Najłatwiej wyjaśnić wadę oświadczenia woli poprzez pokazanie skutków, które ten akt wykazuje. I tak wada oświadczenia powoduje:
- Bezwzględną nieważność – oznacza ona, że oświadczenie woli, gdy jest wadliwe, nie wywoła żadnych skutków prawnych. Co istotne, nie ma możliwości, by przywrócić ważność takiego oświadczenia.
- Nieważność względną – oznacza ważność czynności i określone skutki prawne, może być jednak przez określoną osobę wzruszona. Jeśli to się nie stanie, czynność jest ważna.
Wada oświadczeń woli pojawia się w momencie:
- braku świadomości i swobody – dochodzi do tego, że osoba, która oświadcza swoją wolę, nie jest w normalnym stanie psychicznym i fizycznym;
Brak świadomości związany jest najczęściej z tym, że osoba pozostaje w stanie psychicznych, który nie pozwala na świadome i swobodne podejmowanie decyzji i wyrażanie woli. Najczęściej mamy z taką sytuacją do czynienia w przypadku choroby psychicznej lub zaburzeń psychicznych albo innej choroby (np. nadużycia alkoholu). Nie musi to być związane z całkowitą utratą świadomości. Z brakiem swobody spotykamy się w sytuacji, gdy podejmowanie decyzji jest zakłócone przez czynniki związane z konkretną osobą, która składa oświadczenie woli.
- pozorności – oświadczenie woli nie ma skutków prawnych albo jest złożone dla żartów;
Z takim stanem mamy do czynienia w przypadku gdy oświadczenie woli jest przekazane bez zamiaru wywołania skutków prawnych. Żeby taka wada zaistniała to osoba, która składa oświadczenie woli, musi być świadoma, że oświadczenie jest niezgodne z dokonaną czynnością.
- błędu – dochodzi do niego w sytuacji, gdy składający oświadczenie ma mylne wyobrażenie o stanie rzeczy;
Błędem jest sytuacja niezgodność z rzeczywistością. Niezgodność może być związana z faktami albo z prawami. Błędy mogą dotyczyć treści czynności prawnej. Trzeba wiedzieć, że błąd powinien być istotny. Błąd musi być znany przez adresata.
- groźby, czyli w sytuacji, gdy oświadczenie woli jest wymuszone; jest wtedy bezprawne;
Z groźbą mamy do czynienia, jeśli ktoś przymusza inną osobę, by ta złożyła oświadczenie woli, a także zapowiada, że może użyć środków, które spowodują wywołanie negatywnych konsekwencji. Ważne by groźna była poważna. Osoba, która jest przymuszana, ma świadomość realnego niebezpieczeństwa. Takie niebezpieczeństwo musi grozić w danym momencie, a także musi dojść do sytuacji, że zagrożenie musi być bezbarwne.
- podstępu osoby trzeciej, czyli celowego i świadomego działania innej osoby.
Wady oświadczenia woli mają najróżniejsze skutki. W sytuacji, gdy stan świadomości jest wyłączony, oświadczenie w każdym momencie będzie nieważne. Nie trzeba go odwoływać.
Gdy oświadczenie woli zostało złożone poprzez błąd albo groźbę to jego skutki mogą być uchylone. W przypadku błędu na uchylenie jest rok od chwili dowiedzenia się o błędzie. Gdy mamy na myśli groźbę, to można to oświadczenie uchylić w ciągu roku od ustania stanu obawy.