Składki ZUS i podatki. Co grozi, jak nie zapłacisz?

Problemy finansowe w firmie mogą spowodować problemy z terminową zapłatą podatków i składek ZUS. Płacenie po terminie naraża przedsiębiorcę na rozmaite konsekwencje – począwszy od odsetek, a skończywszy na karach nakładanych przez sądy lub urzędników skarbowych. Aby ich uniknąć przedsiębiorca może złożyć wniosek o odroczenie, rozłożenie na raty lub umorzenie zobowiązań wobec państwa.

Przedsiębiorcy mają obowiązek terminowo regulować nałożone na nich podatki i opłaty. Są to składki ZUS, zaliczki na podatek dochodowy, VAT oraz inne opłaty związane z działalnością. *Każde opóźnienie w zapłacie tych zobowiązań wobec państwa niesie ze sobą rozmaite konsekwencje, z których jako pierwsza pojawia się konieczność zapłaty odsetek. *Ich wysokość zależy od liczby dni zaległości i wysokości zaległej kwoty, a także stawki odsetek w przepisach. Wynik zaokrągla się do pełnych złotych. Ponieważ stawka odsetek często się zmienia, odsetki najlepiej obliczać w gotowych kalkulatorach dostępnych w Internecie.

Warto jednak pamiętać, że nie ma obowiązku zapłaty odsetek, jeżeli ich wysokość nie przekroczy kwoty 6,60 zł (czyli trzykrotności opłaty pobieranej przez Pocztę Polską za nadanie listu poleconego). Np. zaleganie z kwotą 1000 zł przez 20 dni sprawia, że odsetki wynoszą 5,47 zł co zaokrągla się do 5 zł. Takich odsetek nie trzeba płacić.

Jednak odsetki to niejedyna konsekwencja zaległości podatkowych. Organy państwowe mają dodatkowe możliwości egzekwowania zobowiązań.

Mimo że odsetki od zaległości podatkowych mogą wydawać się stosunkowo niskie, regularne niepłacenie podatków w terminach i tak może okazać się groźne dla podatnika. Jeżeli zaległości pojawiają się często, to taki proceder może zostać uznany przez organy podatkowe za tzw. uporczywe niepłacenie podatków. Jest to wykroczenie skarbowe, za które grozi kara grzywny w maksymalnej wysokości 20-krotności minimalnego wynagrodzenia.

Oprócz tego, urzędy wzywają pisemnie do uregulowania zaległości. Każde upomnienie wiąże się z nałożeniem na przedsiębiorcę kosztów tego upomnienia. Ich wysokość to zazwyczaj 8,8 zł za każde pismo.

A co w sytuacji, gdy mimo wezwania przedsiębiorca nie zapłaci? Wówczas wobec dłużnika państwa zostanie wszczęte postępowanie egzekucyjne. W trakcie tego postępowania przedsiębiorcy może zostać zablokowany rachunek bankowy, a także zostanie wszczęta egzekucja na majątku firmy. Egzekucja taka zazwyczaj przeprowadzana jest przez dział egzekucji danego urzędu. Jej koszty ponosi przedsiębiorca.

Wszczęcie egzekucji i częstotliwość wysyłania przypomnień zależy od konkretnego urzędu. Pod uwagę bierze się zwykle także, czy sytuacja ma miejsce po raz pierwszy oraz to, jak dawnych okresów dotyczą zaległości. Jednak przedsiębiorcy, którzy regularnie spóźniają się z terminową zapłatą podatków mogą spodziewać się, że już następnego dnia po terminie zapłaty zostanie wobec nich wszczęte postępowanie egzekucyjne.

Przedsiębiorcy, którzy z różnych powodów mają problemy z zapłatą zobowiązań publicznoprawnych mogą rozważyć możliwość skorzystania z ulg w ich opłacaniu.

W określonych przypadkach zapłatę podatku i składek ZUS można odroczyć lub rozłożyć na raty. Niekiedy (choć bardzo rzadko) pojawia się nawet możliwość umorzenia zobowiązań, jak było w przypadku tegorocznej abolicji ZUS.

Preferencje te dotyczą zarówno kwoty samego zobowiązania, jak i odsetek od nieterminowych zapłat i opłat prolongacyjnych (opisanych poniżej). Niestety, z powyższych możliwości nie można skorzystać, gdy zaległość dotyczy składek na ubezpieczenie emerytalne opłacane za pracowników.

Aby skorzystać z ulg w płatnościach podatków i składek ZUS przedsiębiorca musi złożyć pisemny wniosek do właściwego urzędu. Do ZUS-u można złożyć wniosek elektronicznie za pomocą portalu PUE, zaś do urzędu skarbowego wniosek trzeba złożyć osobiście. Podanie powinno zawierać przyczyny dla, których przedsiębiorca ubiega się o rozłożenie zobowiązań na raty lub ich odroczenie. Razem z wnioskiem trzeba złożyć m.in. dokumentację zaświadczającą o sytuacji finansowej firmy. Urząd może również zażądać dodatkowych dokumentów, aby uwiarygodnić sytuację przedsiębiorstwa.

Urząd ma dwa miesiące na rozpatrzenie podania o rozłożenie na raty lub odroczenie zapłaty. W trakcie tego czasu zostaje zbadana sytuacja finansowa przedsiębiorcy. Złożenie wniosku wstrzymuje naliczanie odsetek za zwłokę i postępowanie egzekucyjne. Jednak należy pamiętać, że naliczanie odsetek i egzekucja zostają wstrzymane tylko w przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku. W razie odmowy postępowanie egzekucyjne zostaje wznowione, a odsetki są dalej naliczane.

W przypadku odroczenia i rozłożenia na raty, przedsiębiorca zamiast odsetek od zaległości podatkowej płaci opłatę prolongacyjną. Opłata ta wynosi połowę stawki odsetek od zaległości podatkowej.