść dokumentu: Dziennik Ustaw - rok 1997, nr 140, poz. 939

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. Ustawa określa zasady prowadzenia działalności bankowej, tworzenia i organizacji banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych oraz zasady sprawowania nadzoru bankowego, postępowania naprawczego, likwidacji i upadłości banków.

Art. 2. Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.

Art. 3. Wyrazy "bank" lub "kasa" mogą być używane w nazwie oraz dla określenia działalności lub reklamy wyłącznie banku w rozumieniu art. 2, z tym że:
  1)  nie dotyczy to jednostek organizacyjnych używających wyrazów "bank" lub "kasa", z których działalności jednoznacznie wynika, że jednostki te nie wykonują czynności bankowych,
  2)  wyraz "kasa" może być także używany w nazwie oraz do określenia działalności lub reklamy jednostki organizacyjnej, która na podstawie odrębnej ustawy gromadzi oszczędności oraz udziela pożyczek pieniężnych osobom fizycznym zrzeszonym w tej jednostce.

Art. 4. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
  1)  bank krajowy - bank mający siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
  2)  bank zagraniczny - bank mający siedzibę za granicą,
  3)  międzynarodowa instytucja finansowa - instytucję finansową, której większość kapitału własnego należy do państwa będącego członkiem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju lub banków centralnych takich państw,
  4)  karta płatnicza - kartę identyfikującą wydawcę i upoważnionego posiadacza, uprawniającą do wypłaty gotówki i dokonywania zapłaty, a w przypadku karty wydanej przez bank lub instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania wypłaty gotówki i zapłaty z wykorzystaniem kredytu.

Art. 5. 1. Czynnościami bankowymi są:
  1)  przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,
  2)  prowadzenie innych rachunków bankowych,
  3)  udzielanie kredytów,
  4)  udzielanie gwarancji bankowych,
  5)  emitowanie bankowych papierów wartościowych,
  6)  przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,
  7)  wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.
2. Czynnościami bankowymi są również następujące czynności, o ile są one wykonywane przez banki:
  1)  udzielanie pożyczek pieniężnych,
  2)  operacje czekowe i wekslowe,
  3)  wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,
  4)  terminowe operacje finansowe,
  5)  nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
  6)  przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,
  7)  wykonywanie czynności obrotu dewizowego,
  8)  udzielanie poręczeń,
  9)  wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych.
3. Czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 3, wykonywane przez inne podmioty na zlecenie banków, traktowane są jak czynności bankowe.
4. Działalność gospodarcza, której przedmiotem są czynności, o których mowa w ust. 1, może być wykonywana wyłącznie przez banki, z zastrzeżeniem art. 67, przy zachowaniu przepisów ustawy, w granicach określonych przez statut banku.

Art. 6. 1. Banki poza wykonywaniem czynności bankowych, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2, mogą:
  1)  obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby prawnej nie będącej bankiem lub jednostki uczestnictwa w funduszach powierniczych, z tym że ich łączna wartość w stosunku do jednego podmiotu nie może przekroczyć 15% funduszy własnych banku,
  2)  zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych,
  3)  dokonywać obrotu papierami wartościowymi,
  4)  dokonywać na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem zamiany wierzytelności na składniki majątku dłużnika, z tym że bank jest obowiązany do ich sprzedaży w okresie nie dłuższym niż 3 lata od daty nabycia,
  5)  nabywać i zbywać nieruchomości oraz wierzytelności zabezpieczone hipoteką,
  6)  świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych,
  7)  świadczyć inne usługi finansowe.
2. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, dotyczy również dopłat wynikających z art. 178 Kodeksu handlowego oraz wkładów i sum komandytowych w spółkach komandytowych.
3. Środki finansowe wydatkowane na cele określone w ust. 1 pkt 1 i 5 i w ust. 2 nie mogą przekroczyć łącznie 60% funduszy własnych banku.
4. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i w ust. 3, nie dotyczy:
  1)  nabywania akcji i praw z akcji banków,
  2)  nabywania akcji i praw z akcji lub udziałów przedsiębiorców świadczących usługi na rzecz banku w zakresie:
a)    wydawania kart płatniczych i wykonywania operacji przy ich użyciu,
b)    edukacji kadr bankowych,
c)    konsultacyjno-doradczym w sprawach finansowych,
d)    instytucji rozliczeniowych, o których mowa w art. 67,
e)    międzybankowego przedsiębiorstwa telekomunikacyjnego, w którym banki są właścicielami co najmniej 75% akcji lub udziałów,
  3)  nabywania akcji i praw z akcji w powszechnych towarzystwach emerytalnych, pracowniczych towarzystwach emerytalnych oraz w spółkach prowadzących przedsiębiorstwo maklerskie, jeżeli co najmniej 75% akcji jest własnością banków lub banku.
5. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i w ust. 3, nie dotyczy instytucji, o której mowa w art. 105 ust. 4, w której banki są właścicielami 100% akcji lub udziałów.

Art. 7. 1. Oświadczenia woli składane w związku z dokonywaniem czynności bankowych mogą być wyrażone za pomocą elektronicznych nośników informacji. Związane z czynnościami bankowymi dokumenty mogą być sporządzane za pomocą elektronicznych nośników informacji, jeżeli dokumenty te zostaną w sposób należyty utrwalone i zabezpieczone.
2. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, uznaje się, że czynność dokonana w formie, o której mowa w ust. 1, spełnia wymagania formy pisemnej.

Art. 8. Bank jest obowiązany do utrzymywania płynności płatniczej dostosowanej do rozmiarów i rodzaju prowadzonej działalności.

Art. 9. W bankach działa kontrola wewnętrzna, która sprawdza legalność i prawidłowość działalności prowadzonej przez bank oraz prawidłowość i rzetelność składanych sprawozdań i informacji.

Art. 10. 1. Kontrola wewnętrzna w bankach spółdzielczych zrzeszonych w bankach regionalnych może być wykonywana na zasadach określonych w umowie zrzeszenia przez właściwy bank regionalny.
2. W bankach spółdzielczych zrzeszonych w innych bankach kontrolę wewnętrzną mogą wykonywać banki zrzeszające, jeżeli umowa zrzeszenia to przewiduje.

Art. 11. 1. Zezwolenia, upoważnienia, zgody i decyzje Komisji Nadzoru Bankowego i Prezesa Narodowego Banku Polskiego mają moc ostatecznych decyzji administracyjnych.
2. Przy wydawaniu zezwoleń, upoważnień, zgód i decyzji, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie.
3. Zezwolenia, upoważnienia, zgody i decyzje, o których mowa w ust. 1, dotyczą jedynie jednostek organizacyjnych prowadzących działalność, o której mowa w art. 1.
4. O ile ustawa nie stanowi inaczej, termin na wydawanie opinii, o których w ustawie mowa, wynosi 30 dni.

Rozdział 2

Tworzenie i organizacja banków oraz oddziałów i przedstawicielstw banków

Art. 12. Banki mogą być tworzone jako banki państwowe, banki spółdzielcze lub banki w formie spółek akcyjnych.

Art. 13. 1. Założycielami banku w formie spółki akcyjnej mogą być osoby prawne i osoby fizyczne, z tym że założycieli nie może być mniej niż 3.
2. Założycielami banku spółdzielczego mogą być tylko osoby fizyczne w liczbie wymaganej dla założenia spółdzielni, określonej ustawą z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 i Nr 133, poz. 654, z 1996 r. Nr 5, poz. 32, Nr 24, poz. 110 i Nr 43, poz. 189 oraz z 1997 r. Nr 32, poz. 183 i Nr 121, poz. 769 i 770).
3. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do banku, którego założycielem jest bank krajowy lub bank zagraniczny.

