Przeterminowany towar. Co z VAT-em?

W takich sytuacjach przedsiębiorcy nabywają usługi polegające na utylizacji zniszczonych/przeterminowanych towarów. W związku z tym często rodzi się wątpliwość, czy mają prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w fakturze dokumentującej wykonanie usługi utylizacji.

Ponadto, wątpliwości podatników budzi ewentualna konieczność korekty podatku naliczonego w odniesieniu do kwoty podatku odliczonego przy zakupie towarów, które uległy przeterminowaniu lub zniszczeniu i w związku z tym nie zostaną już wykorzystane w działalności gospodarczej.

Warto przyjrzeć się bliżej wskazanej powyżej sytuacji i zastanowić się nad jej rozwiązaniem na gruncie podatku VAT.Zakup usługi utylizacji

Podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych ( art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług). Przy czym, wykorzystanie towarów/usług do działalności opodatkowanej może mieć charakter nie tylko bezpośredni (np. odsprzedaż), ale również pośredni.

Taka sytuacja następuje w przypadku, gdy nabywane towary lub usługi są związane z całokształtem działalności opodatkowanej przedsiębiorcy i w sposób pośredni oddziałują na osiągany przez Spółkę obrót z tytułu czynności opodatkowanych. Innymi słowy, pośredni związek z działalnością opodatkowaną zachodzi wówczas, gdy nabywane towary/usługi wpływają na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości i poprzez to przyczyniają się do generowanie obrotu.

Z uwagi na powyższe, w ocenie Autora, nabycie usługi utylizacji towarów, które straciły swoją użyteczność, ma pośredni związek z prowadzoną działalnością opodatkowaną. Nabycie tej usługi nie przyczynia się wprost do zwiększenia obrotu danej firmy, jednak jest nieodłączną konsekwencją prowadzenia działalności gospodarczej. Zatem przedsiębiorca legitymuje się prawem do odliczenia podatku naliczonego w przypadku nabycia usługi utylizacji towarów, które utraciły użyteczność 9przeterminowanie, zniszczenie itp.

Jak wynika z art. 91 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług, korekty podatku naliczonego dokonuje się także w sytuacji, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

W świetle powołanego artykułu, powstanie obowiązku korekty odliczonego uprzednio podatku naliczonego uzależnione jest od tego, czy zmieniło się przeznaczenie wykorzystania towaru. Zdaniem Autora, zmiana prawa do odliczenia podatku ma miejsce w sytuacji, gdy podatnik legitymował się prawem do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towaru, ze względu na zamiar wykorzystania towaru do działalności opodatkowanej, a następnie przeznaczył towar (w wyniku samodzielnej decyzji gospodarczej) do innego rodzaju działalności (oraz w sytuacji odwrotnej, wtedy bez znaczenia pozostaje okoliczność, czy spółka z tego prawa faktycznie skorzystała, art. 91 ust. 7 ustawy o VAT uzależnia bowiem obowiązek dokonania korekty od tego, czy Spółce owo prawo przysługiwało.).

Zasadniczą przesłanką do powstania prawa do odliczenia podatku naliczonego jest wykorzystanie towaru do działalności opodatkowanej (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT), co niewątpliwie ma miejsce, jeżeli przedsiębiorca nabywa towary z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług w żaden sposób nie warunkują prawa do odliczenia podatku naliczonego ekonomiczną efektywnością działalności podatnika. Zatem, nawet jeżeli podmiot gospodarczy nieefektywnie zarządzał posiadanymi przez siebie towarami, wskutek czego towary te utracą swoją przydatność, to nie następuje zmiana przeznaczenia towaru skutkująca zmianą prawa do odliczenia podatku naliczonego. W konsekwencji, przedsiębiorca nie ma obowiązku korekty odliczonego uprzednio podatku naliczonego.