Po nowelizacji Ordynacji Podatkowej, jeśli podatnik zastosuje się do wydanej interpretacji, nie może przez to ponieść żadnej szkody. Nie oznacza to jednak, że nowy przepis odnosić się będzie do odpowiedzialności wydających interpretacje urzędników.
Obowiązujące przepisy prawa podatkowego regulują kwestię odpowiedzialności organów podatkowych za szkodę jedynie w wąskim w zakresie. Obowiązujący obecnie art. 260 § 1 Ordynacji podatkowej ogranicza odpowiedzialność fiskusa do rozstrzygnięć mających postać decyzji, która następnie została uchylona w wyniku wznowienia postępowania lub stwierdzono nieważność tej decyzji. Tym samym odpowiedzialności z Ordynacji nie podlegają wszelkie postanowienia czy czynności organów, jak również te decyzje, które zostały wyeliminowane z obrotu prawnego na skutek postępowania odwoławczego lub skargowego, bez uciekania się do trybów nadzwyczajnych jakim jest wznowienie postępowania lub stwierdzenie nieważności decyzji._ Zakres szkody wynikłej w procesie stosowania prawa podatkowego nie jest już ograniczony do szkody rzeczywistej lecz ma zastosowanie również do utraconych korzyści – orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego _
Należy zauważyć, iż prawo podatkowe nie dysponuje samodzielną koncepcją szkody tak jak ma to miejsce w prawie cywilnym. Jednak Ordynacja podatkowa w tym zakresie posługuje się terminologią, która w części jest zaczerpnięta z instytucji prawa cywilnego, w części jednak nie jest nigdzie definiowana. Dlatego też zapewne, ustawodawca kreuje rozwiązania pośrednie, nasuwające mnóstwo wątpliwości, tak co do realności ich stosowania jak i poprawności legislacyjnej.
Poprzez szkodę w rozumieniu przepisów prawa podatkowego należy rozumieć poniesienie straty w postaci konieczności zapłaty nienależnego świadczenia podatkowego oraz utraconych korzyści, których podatnik nie osiągnął na skutek tak poniesionej straty. W takim przypadku świadczenie podatkowe jako strata obejmuje podatek, odsetki od zaległości podatkowych oraz dodatkowe zobowiązanie w podatku VAT.
Obecnie podmiot, który na skutek wadliwej decyzji określającej lub ustalającej zobowiązany został do zapłaty podatku, a decyzja ta została ostatecznie uchylona może w zależności od sytuacji dochodzić odszkodowania przed organami podatkowymi lub powszechnym sądem cywilnym.
Zarówno obowiązujące przepisy Ordynacji podatkowej jak i jej noweli wskazują, iż zastosowanie się podatnika do wydanej interpretacji w zakresie stosowania prawa podatkowego nie może mu szkodzić. Jednakże obecnie zakres tego nieszkodzenia wyznaczony jest jedynie poprzez:
- brak ustalania lub określania zobowiązania podatkowego za okres od miesiąca następnego od otrzymania postanowienia interpretacyjnego do dnia jego uchylenia lub zmiany przez organ II instancji,
- nie wszczynania postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe,
oraz innych sankcji wynikających z przepisów prawa podatkowego.
Powyższe wskazuje, na niespójność i niekonsekwencję, gdyż podatnik który zastosował się do interpretacji urzędowej, po jej późniejszej zmianie musi zmodyfikować sposób rozliczenia podatkowego, co niejednokrotnie może powodować istotne straty, po drugie nie może domagać się od fiskusa zadośćuczynienia przez naprawę wynikłej z tego szkody. Nadto ustawodawca wspaniałomyślnie stwierdził, iż w zakresie w którym powinien on odpowiadać za szkodę podatnika, nie będzie określał lub ustalał zobowiązania, zrzekając się prawa egzekwowania należności podatkowych.
Przepisy noweli Ordynacji podatkowej proponują, aby podatnik, który zastosuje się do wydanej interpretacji, która ulegnie zmianie lub nie zostanie uwzględniona w konkretnym rozstrzygnięciu nie ponosił za to szkody. Jednak nowela milczy nt. wadliwych interpretacji, do których podatnik się zastosował, a które skutkują rzeczywistą szkodą po stronie podatników. Takiego zakresu szkody prawo podatkowe już nie obejmuje. Wydaje się, iż zastosowany tytuł rozdziału ‘Zasada nieszkodzenia’ abstrahuje od ‘Zasad odszkodowawczych’, których w Ordynacji nie znajdziemy.
Projekt noweli w sposób szczególny rozróżnia dwa rodzaje interpretacji: indywidualne oraz ogólne. Pierwsze są to odpowiedzi na pytania konkretnych osób kierowane do nich, drugie stanowią sposób wypowiedzi Ministra do spraw finansów publicznych i nie są kierowane do oznaczonych adresatów.
Pozytywnym jest uregulowanie interpretacji w zakresie pytań odnoszących się do stanów przyszłych, co wcześniej bywało negowane przez organy podatkowe.
Proponowany rozdział 4 Ordynacji podatkowej ‘Zasada nieuszkodzenia’ nie zawiera żadnych odniesień do przepisów o odpowiedzialności organów podatkowych za skutki wynikłe z wadliwych orzeczeń. Prawdopodobnie również z tego powodu w propozycji noweli Ordynacji podatkowej, obecnie obowiązujące postanowienia w zakresie interpretacji stosowania prawa podatkowego i decyzje II instancji zostały zmodyfikowane do rozstrzygnięć nazwanych jako interpretacje przepisów prawa podatkowego aby nie było wątpliwości, co do możliwości dochodzenia odszkodowania.