A. Banki państwowe

Art. 14. 1. Bank państwowy może być utworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, na wniosek Ministra Skarbu Państwa zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Bankowego. W tym samym trybie następuje likwidacja banku państwowego, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w art. 147 ust. 1 pkt 3.
2. Rozporządzenie Rady Ministrów o utworzeniu banku państwowego określa nazwę, siedzibę, przedmiot i zakres działania banku, jego fundusze statutowe, w tym środki wydzielone z majątku Skarbu Państwa, które stają się majątkiem banku.
3. Bank państwowy nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych.

Art. 15. 1. Organami banku państwowego są rada nadzorcza i zarząd.
2. Członkowie zarządów lub rad nadzorczych nie mogą zajmować się działalnością konkurencyjną. W szczególności nie mogą być członkami zarządu lub rady nadzorczej innego banku, chyba że bank państwowy jest akcjonariuszem tego banku.

Art. 16. 1. Radę nadzorczą powołuje się na okres 3 lat spośród osób posiadających odpowiednie kwalifikacje z zakresu finansów. Przewodniczącego rady nadzorczej powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra Skarbu Państwa.
2. Członkowie rady są powoływani przez Ministra Skarbu Państwa spośród osób nie będących członkami zarządu tego banku. Odwołanie członków rady następuje w takim samym trybie, w jakim zostali powołani.

Art. 17. Prezesa zarządu banku państwowego powołuje i odwołuje, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Bankowego, rada nadzorcza banku. Wiceprezesów i pozostałych członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza banku, na wniosek prezesa zarządu.

Art. 18. 1. Rada nadzorcza sprawuje nadzór nad działalnością banku państwowego, zatwierdza przedstawione przez Zarząd sprawozdanie finansowe oraz podział zysku i sposób pokrycia strat, a także przyjmuje sprawozdania z działalności banku, udziela zarządowi banku zaleceń oraz może zawieszać w czynnościach członków zarządu banku.
2. Z zastrzeżeniem ust. 1, zarząd banku rozpatruje sprawy dotyczące działalności banku oraz podejmuje w tych sprawach uchwały, których wykonanie zapewnia prezes zarządu banku.
3. Rada nadzorcza uchyla uchwałę zarządu banku w razie stwierdzenia jej niezgodności z przepisami prawa lub statutem banku.
4. Prezes zarządu banku państwowego reprezentuje bank, przewodniczy zarządowi banku oraz organizuje działalność banku.
5. Szczegółowy zakres działania rady nadzorczej i zarządu oraz osoby uprawnione do reprezentowania banku określa statut banku państwowego.

Art. 19. Statut bankowi państwowemu nadaje, w drodze rozporządzenia, Minister Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Finansów, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Bankowego.

B. Banki spółdzielcze

Art. 20. 1. Bank spółdzielczy może być utworzony - z zachowaniem trybu określonego przepisami ustawy - Prawo spółdzielcze - na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego, wydanego w uzgodnieniu z Ministrem Finansów, na wniosek założycieli, z uwzględnieniem zasad określonych ustawą z dnia 24 czerwca 1994 r. o restrukturyzacji banków spółdzielczych i Banku Gospodarki Żywnościowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 80, poz. 369, z 1995 r. Nr 142, poz. 704, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 i Nr 118, poz. 561 oraz z 1997 r. Nr 121, poz. 770); przepisy art. 30-38 stosuje się odpowiednio.
2. Statut banku spółdzielczego pod rygorem nieważności powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.

C. Banki w formie spółek akcyjnych

Art. 21. Bank w formie spółki akcyjnej może być utworzony na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego, wydanego w uzgodnieniu z Ministrem Finansów, z zachowaniem trybu określonego w przepisach Kodeksu handlowego o spółkach akcyjnych; przepisu art. 310 Kodeksu handlowego nie stosuje się.

Art. 22. 1. Funkcję organu nadzoru pełni rada nadzorcza, składająca się co najmniej z 5 osób wybieranych przez walne zgromadzenie akcjonariuszy. Bank obowiązany jest informować Komisję Nadzoru Bankowego o składzie rady nadzorczej.
2. Zarząd banku składa się co najmniej z 3 osób.
3. Powołanie 2 członków zarządu banku, w tym prezesa, następuje za zgodą Komisji Nadzoru Bankowego. Z wnioskiem o wyrażenie zgody występuje rada nadzorcza.
4. Rada nadzorcza informuje Komisję Nadzoru Bankowego o pozostałych osobach ze składu zarządu banku i o zmianach w składzie zarządu.
5. Komisja Nadzoru Bankowego może zażądać informacji i dokumentów dotyczących osób wymienionych w ust. 3 i 4, w zakresie niezbędnym do wyrażenia zgody, o której mowa w ust. 3.
6. Komisja Nadzoru Bankowego odmawia wyrażenia zgody na powołanie osób, o których mowa w ust. 3, jeżeli:
  1)  były karane za przestępstwa z winy umyślnej,
  2)  prowadzone jest przeciwko nim postępowanie karne lub karne skarbowe.
7. Komisja Nadzoru Bankowego może odmówić wyrażenia zgody na powołanie osób, o których mowa w ust. 3, jeżeli:
  1)  w poprzednich miejscach pracy spowodowały udokumentowane straty majątkowe,
  2)  nie spełniają wymagań określonych w art. 30 ust. 1 pkt 2 i 3.
8. Jeżeli powołanie członków zarządu, w tym prezesa, dotyczy powołania tych samych osób na kolejną kadencję, przepisu ust. 3 nie stosuje się, o ile w stosunku do nich nie zachodzą przesłanki określone w ust. 6 i 7.

Art. 23. Bank w formie spółki akcyjnej może być utworzony również przez osoby zagraniczne albo z udziałem osób zagranicznych.

Art. 24. Wkłady pieniężne osób zagranicznych do kapitału założycielskiego banku są wnoszone w złotych.

