Pracodawca może dochodzić roszczeń od pracownika, jeśli ten wyrządzić szkodę albo utraci powierzone mienie. Wszystko to jest związane z odpowiedzialnością materialną pracownika. Ta odpowiedzialność powstaje w momencie, gdy dochodzi do szkody.
Kiedy pracownik ponosi odpowiedzialność?
Odpowiedzialność może być dwojakiego rodzaju:
- odpowiedzialność materialna za szkodę, która została wyrządzona pracodawcy;
- odpowiedzialność za mienie, które należy do pracodawcy.
Żeby można było pociągnąć pracownika do odpowiedzialności, łącznie muszą być spełnione dwa warunki.
Pracodawca ponosi szkodę, a szkoda była spowodowana nienależytym wykonaniem obowiązków albo ich niewykonaniem w ogóle. W przepisach nie znajdziemy definicji naruszenia obowiązków. Nie ma też wyjaśnienia, czym jest nienależyte wykonanie obowiązków.
Jeśli pracownik doprowadzi do szkody, pracodawca może żądać odszkodowania.
W przypadku nieumyślnej szkody odszkodowanie nie może być wyższe niż trzymiesięczne wynagrodzenie. Jeśli szkoda była umyślna, trzeba ją naprawić w całości. To pracodawca musi udowodnić, że szkoda powstała z winy pracownika. Jeśli szkodę wyrządziło kilku pracowników, kto każdy odpowiada w zakresie, w jakim przyczynił się do jej popełnienia. Jeśli nie da się tego ustalić, to odpowiadają oni solidarnie.
Gdy pracownik wyrządził szkodę osobie trzeciej, wykonując swoje obowiązki, to wtedy pracodawca musi taką szkodę naprawić.
Gdy mówimy o odpowiedzialności za sprzęt, to istnieje pełna odpowiedzialność za szkodę, a także domniemanie, że pracownik jest winny.
Odpowiedzialność za szkody na mieniu
Pracownikowi może być powierzone różne mienie. Przede wszystkim chodzi o pieniądze albo też narzędzia. Może to być również odzież robocza. Żeby pracownik nie ponosił odpowiedzialności za szkody na mieniu pracodawcy, to musi udowodnić, że nie przyczynił się do tego. Może to np. zrobić poprzez przekonanie, że pracodawca nie zapewnił odpowiednich warunków, by zabezpieczyć to mienie. Żeby można było mówić o odpowiedzialności związanej z mieniem, trzeba bardzo dokładnie oznaczyć rodzaj mienia i jego wartość. Pracownik zaczyna ponosić odpowiedzialność za mienie w momencie, gdy zostanie mu ono powierzone, a sam pracownik przyjmie to mienie.
Jeśli mienie będzie powierzone kilku osobom, to odpowiadają one według części określonych w umowie, chyba że szkoda została dokonana przez jednego z nich.
Odszkodowanie dla pracodawcy
W przypadku szkody dokonanej przez pracownika pracodawca może chcieć uzyskać zadośćuczynienie. Może to zrobić poprzez ugodę albo poprzez wytoczenie sprawy sądowej. Może też dokonać potrącenia z wynagrodzenia, ale w takim przypadku musi mieć na to pisemną zgodę pracownika.
Żeby pracownik ponosił materialną odpowiedzialność, musi podpisać oświadczenie. Jeśli takiego dokumentu nie podpisał, to pracodawca nie może potrącić żadnej kwoty z wynagrodzenia pracownika bez udowodnienia, że to pracownik jest odpowiedzialny za szkodę.