*Umowa najmu to jedna z umów cywilnoprawnych. Nie podlega ona jednak podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Trzeba natomiast pamiętać, by uzyskane z najmu kwoty rozliczyć na gruncie podatku dochodowego. *
Rozważając problem opodatkowania umowy najmu warto na wstępie ustalić, co kryje się pod tym pojęciem. Warto zatem przytoczyć, definicję zawartą w kodeksie cywilnym, w myśl której zawierając umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
W tym miejscu warto podkreślić, że przepisy prawa nie stanowią, w jakiej formie ma się to odbywać, zatem można przyjąć, że czynsz może być oznaczony zarówno w wartościach pieniężnych, jak również w świadczeniach innego rodzaju. Tak scharakteryzowany najem, dla wielu podatników może uchodzić za opisaną w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych czynność, mianowicie odpłatne użytkowanie, podlegające opodatkowaniu PCC. To duży błąd. Wynajmowanie mieszkania nie podlega bowiem regulacjom ustawy o czynnościach cywilnoprawnych.
Podatek od czynności cywilnoprawnych nie dotyczy umowy najmu
Wynajmując mieszkanie podatnik powinien wiedzieć, że umowa najmu nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie PCC. Wynika to wprost z zapisu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, mianowicie z tego, iż umowa najmu nie została wyszczególniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu. Jest to katalog zamknięty, co oznacza, że opodatkowaniu tym podatkiem podlegają tylko
te umowy, które zostały wymienione w ww. ustawie.
Należy jednak pamiętać o tym, że z tytułu stosunku najmu właściciel mieszkania osiąga określony przychód. Oznacza to, że po ewentualnym odliczeniu kosztów uzyskania przychodu, możliwym jest określenie wartości dochodu z najmu, który powinien zostać opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Można zatem stwierdzić, że zyski z najmu właściciel mieszkania powinien uwzględniać w rocznym zeznaniu podatkowym PIT.
Zasady ogólne albo ryczałt ewidencjonowany – wybór należy do podatnika
Rozliczając najem podatnicy w pierwszej kolejności powinni zdecydować o tym, w jakiej formie będą rozliczali dochody z tego źródła. Przede wszystkim należy ustalić, czy najem będzie rozliczany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, czy też prywatnie.
Wybierając drugi wariant, należy pamiętać o tym, że prywatne udostępnianie lokalu mieszkalnego z zasady podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, przy zastosowaniu stawek podatkowych 18 proc. (do wysokości dochodu 85 528 zł) oraz 32 proc. (od nadwyżki).
Alternatywną formą, przysługującą osobom fizycznym, jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych przy zastosowaniu stawki 8,5 proc.. Wybór sposobu opodatkowania zależy bezpośrednio od preferencji podatnika, warto jednakże rozważyć oba warianty. Chodzi o to, że rozliczając podatek na zasadach ogólnych podatnik może skorzystać z przysługujących mu różnego rodzaju odliczeń oraz ulg podatkowych, czego nie dopuszcza ryczałt. Wynika to z faktu, że w przypadku skali wartość podatku obliczana jest od dochodu, natomiast w ryczałtowych formach opodatkowania podlega bezpośrednio przychód.
Podstawową formą opodatkowania są zasady ogólne
W przypadku ryczałtu ewidencjonowanego należy przede wszystkim pamiętać, że decyzję o opodatkowaniu w tej formie należy podjąć do 20 stycznia danego roku podatkowego. Do tego bowiem dnia koniecznym jest złożenie w formie pisemnej informacji o wyborze opodatkowania na zasadzie ryczałtu ewidencjonowanego do właściwego urzędu skarbowego. Warto w tym miejscu również podkreślić, że podatnicy rozpoczynający uzyskiwanie przychodów z najmu w trakcie roku podatkowego wspomniane oświadczenie zobligowani są złożyć nie później niż do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągną pierwszy przychód z tego tytułu. Szczególnym wyjątkiem od tej zasady, o którym warto pamiętać, jest sytuacja, w której pierwszy taki przychód zostanie osiągnięty w grudniu, kiedy to oświadczenie należy dostarczyć do końca roku podatkowego.
Elżbieta Węcławik, Małgorzata Jawińska - Tax Care
Czytaj więcej o prawie podatkowym w Polsce w Money.pl