Art. 25. 1. Osoba nabywająca albo zamierzająca nabyć lub objąć akcje bądź prawa z akcji banku jest obowiązana:
  1)  o fakcie nabycia lub objęcia akcji bądź praw z akcji powiadomić bank, którego akcje lub prawa z akcji nabyła lub objęła, jeżeli będą one wraz z akcjami lub prawami z akcji będącymi w jej dyspozycji stanowić pakiet uprawniający do wykonywania ponad 5% głosów podczas walnego zgromadzenia akcjonariuszy banku,
  2)  uzyskać każdorazowo, za pośrednictwem banku, którego akcje zamierza nabyć lub objąć, zezwolenie Komisji Nadzoru Bankowego na nabycie lub objęcie tych akcji bądź praw z tych akcji, jeżeli będą one stanowić wraz z akcjami lub prawami z akcji będącymi w jej dyspozycji pakiet uprawniający do wykonywania ponad 10%, 20%, 25%, 33%, 50%, 66% i 75% głosów podczas walnego zgromadzenia akcjonariuszy banku.
2. Bank w formie spółki akcyjnej jest obowiązany niezwłocznie:
  1)  zgłaszać Komisji Nadzoru Bankowego fakt posiadania przez jednego akcjonariusza pakietu akcji dającego prawo do ponad 5% głosów podczas walnego zgromadzenia akcjonariuszy banku,
  2)  wystąpić z wnioskiem w imieniu osoby, o której mowa w ust. 1 pkt 2, do Komisji Nadzoru Bankowego o wydanie zezwolenia na nabycie akcji lub praw z akcji; art. 33 stosuje się odpowiednio.
3. Komisja Nadzoru Bankowego może odmówić wydania zezwolenia na nabycie akcji lub praw z akcji, jeżeli osoba zamierzająca nabyć akcje lub prawa z akcji nie daje rękojmi prowadzenia spraw banku w sposób należycie zabezpieczający interesy jego klientów albo gdy środki przeznaczone na nabycie akcji lub praw z akcji pochodzą z pożyczki lub kredytu, lub źródeł nie udokumentowanych.
4. Osoba zamierzająca sprzedać pakiet akcji bądź praw z akcji:
  1)  uprawniający do wykonywania ponad 10% głosów podczas walnego zgromadzenia akcjonariuszy,
  2)  w wyniku sprzedaży którego pozostały w jej posiadaniu pakiet akcji bądź praw z akcji będzie uprawniał do mniej niż 20%, 33% i 50% głosów podczas walnego zgromadzenia akcjonariuszy
- obowiązana jest powiadomić o swoim zamiarze Komisję Nadzoru Bankowego.

Art. 26. 1. Osoba, która nabyła akcje lub prawa z akcji wbrew postanowieniom art. 25 ust. 1, ma prawo do 5% głosów podczas walnego zgromadzenia akcjonariuszy tego banku lub do takiej liczby głosów, która wynika z wcześniej uzyskanego zezwolenia.
2. Uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy, powzięta z naruszeniem ust. 1, jest nieważna.

Art. 27. 1. Nabycie lub posiadanie akcji przez podmiot zależny uważa się za nabycie lub posiadanie akcji przez podmiot dominujący. Przez podmiot dominujący lub zależny rozumie się podmiot w sytuacji określonej w przepisach art. 4 pkt 16 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi (Dz. U. Nr 118, poz. 754).
2. Przepisy niniejszej ustawy nie naruszają przepisów rozdziału 9 ustawy, o której mowa w ust. 1.

Art. 28. 1. Akcje banków są akcjami imiennymi, z wyjątkiem akcji dopuszczonych do obrotu publicznego. W okresie roku, licząc od daty wpisania banku do rejestru handlowego, zbycie akcji imiennych przez akcjonariuszy wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego.
2. W razie uchylenia decyzji wyrażającej zgodę na wprowadzenie akcji banku do obrotu publicznego, akcje banku na okaziciela podlegają zamianie na akcje imienne.
3. Zamianie na akcje imienne podlegają również akcje banku na okaziciela, które nie są przedmiotem publicznego obrotu papierami wartościowymi.

Art. 29. Podmiot zagraniczny jako akcjonariusz banku ma prawo, po opłaceniu należnych podatków i opłat, do zakupu waluty obcej w banku upoważnionym do jej skupu i przekazania jej za granicę bez odrębnego zezwolenia dewizowego za:
  1)  kwoty uzyskane z tytułu uczestnictwa w zysku banku na podstawie zaświadczenia wydanego przez bank po zatwierdzeniu, zgodnie z odrębnymi przepisami, sprawozdania finansowego spółki,
  2)  kwoty uzyskane ze sprzedaży albo umorzenia akcji banku, objętych lub nabytych zgodnie z art. 25,
  3)  należne mu kwoty w razie likwidacji banku,
  4)  kwoty uzyskane jako odszkodowanie, z tytułu wywłaszczenia lub zastosowania innych środków wywołujących skutki równoznaczne z wywłaszczeniem.

D. Postępowanie przy tworzeniu banków

Art. 30. 1. Utworzenie banku może nastąpić, jeżeli:
  1)  zostało zapewnione wyposażenie banku w:
a)    fundusze własne, których wielkość powinna być dostosowana do rodzaju czynności bankowych przewidzianych do wykonywania i rozmiaru zamierzonej działalności, z tym że jeden założyciel oraz grupa założycieli, pozostających w stosunku dominacji i zależności, może wnieść wkład pieniężny w kwocie nie przekraczającej połowy kapitału założycielskiego, z zastrzeżeniem art. 13 ust. 3,
b)    pomieszczenia posiadające odpowiednie urządzenia techniczne, należycie zabezpieczające przechowywane w banku wartości, z uwzględnieniem zakresu i rodzaju prowadzonej działalności bankowej,
  2)  założyciele oraz osoby przewidziane do objęcia w banku stanowisk członków zarządu dają rękojmię prowadzenia działalności w sposób należycie zabezpieczający interesy klientów banku,
  3)  co najmniej dwie osoby przewidziane do objęcia w banku stanowisk członków zarządu posiadają wykształcenie i doświadczenie zawodowe niezbędne do kierowania bankiem,
  4)  przedstawiony przez założycieli plan działalności banku na okres co najmniej trzyletni wskazuje, że działalność ta będzie bezpieczna dla środków pieniężnych gromadzonych w banku.
2. Część kapitału założycielskiego może być wniesiona w formie wkładów niepieniężnych w postaci wyposażenia i nieruchomości, jeśli będą one bezpośrednio przydatne w prowadzeniu działalności bankowej, z tym że kapitał założycielski wnoszony w formie pieniężnej nie może być niższy od kwoty określonej w art. 32 ust. 1, a wartość wnoszonych wkładów niepieniężnych nie może przekraczać 15% kapitału założycielskiego.
3. W razie podwyższania kapitału banku wartość wkładów niepieniężnych nie może przekroczyć 15% funduszy podstawowych banku.
4. Komisja Nadzoru Bankowego może w szczególnie uzasadnionych przypadkach wyrazić zgodę na przekroczenie limitów, o których mowa w ust. 2 i 3.
5. Kapitał założycielski banku nie może pochodzić z pożyczki lub kredytu, lub źródeł nie udokumentowanych.

Art. 31. 1. Wniosek do Komisji Nadzoru Bankowego o wydanie zezwolenia na utworzenie banku powinien zawierać:
  1)  określenie nazwy i siedziby banku,
  2)  określenie czynności bankowych, do których wykonywania bank ma być upoważniony, oraz dane o przedmiocie i zakresie zamierzonej działalności,
  3)  dane dotyczące:
a)    założycieli i osób przewidzianych do objęcia w banku stanowisk członków zarządu,
b)    kapitału założycielskiego.
2. Do wniosku załącza się:
  1)  projekt statutu banku,
  2)  program działalności i plan finansowy banku na okres co najmniej trzyletni,
  3)  dokumenty dotyczące założycieli i ich sytuacji finansowej, wymagane przez Komisję Nadzoru Bankowego,
  4)  opinię właściwych władz nadzorczych kraju siedziby wnioskodawcy, jeżeli założycielem jest bank zagraniczny.
3. Projekt statutu banku określa w szczególności:
  1)  jego nazwę, która powinna zawierać wyraz "bank" i odróżniać się od nazwy innych banków oraz wskazywać, czy jest to bank państwowy, bank w formie spółki akcyjnej czy bank spółdzielczy,
  2)  siedzibę banku, przedmiot działania i zakres jego działalności,
  3)  organy i organizację banku oraz zasady składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych,
  4)  zasady sprawowania kontroli wewnętrznej,
  5)  fundusze własne oraz zasady gospodarki finansowej.
4. Jeżeli z wnioskiem o wydanie zezwolenia na utworzenie banku występuje więcej niż 10 założycieli, są oni obowiązani ustanowić 1-3 pełnomocników, którzy będą ich reprezentować wobec Komisji Nadzoru Bankowego w okresie poprzedzającym wydanie zezwolenia na utworzenie banku. Pełnomocnictwo powinno być sporządzone w formie aktu notarialnego.

