*W praktyce funkcjonuje szereg umów, które błędnie są określane przez strony jako kontrakty menedżerskie, a w rzeczywistości są zwykłymi umowami o pracę nawet, jeżeli strony tak ich nie nazwały. *
Umowy te zawierają, bowiem szereg postanowień, które z uwagi na swój charakter powodują powstanie pomiędzy stronami _ de facto _stosunku pracy, a nie więzi o charakterze cywilnoprawnym. Są to przede wszystkim zapisy kontraktu przewidujące: podporządkowanie menedżera poleceniom kierownictwa co do miejsca, czasu i sposobu wykonywania pracy, obowiązek menedżera przestrzegania norm czasu pracy, podporządkowanie menedżera regulaminowi pracy, bezwzględne obowiązywanie zasady odpłatności, obciążenie przedsiębiorcy ryzykiem prowadzenia działalności menedżera, obowiązek menedżera wykonywania pracy kooperowanej, zespołowej, ciągłość świadczenia pracy, specyficzne zasady funkcjonowania podmiotu zatrudniającego, obowiązek wypłaty wynagrodzenia menedżerowi za „świadczenie usług" w godzinach nadliczbowych, prawo do urlopu, obowiązek podpisywania listy obecności itp. Umowa w takim kształcie może zostać uznana przez sąd za podstawę nawiązania stosunku pracy, a nie stosunku cywilnoprawnego, a wówczas może to wywołać odmienne
niż zakładane konsekwencje przez strony umowy, w chwili zawierania kontraktu.
Co w razie sporu?
Strony uzgadniając (w ramach swobody kształtowania treści umowy) ostateczną treść kontraktu menedżerskiego mogą wpaść w swoistą „pułapkę" i sporządzić umowę, która będzie umową o pracę. Oczywiście, w razie ewentualnego sporu, Sąd będzie miał obowiązek wziąć pod uwagę zamiar stron istniejący przy zawieraniu umowy. Trzeba mieć jednak na uwadze, iż oprócz tego faktu Sąd będzie dodatkowo badał także inne okoliczności tj. treść postanowień umowy, które mogą jednoznacznie decydować o ostatecznej kwalifikacji kontraktu menedżerskiego, a także faktyczny sposób ukształtowania stosunków pomiędzy stronami.
Zatem należy podkreślić, iż kwalifikacja kontraktu jako umowy o pracę lub umowy prawa cywilnego będzie zależała od okoliczności każdego konkretnego przypadku, w związku z czym strony muszą wyraźnie i dokładnie skonstruować umowę w sposób umożliwiający bezspornie ocenić, iż mamy do czynienia z umową prawa cywilnego, a nie z umową o pracę. Warto skorzystać przy tym z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, który pomoże uniknąć takich „pułapek".
| Kontrakt menedżerski: |
| --- |
| Umowa cywilnoprawna, na mocy której przyjmujący zlecenie (menedżer) zobowiązuje się za wynagrodzeniem do wykonywania czynności zarządu przedsiębiorstwem zleceniodawcy (przedsiębiorcy) na jego rachunek i ryzyko, przy czym prowadzi przedsiębiorstwo w imieniu własnym, bądź cudzym. |
Co do zasadności i prawidłowości tak sformułowanej definicji kontraktów menedżerskich w teorii prawa nie ma żadnych wątpliwości. Z uwagi jednak na stosowane konstrukcje tych umów, kwalifikacja kontraktu menedżerskiego jako umowy cywilnoprawnej nie jest już taka jednoznaczna.
Ma ona natomiast bardzo istotne znaczenie z uwagi na prawa i obowiązki przedsiębiorcy czy też menedżera, wynikające czy to z kodeksu cywilnego (m. in. brak podporządkowania organizacyjnego menedżera wobec przedsiębiorcy oraz świadczenia usług w czasie i miejscu wskazanym przez przedsiębiorcę, nieograniczona odpowiedzialność menedżera wobec przedsiębiorcy za wyrządzone szkody, swoboda stron w ustalaniu zasad rozwiązania umowy oraz ustalaniu wynagrodzenia itp.), czy też z kodeksu pracy (m. in. podporządkowanie organizacyjne wobec pracodawcy, prawo do urlopu, ograniczona odpowiedzialność pracownika wobec pracodawcy, zasada ochrony wynagrodzenia pracownika, obowiązek zapewnienia odpowiednich warunków pracy pracownikowi przez pracodawcę itp.).
„Klasyczny" kontrakt menedżerski a umowa o pracę
Cechy „klasycznego" kontraktu menedżerskiego to przede wszystkim samodzielność menedżera (zarządcy) oraz cel umowy, jakim jest przeniesienie prowadzenia przedsiębiorstwa na menedżera z przyznaniem mu samodzielności działania w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem. Dodatkowo od menedżera oczekuje się, iż wniesie on własne wartości niematerialne w postaci nowego sposobu zarządzania przedsiębiorstwem, swojego doświadczenia zawodowego, wiedzy handlowej i organizacyjnej, wyrobionych kontaktów handlowych, a także nawet w postaci swojego wizerunku (image) i reputacji. Taka postać kontraktu niewątpliwie przybiera postać umowy cywilnoprawnej.
Autor jest Adwokatem, wspólnikiem w Kancelarii Rödl, Bramorski Kancelaria Prawna sp.k.
_ _