Rekordowe dochody z VAT. Tyle ministerstwo zarobiło na przedsiębiorcach

W ciągu pięciu pierwszych miesięcy 2014 r. budżet uzyskał rekordowe dochody z VAT - 53 mld zł - poinformowało Ministerstwo Finansów. Zdaniem Instytutu Studiów Podatkowych ten rok będzie najsłabszy w historii pod tym względem. Resort finansów temu zaprzecza.

Instytut Studiów Podatkowych (ISP) ocenił w swoim niedawnym raporcie podsumowującym funkcjonowanie VAT i akcyzy w ostatniej dekadzie, że rok 2014 zapowiada się jako najgorszy w historii, jeśli chodzi o dochody z VAT i akcyzy. ISP wskazał m.in. na szybko rosnącą kwotę zwrotu VAT.

Ministerstwo Finansów poinformowało, że na 2014 r. zaplanowano wzrost wpływów z VAT w stosunku do roku 2013, a nie ich spadek. Zgodnie z ustawą budżetową na rok 2014 prognozowane dochody z VAT wynoszą 115,7 mld zł, a wykonanie dochodów budżetu państwa z VAT w 2013 r. wyniosło 113,4 mld zł.

_ W ciągu pięciu miesięcy 2014 r. budżet zgromadził rekordową kwotę dochodów z VAT - ponad 53 mld zł, co oznacza, że wpływy były o 18 proc. większe w stosunku do analogicznego okresu 2013 r. Jest więc dokładnie przeciwnie i nie ma przesłanek do formułowania tez, że rok 2014 będzie najsłabszy, pod tym względem, w historii _ - podkreśliło MF.

Zdaniem ministerstwa głównym czynnikiem determinującym poziom zwrotów VAT jest wielkość eksportu.

ISP przypomniał w raporcie, że w związku z wejściem do UE w Polsce wprowadzono nowe ustawy regulujące VAT i akcyzę, w założeniu zgodnie z ich wspólnotową koncepcją. Do 2008 r. udział dochodów z ich tytułu w budżecie państwa rósł, jednak w latach 2009-2014 przekształcił się w postępujące załamanie ich efektywności fiskalnej - ocenia Instytut. ISP podkreśla, że mimo formalnego wzrostu opodatkowania następuje realny, a okresowo nominalny spadek dochodów z tych podatków, a ich udział w PKB jest również coraz niższy.

Według Instytutu rosną tylko rokrocznie kwoty wyłudzanych zwrotów tych podatków, kwoty zaległości podatkowych oraz na nieznaną w przeszłości skalę przestępczość podatkowa, w istotnej części o charakterze zorganizowanym.

ISP wskazuje m.in. na szybko rosnącą kwotę zwrotu podatku VAT, która w latach 1993-2003 utrzymała się na poziomie nieprzekraczającym 40 proc. wpływów, a obecnie zbliża się do 50 proc., przy czym w 2014 r. - ze względu na wprowadzenie tzw. odwróconego VAT na niektóre towary - zwroty przekroczą 85 mld zł.

Ministerstwo finansów odpiera, że wprowadzenie mechanizmu odwrotnego obciążenia (podatek odprowadza kupujący, a nie sprzedający towar) w krajowym obrocie miało na celu ukrócenie groźnego dla dochodów budżetu państwa zjawiska niewpłacania przez tzw. słupy podatku VAT. Tym samym przyczyniło się to do wzrostu dochodów budżetu państwa, a nie ich spadku.

_ - Wprawdzie wprowadzenie tego mechanizmu powoduje pewne jednorazowe przesunięcie dochodów, ale ten ujemny jednorazowy skutek powinien zostać zniwelowany poprzez ukrócenie ww. nadużyć. Należy ponadto podkreślić, że jest to mechanizm sprawdzony już w innych krajach członkowskich UE _ - wyjaśniło MF.