Art. 32. 1. Wnoszony przez założycieli banku kapitał założycielski nie może być niższy od równowartości 5.000.000 EURO (1) obliczonych w złotych według kursu ogłaszanego przez NBP obowiązującego w dniu wydania decyzji zezwalającej na utworzenie banku, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Komisja Nadzoru Bankowego określa, w drodze uchwały:
  1)  szczegółowe zasady dotyczące wyposażenia banków spółdzielczych w kapitał założycielski,
  2)  szczegółowe zasady wnoszenia kapitału założycielskiego banku w formie spółki akcyjnej i banków państwowych.

Art. 33. 1. Komisja Nadzoru Bankowego:
  1)  wzywa założycieli do uzupełnienia wniosku, jeżeli nie odpowiada on wymaganiom określonym w art. 31, oraz może zażądać uzupełniających danych lub dokumentów dotyczących w szczególności założycieli i osób przewidzianych do objęcia w banku stanowisk członków zarządu, w tym informacji o ich sytuacji majątkowej i rodzinnej, jeżeli informacje te są niezbędne do podjęcia decyzji o wydaniu zezwolenia na utworzenie banku,
  2)  w terminie nie przekraczającym 3 miesięcy od daty otrzymania wniosku lub jego uzupełnienia - wydaje decyzję w przedmiocie zezwolenia na utworzenie banku.
2. Komisja Nadzoru Bankowego w uzasadnionych przypadkach może przedłużyć do 6 miesięcy termin wydania decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt 2, informując o tym założycieli przed upływem terminu 3 miesięcy od daty otrzymania wniosku lub jego uzupełnienia.

Art. 34. 1. W zezwoleniu na utworzenie banku Komisja Nadzoru Bankowego określa: nazwę banku, jego siedzibę, nazwy (nazwiska) założycieli i obejmowane przez nich akcje, wysokość kapitału założycielskiego, czynności bankowe, do których wykonywania bank jest upoważniony, oraz warunki, po których spełnieniu Komisja Nadzoru Bankowego zezwoli na rozpoczęcie przez bank działalności, a także zatwierdza projekt statutu banku.
2. Statut banku powinien być zgodny z zezwoleniem na utworzenie banku. Zmiana statutu wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego, jeżeli dotyczy spraw, o których mowa w ust. 1, a także przedmiotu i terytorialnego zakresu działania banku, uprawnień do reprezentowania, wysokości kapitału lub uprzywilejowania akcji co do prawa głosu; art. 310 Kodeksu handlowego nie stosuje się.
3. Do wniosku o wydanie zezwolenia na zmianę statutu banku przepis art. 33 stosuje się odpowiednio.

Art. 35. Komisja Nadzoru Bankowego może być uczestnikiem w postępowaniu rejestrowym dotyczącym banku.

Art. 36. 1. Bank może rozpocząć działalność po uzyskaniu zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego.
2. Z wnioskiem o wydanie zezwolenia na rozpoczęcie przez bank działalności występuje zarząd banku.
3. Zezwolenie na rozpoczęcie przez bank działalności wydaje się po stwierdzeniu, że bank:
  1)  jest należycie przygotowany organizacyjnie do rozpoczęcia działalności,
  2)  zgromadził w całości kapitał założycielski,
  3)  dysponuje odpowiednimi warunkami do przechowywania środków pieniężnych i innych wartości, z uwzględnieniem zakresu i rodzaju prowadzonej działalności bankowej,
  4)  spełnia inne warunki określone w decyzji o wydaniu zezwolenia na utworzenie banku.

Art. 37. Komisja Nadzoru Bankowego odmawia wydania zezwolenia na utworzenie banku lub na zmianę jego statutu, jeżeli nie zostały spełnione wymagania obowiązujące przy tworzeniu banków lub zamierzona działalność banku naruszałaby przepisy prawa, interesy klientów albo nie gwarantowałaby bezpieczeństwa gromadzonych w banku środków.

Art. 38. Zezwolenia, o których mowa w art. 34 ust. 1 i w art. 36 ust. 1, tracą moc, jeżeli w terminie roku od wydania zezwolenia na utworzenie banku nie rozpoczął on działalności.

Art. 39. 1. Utworzenie za granicą banku przez osoby krajowe lub z udziałem osób krajowych, jak również utworzenie oddziału banku krajowego za granicą, wymaga zezwolenia Ministra Finansów. Wydanie zezwolenia wymaga uzgodnienia z Komisją Nadzoru Bankowego, jeżeli założycielem banku lub oddziału banku jest bank krajowy.
2. Wniosek o utworzenie za granicą banku przez osoby krajowe lub z udziałem osób krajowych powinien zawierać:
  1)  określenie nazwy, siedziby i formy organizacyjnej banku,
  2)  dane dotyczące założycieli i kapitału założycielskiego.
3. Do wniosku załącza się:
  1)  list intencyjny i projekt statutu,
  2)  program działalności i plan finansowy banku na okres co najmniej trzyletni,
  3)  informacje o przepisach prawnych obowiązujących w państwie przyjmującym w zakresie:
a)    zezwoleń na podjęcie działalności przez bank,
b)    przepisów podatkowych dotyczących działalności banków,
c)    przepisów dotyczących transferu dewiz i nadzoru bankowego.
4. Wniosek o utworzenie oddziału banku za granicą powinien zawierać list intencyjny i informacje określone w ust. 3 pkt 3 dotyczące odpowiednio oddziałów banków.

Art. 40. 1. Utworzenie oddziału banku zagranicznego w kraju następuje na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego, wydanego po uzgodnieniu z Ministrem Finansów, na wniosek zainteresowanego banku.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać:
  1)  nazwę i siedzibę banku występującego z wnioskiem oraz charakterystykę jego działalności,
  2)  rodzaje czynności bankowych, do których wykonywania ma być upoważniony oddział banku, oraz siedzibę oddziału,
  3)  wielkość funduszy przydzielonych do dyspozycji oddziału,
  4)  dane dotyczące co najmniej 2 osób przewidzianych do objęcia w oddziale stanowisk dyrektora lub jego zastępcy.
3. Do wniosku załącza się zobowiązanie występującego z wnioskiem banku zagranicznego o zaspokajaniu wszelkich roszczeń, jakie mogą powstać w stosunkach między oddziałem i innymi podmiotami. Przepis art. 31 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
4. W zezwoleniu na utworzenie oddziału banku zagranicznego w kraju Komisja Nadzoru Bankowego ustala w szczególności siedzibę oddziału, rodzaj czynności bankowych, do których wykonywania oddział jest upoważniony, oraz minimalną wysokość funduszy niezbędnych do działalności oddziału.
5. Oddziały banków zagranicznych podlegają wpisowi do rejestru handlowego.
6. Do postępowania przy tworzeniu oddziału banku zagranicznego w kraju stosuje się odpowiednio przepisy art. 33-38 oraz przepisy wydane na podstawie art. 32.

Art. 41. Do oddziałów banków zagranicznych, działających na terenie Rzeczypospolitej, stosuje się przepisy prawa polskiego.

