Co do zasady pracownikowi należy się wynagrodzenie za pracę wykonaną. Bywają jednak sytuacje, w których pracodawca musi wypłacić pensję za czas, w którym pracownik pozostawał bez pracy.
Tak dzieje się w czasie przestoju, gdy z przyczyn niezależnych od pracownika nie może on świadczyć pracy, choć pozostaje do dyspozycji pracodawcy.
Zgodnie z art. 80 Kodeksu pracy za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.
Przepisy prawa pracy to nie tylko unormowania kodeksowe, ale także obowiązujące w zakładzie pracy układ zbiorowy czy regulamin wynagradzania.
Jeśli przestój nastąpił z winy pracownika - nie należy mu się za ten czas wynagrodzenie
Konieczność wypłaty wynagrodzenia za czas przestoju wynika z art. 81 Kodeksu pracy. Natomiast za brak pracy z powodu złej pogody pracodawca zapłaci tylko wówczas, gdy takie zobowiązanie wpisane zostało do uregulowań wewnątrzzakładowych.
By pracownik otrzymał wynagrodzenie za czas przestoju, muszą być spełnione łącznie następujące przesłanki:
- pracownik był gotów do wykonywania pracy
- nie mógł pracować na skutek przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy
- przestój nie był zawiniony przez pracownika
Jaka pensja za przestój?
Wynagrodzenie za przestój wylicza się ze stawki osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną. Jest to tzw. wynagrodzenie zasadnicze, bez premii czy innych dodatków.
Jeśli jednak taki stały składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - pensję za przestój ustala się z 60% tzw. średniej urlopowej.
Wynagrodzenie za przestój nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2007 r. - 936 zł)*Inna praca w czasie przestoju*
Pracodawca może na czas przestoju powierzyć pracownikowi inną odpowiednią pracę, za której wykonanie przysługuje wynagrodzenie przewidziane za tę pracę, nie niższe jednak od wynagrodzenia za przestój.
Jeżeli przestój nastąpił z winy pracownika, przysługuje wyłącznie wynagrodzenie przewidziane za wykonaną pracę.
Brak pracy w niepogodę
Wynagrodzenie za czas przestoju spowodowanego warunkami atmosferycznymi przysługuje pracownikowi zatrudnionemu przy pracach uzależnionych od tych warunków, ale tylko wtedy, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Chodzi tutaj o unormowania wewnątrzzakładowe.
Jeśli w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania nie ma zapisu o wypłacie wynagrodzenia za przestój spowodowany warunkami atmosferycznymi - pensja się nie należy.
Wynagrodzenie będzie przysługiwało w razie powierzenia pracownikowi na czas takiego przestoju innej pracy, w wysokości przewidzianej za wykonaną pracę.