Art. 42. 1. Banki zagraniczne mogą otwierać w Polsce swoje przedstawicielstwa na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego wydanego, po uzgodnieniu z Ministrem Finansów, na wniosek zainteresowanego banku.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać:
  1)  określenie nazwy i siedziby banku oraz charakterystykę działalności prowadzonej przez bank występujący z wnioskiem,
  2)  określenie siedziby przedstawicielstwa i zakresu jego działania,
  3)  informacje o kandydacie przewidzianym na stanowisko przedstawiciela banku.
3. Do postępowania przy otwarciu przedstawicielstwa banku stosuje się odpowiednio przepisy art. 33, art. 37 oraz art. 38.
4. Przedstawicielstwo banku nie może wykonywać czynności bankowych.

E. Przekształcenie banku państwowego w spółkę akcyjną

Art. 43. Bank państwowy może być przekształcony w bank w formie spółki akcyjnej.

Art. 44. Rada Ministrów na wniosek Ministra Skarbu Państwa, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Bankowego, w drodze rozporządzenia:
  1)  przekształca bank państwowy w spółkę akcyjną z udziałem Skarbu Państwa,
  2)  określa, w jakim zakresie majątek banku państwowego zostanie wniesiony do spółki akcyjnej na pokrycie kapitału akcyjnego, w jakim zaś nastąpi zbycie tego majątku tworzonej spółce akcyjnej z udziałem Skarbu Państwa.

Art. 45. Przekształcenie banku państwowego w spółkę akcyjną nie powoduje zmian w zakresie zawartych przez bank umów i uprawnień z tytułu decyzji administracyjnych. Przekształcenie banku następuje na podstawie bilansu sporządzonego na dzień przekształcenia. Z tym dniem bank w formie spółki akcyjnej wchodzi we wszystkie prawa i obowiązki przekształcanego banku państwowego.

Art. 46. W dniu uzyskania osobowości prawnej przez bank w formie spółki akcyjnej bank państwowy ulega likwidacji, a jego organy ulegają rozwiązaniu.

Art. 47. W zakresie nie uregulowanym w ustawie, przy przekształceniu banku państwowego w bank w formie spółki akcyjnej stosuje się określony w przepisach Kodeksu handlowego tryb postępowania przy zawiązywaniu spółki akcyjnej, z wyłączeniem art. 313 i art. 347.

Art. 48. Przy zbywaniu osobom trzecim należących do Skarbu Państwa akcji banku powstałego w wyniku przekształcenia banku państwowego stosuje się odpowiednie przepisy działów IV i V ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. Nr 118, poz. 561 i Nr 156, poz. 775 oraz z 1997 r. Nr 32, poz. 184, Nr 98, poz. 603, Nr 106, poz. 673, Nr 121, poz. 770 i Nr 137, poz. 926).

Rozdział 3

Rachunki bankowe

Art. 49. 1. Banki prowadzą rachunki bankowe dla osób fizycznych i osób prawnych oraz dla jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną.
2. Rachunki bankowe są prowadzone w złotych i w walutach obcych.
3. Bank swobodnie dysponuje powierzonymi środkami pieniężnymi, a w zamian dokłada wszelkich starań w zakresie bezpieczeństwa powierzonych środków pieniężnych bankowi.

Art. 50. 1. Banki mogą prowadzić w szczególności następujące rodzaje rachunków bankowych:
  1)  rachunki bieżące,
  2)  rachunki pomocnicze,
  3)  rachunki lokat terminowych,
  4)  rachunki oszczędnościowe - wkłady oszczędnościowe.
2. Rachunki oszczędnościowe są prowadzone dla osób fizycznych. Mogą być one również prowadzone dla szkolnych kas oszczędnościowych i pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych.
3. Rachunki oszczędnościowe nie mogą być wykorzystywane przez ich posiadaczy do przeprowadzania rozliczeń pieniężnych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Art. 51. Posiadacz rachunku bankowego dysponuje swobodnie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku. W umowie z bankiem mogą być zawarte postanowienia ograniczające swobodę dysponowania tymi środkami.

Art. 52. Rachunek oszczędnościowy może być prowadzony dla kilku osób (rachunek wspólny), z których każda korzysta z uprawnień posiadacza rachunku w granicach określonych w umowie.

Art. 53. Środki pieniężne na rachunku bankowym mogą być oprocentowane według stopy stałej lub zmiennej w wysokości i na zasadach określonych w umowie. Do obliczania odsetek przyjmuje się, że miesiąc liczy 30 dni, a rok 365 dni.

Art. 54. 1. Otwarcie rachunku bankowego następuje przez zawarcie z bankiem umowy na piśmie.
2. Umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności:
  1)  strony umowy,
  2)  rodzaj otwieranego rachunku,
  3)  walutę, w jakiej rachunek jest prowadzony,
  4)  czas, na jaki rachunek został otwarty,
  5)  wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany,
  6)  sposób dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku,
  7)  terminy wypłaty lub kapitalizacji odsetek,
  8)  terminy realizacji zleceń posiadacza rachunku,
  9)  zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku,
  10) tryb i warunki dokonywania zmian umowy,
  11) sposób i termin wypowiedzenia lub rozwiązania umowy rachunku,
  12) zasady rozwiązania umowy w razie niedokonywania na rachunku żadnych obrotów.
3. W umowie rachunku bankowego wskazuje się zasady i sposób ustalania wysokości prowizji i opłat za czynności związane z prowadzeniem rachunku.

Art. 55. 1. Dowodem zawarcia umowy rachunku oszczędnościowego może być książeczka lub inny dokument potwierdzający zawarcie umowy. W nazwie dokumentu należy użyć w odpowiednim przypadku wyrazu "oszczędnościowy".
2. Dowód zawarcia umowy rachunku oszczędnościowego jest wystawiany jako dokument imienny.

Art. 56. 1. Środki pieniężne na rachunkach oszczędnościowych jednej osoby, niezależnie od liczby zawartych umów, wolne są od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego do wysokości trzykrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres bezpośrednio poprzedzający dzień wystawienia tytułu wykonawczego.
2. Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania banków, z wyjątkiem zobowiązań:
  1)  z tytułu rachunków oszczędnościowych, na które wystawiono dokumenty imienne, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 1999 r., w bankach: Powszechna Kasa Oszczędności Bank Państwowy, Polska Kasa Opieki S.A. i Bank Gospodarki Żywnościowej S.A. w zakresie przekraczającym gwarancje ustawowego systemu gwarantowania środków pieniężnych określone ustawą z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (Dz. U. z 1995 r. Nr 4, poz. 18 i Nr 133, poz. 654 oraz z 1997 r. Nr 24, poz. 119, Nr 79, poz. 484, Nr 85, poz. 538 i Nr 88, poz. 554),
  2)  w zakresie przekraczającym gwarancje ustawowego systemu gwarantowania środków pieniężnych, określone ustawą, o której mowa w pkt 1, z tytułu wkładów oszczędnościowych zgromadzonych na:
a)    książeczkach mieszkaniowych wystawionych do dnia 23 października 1990 r.,
b)    imiennych rachunkach oszczędnościowo-kredytowych w bankach prowadzących kasy mieszkaniowe według zasad określonych odrębnymi przepisami - do łącznej wysokości trzykrotności kwot objętych gwarancjami Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, jeżeli wkłady były gromadzone przez okres nie krótszy niż 2 lata,
  3)  za które przyjął odpowiedzialność z tytułu gwarancji i poręczeń.

Art. 57. 1. W razie śmierci posiadacza rachunków oszczędnościowych, bank jest obowiązany wypłacić z tych rachunków:
  1)  kwotę wydatkowaną na koszty pogrzebu posiadacza rachunku - osobie, która przedstawi rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią wydatków - w wysokości nie przekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku,
  2)  kwotę nie wyższą niż przypadające na ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie przekraczającą jednak wysokości środków na rachunku - osobie, którą posiadacz rachunku wskazał w umowie.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy rachunków, o których mowa w art. 52.
3. Kwoty, o których mowa w ust. 1, nie wchodzą do spadku po posiadaczu rachunku.

Art. 58. W razie gdy umowa rachunku oszczędnościowego nie stanowi inaczej, ulega ona rozwiązaniu, jeżeli w ciągu 5 lat nie dokonano na rachunku żadnych obrotów poza okresowym dopisywaniem odsetek, a stan środków na rachunku nie przekracza kwoty minimalnej ustalonej w umowie.

Art. 59. Osoba małoletnia może posiadać rachunek oszczędnościowy, a po ukończeniu 13 lat dysponować środkami pieniężnymi znajdującymi się na tym rachunku, o ile nie sprzeciwi się temu na piśmie jej przedstawiciel ustawowy.

Art. 60. 1. W razie zgłoszenia bankowi utraty dowodu zawarcia umowy rachunku oszczędnościowego, czeku lub blankietu czeku, bank jest odpowiedzialny za wypłaty gotówkowe, a także za przelewy dokonane w jednostce organizacyjnej banku prowadzącej rachunek oszczędnościowy, od chwili otrzymania przez tę jednostkę zgłoszenia.
2. W umowie zawartej między bankiem a posiadaczem rachunku bankowego powinna być określona odpowiedzialność banku za dokonane w innych przypadkach wypłaty gotówkowe po otrzymaniu zgłoszenia utraty dokumentów, o których mowa w ust. 1.

Art. 61. Zasady i tryb umarzania dowodów zawarcia umowy rachunku oszczędnościowego określa, w drodze rozporządzenia, Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z Komisją Nadzoru Bankowego.

Art. 62. Umarzanie utraconych dokumentów zawarcia umowy rachunku oszczędnościowego w toku prowadzonej egzekucji sądowej lub administracyjnej z rachunku oszczędnościowego regulują przepisy Kodeksu postępowania cywilnego i przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Rozdział 4

Bankowe rozliczenia pieniężne

Art. 63. 1. Przez bankowe rozliczenia pieniężne rozumieć należy operacje polegające na dokonywaniu zmian w stanie środków pieniężnych na rachunku bankowym na zlecenie klienta lub w wyniku czynności, które z mocy prawa powodują wskazane zmiany w stanie praw majątkowych klienta.
2. Rozliczenia pieniężne są przeprowadzane w formie gotówkowej i bezgotówkowej.
3. Rozliczenia pieniężne bezgotówkowe przeprowadzane są przy użyciu papierowych lub elektronicznych nośników informacji, w tym również za pomocą kart płatniczych.

Art. 64. Jeżeli polecenie przeprowadzenia rozliczenia pieniężnego złożone przez posiadacza rachunku bankowego jest wykonywane przez kilka banków, każdy z tych banków ponosi wraz z pozostałymi solidarną odpowiedzialność wobec posiadacza rachunku za szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem polecenia. Wolny od odpowiedzialności jest bank, który udowodni, że szkoda nie powstała z jego winy.

Art. 65. 1. Bank dokonujący wypłat z rachunku bankowego jest obowiązany sprawdzić autentyczność i prawidłowość formalną dokumentu stanowiącego podstawę do wypłaty oraz tożsamość osoby dającej zlecenie.
2. W przypadku wypłat dokonywanych za pomocą elektronicznego nośnika informacji czynności, o których mowa w ust. 1, dokonywane są poprzez automatyczne sprawdzenie autentyczności personalnego numeru identyfikacyjnego bądź hasła albo obu tych danych.
3. W przypadku wypłat dokonywanych przy użyciu karty płatniczej tłoczonej, nie wykorzystującej elektronicznego nośnika informacji, sprawdzenie autentyczności następuje poprzez porównanie podpisu na karcie z podpisem złożonym na dokumencie potwierdzającym dokonanie transakcji.

Art. 66. Banki są obowiązane przyjmować wpłaty gotówkowe na rachunki bankowe oraz przeliczać i sortować banknoty i monety pochodzące z tych wpłat.

Art. 67. Banki mogą tworzyć izby rozliczeniowe w formie spółek prawa handlowego w celu wymiany zleceń płatniczych oraz ustalania wzajemnych wierzytelności wynikających z tych zleceń.

Art. 68. Prezes Narodowego Banku Polskiego określa, w drodze zarządzenia:
  1)  formy i tryb przeprowadzania rozliczeń pieniężnych za pośrednictwem banków,
  2)  szczegółowe zasady tworzenia, utrwalania, przekazywania i przechowywania dokumentów, o których mowa w art. 7,
  3)  sposób przeprowadzania rozrachunków międzybankowych,
  4)  sposoby i tryb przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowań banknotów i monet oraz wykonywania czynności związanych z zaopatrywaniem banków w te znaki.

Rozdział 5

Kredyty i pożyczki pieniężne oraz zasady koncentracji wierzytelności

Art. 69. 1. Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
2. Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:
  1)  strony umowy,
  2)  kwotę i walutę kredytu,
  3)  cel, na który kredyt został udzielony,
  4)  zasady i termin spłaty kredytu,
  5)  wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,
  6)  sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
  7)  zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,
  8)  terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,
  9)  wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje,
  10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Art. 70. 1. Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności.
2. Osobie fizycznej, prawnej lub jednostce organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną, które nie mają zdolności kredytowej, bank może udzielić kredytu pod warunkiem:
  1)  ustanowienia szczególnego sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu,
  2)  przedstawienia niezależnie od zabezpieczenia spłaty kredytu programu naprawy gospodarki podmiotu, którego realizacja zapewni - według oceny banku - uzyskanie zdolności kredytowej w określonym czasie.
3. Kredytobiorca jest obowiązany umożliwić podejmowanie przez bank czynności związanych z oceną sytuacji finansowej i gospodarczej oraz kontrolę wykorzystania i spłaty kredytu.

Art. 71. 1. Suma udzielonych kredytów, pożyczek pieniężnych, nabytych obligacji i innych niż akcje papierów wartościowych, wierzytelności z tytułu gwarancji bankowych, poręczeń i akredytyw oraz innych wierzytelności banku w stosunku do jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo i organizacyjnie ponoszących wspólnie ryzyko gospodarcze nie może przekroczyć 25% funduszy własnych banku.
2. Przez podmioty powiązane kapitałowo i organizacyjnie, o których mowa w ust. 1, rozumie się:
  1)  dwie lub więcej osób fizycznych, prawnych lub jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, względem których można wykazać, że są ze sobą powiązane, gdyż ponoszą wspólne ryzyko gospodarcze, ponieważ jedna z nich bezpośrednio lub pośrednio kontroluje pozostałe, albo
  2)  dwie lub więcej osób fizycznych, prawnych lub jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, między którymi nie zachodzą okoliczności określone w pkt 1, ale w stosunku do których można przyjąć, że ponoszą jedno ryzyko gospodarcze, ponieważ są powiązane w taki sposób, że kondycja finansowa jednej z nich może mieć wpływ na kondycję finansową pozostałych.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli:
  1)  stroną zobowiązaną wobec banku jest: Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, międzynarodowa instytucja finansowa, rządy lub banki centralne państw członków Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju,
  2)  wierzytelność zabezpieczono zastawem na prawach wynikających z papierów wartościowych, których emitentem jest Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski lub międzynarodowa instytucja finansowa - do wysokości wartości zastawu,
  3)  wierzytelność jest zabezpieczona kwotą pieniężną, która została przeniesiona na własność banku - do wysokości tej kwoty.
4. Suma wierzytelności banku w odniesieniu do podmiotów, o których mowa w ust. 1, w stosunku do których wierzytelności przekraczają 10% funduszy własnych banku, nie może łącznie przekroczyć 800% tych funduszy.
5. Ograniczeń, o których mowa w ust. 1 i ust. 4, nie stosuje się do środków pieniężnych lokowanych w Narodowym Banku Polskim lub innych bankach.
6. Zarząd banku jest obowiązany zgłaszać każdorazowo do Komisji Nadzoru Bankowego fakt udzielenia kredytu w wysokości przekraczającej 10% funduszy własnych banku.
7. Banki we własnym zakresie ustalają i okresowo weryfikują limity koncentracji wierzytelności według kryteriów uwzględniających ich specyfikę działalności, a w szczególności sektora gospodarki i regionu geograficznego, z zachowaniem limitów obowiązujących.

Art. 72. 1. Przewodniczący Komisji Papierów Wartościowych i Giełd w uzgodnieniu z Komisją Nadzoru Bankowego, w drodze zarządzenia, ustala inne limity ograniczeń niż określone w art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 i w art. 71 ust. 1 dla banków prowadzących działalność na rynku inwestycji kapitałowych oraz określa dla nich warunki i zakres tej działalności.
2. Prezes Narodowego Banku Polskiego w uzgodnieniu z Przewodniczącym Komisji Papierów Wartościowych i Giełd określa, w drodze zarządzenia, odrębne zasady odprowadzania rezerwy obowiązkowej od pasywów zaangażowanych na rynku inwestycji kapitałowych.

Art. 73. 1. Banki w celu wspólnego udzielenia kredytu mogą zawrzeć umowę o utworzeniu konsorcjum bankowego.
2. W umowie, o której mowa w ust. 1, banki ustalają warunki udzielenia kredytu i jego zabezpieczenia oraz wyznaczają bank umocowany do zawarcia umowy kredytu.
3. Banki, o których mowa w ust. 1, ponoszą ryzyko związane z udzielonym kredytem proporcjonalnie do wysokości wniesionych środków finansowych do wspólnie udzielonego kredytu.

Art. 74. W czasie obowiązywania umowy kredytu kredytobiorca jest obowiązany przedstawić - na żądanie banku - informacje i dokumenty niezbędne do oceny jego sytuacji finansowej i gospodarczej oraz umożliwiające kontrolę wykorzystania i spłaty kredytu.

Art. 75. 1. W razie stwierdzenia przez bank kredytujący, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane, lub w razie zagrożenia terminowej spłaty kredytu z powodu złego stanu majątkowego kredytobiorcy, bank może:
  1)  wypowiedzieć umowę kredytu w całości lub w części,
  2)  zażądać dodatkowego zabezpieczenia spłaty kredytu bądź przedstawienia w określonym terminie programu naprawczego i jego realizacji po zatwierdzeniu przez bank.
2. Okres wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni, o ile umowa kredytu nie przewiduje okresu dłuższego.
3. Po upływie okresu wypowiedzenia umowy kredytu kredytobiorca jest obowiązany do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami należnymi bankowi za okres korzystania z kredytu, o ile umowa kredytu nie stanowi inaczej.

Art. 76. 1. Zasady oprocentowania kredytu określa umowa kredytu, z tym że w razie stosowania stopy zmiennej należy:
  1)  określić w umowie kredytowej warunki zmiany stopy procentowej kredytu,
  2)  powiadomić w sposób określony w umowie kredytobiorcę oraz poręczycieli o każdej zmianie stopy oprocentowania kredytu.
2. W ogłoszeniach i ofertach dotyczących warunków udzielenia kredytu na cele konsumpcyjne banki obowiązane są określać wysokość rocznej stopy oprocentowania tego kredytu.

Art. 77. Umowa kredytu może określać, że od kredytu postawionego do dyspozycji kredytobiorcy i przez niego nie wykorzystanego przysługuje bankowi odrębna prowizja.

Art. 78. Do umów pożyczek pieniężnych zawieranych przez bank stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zabezpieczenia spłaty i oprocentowania kredytu.

Art. 79. 1. Bank przy udzielaniu kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych, poręczeń oraz przy otwieraniu rachunków bankowych jednostkom zależnym i stowarzyszonym z bankiem w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591 oraz z 1997 r. Nr 32, poz. 183, Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 118, poz. 754 i Nr 139, poz. 933 i 934) swoim akcjonariuszom i członkom w bankach spółdzielczych, pracownikom i członkom organów banku lub banku należącego do tej samej bankowej grupy kapitałowej oraz podmiotu dominującego nie może stosować korzystniejszych warunków, a w szczególności korzystniejszych stóp oprocentowania niż stosowane przez bank dla danego rodzaju umowy.
2. Udzielenie kredytu, pożyczki pieniężnej, gwarancji bankowej lub poręczenia:
  1)  członkowi organu banku w kwocie przekraczającej równowartość 5.000 EURO (2), obliczonej w złotych według kursu ogłaszanego przez NBP, łącznego zobowiązania wymaga wspólnej uchwały zarządu i rady nadzorczej, podjętej w głosowaniu tajnym - większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy członków obu organów, bez udziału zainteresowanej osoby,
  2)  członkowi organu banku w kwocie nie przekraczającej równowartości 5.000 EURO (3), obliczonej w złotych według kursu ogłaszanego przez NBP, łącznego zobowiązania określa regulamin uchwalony przez radę banku (walne zgromadzenie),
  3)  osobie zajmującej stanowisko kierownicze w banku określa regulamin uchwalony przez radę banku.
3. Suma kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń udzielonych członkom organów i osobom zajmującym kierownicze stanowiska w banku nie może przekroczyć 10% sumy funduszy podstawowych banku, a w banku spółdzielczym 25% sumy funduszy podstawowych banku.
4. Bank ustala w regulaminie warunki udzielania kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń, o których mowa w ust. 1, oraz prowadzi ich odrębną ewidencję.
5. Przy udzielaniu kredytu, pożyczki pieniężnej, gwarancji bankowej lub poręczenia, a także otwieraniu rachunku bankowego podmiotowi powiązanemu kapitałowo i organizacyjnie z:
  1)  akcjonariuszem banku w formie spółki akcyjnej i członkiem banku spółdzielczego stosuje się odpowiednio przepis ust. 1,
  2)  członkiem organu banku i osobą zajmującą stanowisko kierownicze w banku stosuje się odpowiednio przepisy ust. 1-4.
6. Udzielenie kredytu, pożyczki pieniężnej, gwarancji bankowej i poręczenia członkowi organu banku, osobie zajmującej stanowisko kierownicze w banku, akcjonariuszowi banku i członkowi banku spółdzielczego oraz podmiotowi powiązanemu z nimi kapitałowo i organizacyjnie, jeżeli w pojedynczym przypadku przekracza równowartość 30.000 EURO (4) obliczoną w złotych według kursu ogłaszanego przez NBP, podlega zgłoszeniu do Komisji Nadzoru Bankowego.
7. Przez osoby zajmujące stanowiska kierownicze rozumie się pracowników podlegających bezpośrednio członkom zarządu oraz dyrektorów oddziałów, ich zastępców i głównych księgowych.

Rozdział 6

Gwarancje bankowe, poręczenia i akredytywy

Art. 80. Banki - na zlecenie - mogą udzielać gwarancji bankowych i poręczeń.

Art. 81. Gwarancją bankową jest jednostronne zobowiązanie banku-gwaranta, że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji) określonych warunków zapłaty, które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, jakie beneficjent załączy do sporządzonego we wskazanej formie żądania zapłaty, bank ten wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji - bezpośrednio albo za pośrednictwem innego banku.

Art. 82. 1. Bank pośredniczący w wykonaniu świadczenia gwarancyjnego ani też gwarant nie są obowiązani sprawdzać okoliczności, jakie wynikają z dokumentów towarzyszących żądaniu zapłaty. Przyjęcie żądania zapłaty czy też towarzyszących mu dokumentów dotkniętych wadami powodującymi ich nieważność bądź nieskuteczność stanowi ryzyko banku, który je przyjął.
2. O ile w zobowiązaniu, o którym mowa w art. 81, znalazły się zobowiązania inne niż w treści zlecenia, o jakim mowa w art. 80, bank-gwarant obowiązany jest do świadczenia według tego, co oświadczył w tym zapewnieniu, chyba że beneficjent wyrazi zgodę na zmianę treści zobowiązania gwaranta.
3. Jeżeli bank-gwarant uzyskał gwarancję innego banku, że przy spełnieniu określonych warunków pokryje on należności wypłacone przez gwaranta w związku z udzieloną gwarancją (regwarancja), stosunek prawny stąd wynikający należy traktować jako odrębne zobowiązanie pomiędzy gwarantem i regwarantem.

Art. 83. 1. Bank może potwierdzić zobowiązanie innego banku wynikające z gwarancji bankowej; w przypadku tym roszczenia z gwarancji można kierować do banku, który jej udzielił, lub do banku, który ją potwierdził, albo do obu tych banków łącznie, aż do zupełnego zaspokojenia roszczeń wierzyciela.
2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio przy potwierdzaniu przez bank zobowiązań wynikających z poręczenia udzielonego przez inny bank.

Art. 84. Do poręczeń udzielanych przez banki stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, z tym że poręczenie banku jest zawsze zobowiązaniem pieniężnym.

Art. 85. 1. Bank, działając na zlecenie klienta, ale we własnym imieniu (bank otwierający akredytywę), może zobowiązać się pisemnie wobec osoby trzeciej (beneficjenta), że dokona zapłaty beneficjentowi akredytywy ustalonej kwoty pieniężnej, po spełnieniu przez beneficjenta wszystkich warunków określonych w akredytywie (akredytywa dokumentowa).
2. Akredytywa dokumentowa musi w szczególności zawierać: nazwę i adres zleceniodawcy i beneficjenta, kwotę i walutę akredytywy, termin ważności akredytywy oraz opis dokumentów, po których przedstawieniu beneficjent jest uprawniony do żądania wypłaty w ramach akredytywy.
3. Zobowiązanie banku otwierającego staje się wymagalne z chwilą przedstawienia przez beneficjenta dokumentów zgodnie z warunkami akredytywy.
4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do akredytyw zabezpieczających.

Art. 86. 1. Bank, działając na zlecenie klienta, ale we własnym imieniu (bank otwierający), może zobowiązać się pisemnie wobec innego banku, że dokona zwrotu kwot wypłaconych beneficjentowi lub skupi weksle trasowane ciągnione przez beneficjenta na wskazany bank (akredytywa pieniężna).
2. Akredytywa pieniężna musi w szczególności zawierać: nazwę i adres osoby upoważnionej do dokonywania wypłat, kwotę i walutę akredytywy oraz termin jej ważności.
3. Zobowiązania banku otwierającego stają się wymagalne z chwilą wypłaty dokonanej beneficjentowi na zasadach określonych w akredytywie, pod warunkiem przedstawienia przez beneficjenta dokumentu tożsamości.
4. Jeżeli w akredytywie pieniężnej uzależniono wypłatę od spełnienia przez beneficjenta innych warunków niż określone w ust. 3, wypłata może nastąpić wyłącznie po łącznym spełnieniu tych warunków.

Art. 87. 1. Roszczenia z tytułu gwarancji bankowych, poręczeń udzielanych przez banki oraz akredytyw, które stały się wymagalne, przedawniają się z upływem 6 lat.
2. Bieg przedawnienia roszczeń z tytułu gwarancji i akredytyw rozpoczyna się od daty przedłożenia skutecznego żądania zapłaty i w tym okresie roszczenie jest wymagalne, choćby zobowiązanie, z którym gwarancja bądź akredytywa była związana, już wygasło.

Art. 88. Komisja Nadzoru Bankowego określa, w drodze zarządzenia, szczegółowe warunki udzielania gwarancji bankowych i poręczeń udzielanych przez banki.

Rozdział 7

Emisja bankowych papierów wartościowych

Art. 89. 1. Banki mogą emitować bankowe papiery wartościowe na warunkach podawanych do publicznej wiadomości.
2. Bank informuje Prezesa Narodowego Banku Polskiego o zamierzonej emisji papierów wartościowych na 30 dni przed terminem emisji, wskazując warunki i wartość emisji.
3. Prezes Narodowego Banku Polskiego może określać, w drodze zarządzenia, wartość i warunki emisji bankowych papierów wartościowych, na których emisję wymagana jest zgoda Prezesa Narodowego Banku Polskiego.

Art. 90. 1. Bankowy papier wartościowy służy gromadzeniu przez banki środków pieniężnych w złotych lub w innej walucie wymienialnej i zawiera w nazwie wyrazy "bankowy papier wartościowy", a jego treść obejmuje:
  1)  wartość nominalną,
  2)  zobowiązanie banku do:
a)    naliczenia określonego oprocentowania według ustalonej stopy procentowej,
b)    dokonania wypłaty oznaczonej kwoty osobie uprawnionej, w określonych terminach; osoba uprawniona nie może żądać od banku wykupu papieru przed upływem terminu, o ile treść papieru nie stanowi inaczej,
  3)  oznaczenie posiadacza papieru wartościowego, jeżeli jest to papier imienny, lub adnotację, że jest to papier wartościowy na okaziciela,
  4)  zasady przenoszenia praw wynikających z papieru wartościowego,
  5)  numer papieru wartościowego i datę emisji,
  6)  podpisy osób upoważnionych do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku.

Publikowane akty nie są źródłem prawa. Jedyne źródło prawa na terenie Rzeczypospolitej Polskiej stanowią, na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. "O ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych" (Dz.U. 2000 r. Nr 62, poz. 718) akty prawne ogłaszane i wydawane w Dzienniku Ustaw i Monitorze Polskim. Money.pl nie ponosi odpowiedzialności za skutki działań podjętych w oparciu o udostępnione publikacje.

Dziennik Ustaw nr 140 z 1997 roku - pozostałe dokumenty:

Polecamy produkty dla firm

PRZYDATNE LINKI