Zgodnie z zapisami kodeksu cywilnego umowa darowizny zakłada, że darczyńca zobowiązuje się przekazać obdarowanemu określone świadczenia kosztem swego majątku. Darowizna musi być bezpłatna.
Co do zasady umowę darowizny zawiera się w formie pisemnej. Dla niektórych przedmiotów darowizny ustawodawca przyjął jako obowiązującą formę notarialną. Z pewnością w takiej formie sporządzona musi być umowa darowizny własności i użytkowania wieczystego nieruchomości, a także praw spółdzielczych. Inne przedmioty można przekazać, korzystając ze zwykłej formy pisemnej. Najczęściej z darowizną mamy do czynienia pomiędzy członkami rodziny. Umowa darowizny wiąże się z obowiązkiem podatkowym. W związku z tym trzeba będzie ją zgłosić do urzędu skarbowego. Jeśli w ciągu pół roku od jej otrzymania dokonamy takiego zgłoszenia, może się okazać, że podatku nie zapłacimy.
Darowizna i jej grupy podatkowe:
Gdy chcemy zapoznać się z tematem spadków i darowizn, musimy zaznajomić się z następującymi grupami podatkowymi, które obowiązują w polskim prawie:
GRUPA 1 – to współmałżonek, zstępni, czyli syn, córka, wnuki, prawnuki, oraz wstępni jak matka, ojciec, dziadkowie, rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierb, zięć, synowa, teściowie.
W tej grupie kwota wolna od podatku to 9 637 zł – od jednego darczyńcy, a 19 274 zł – od wielu darczyńców.
GRUPA 2 – zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych.
W tej grupie kwota wolna od podatku wynosi 7 276 zł
GRUPA 3 – inni nabywcy
W tej grupie kwota wolna od podatku to 4 902 zł.
Czy wszystkie darowizny opodatkowane są podatkiem od spadku i darowizn?
Podatek od spadków i darowizn obejmuje wszystkie darowizny, bez wyjątku. Natomiast w powyższym wykazie grup podatkowych, określone zostały kwoty wolne od podatku, dlatego też, jeśli wartość darowizny nie przekroczy wskazanej kwoty, jesteśmy zwolnieni z płacenia podatku. Nie zwalnia to nas jednak od dokonania zgłoszenia darowizny. Tutaj jeszcze musimy zapoznać się z pewną kwestią, mianowicie jeśli nabycie na własność rzeczy, czy też praw majątkowych od danej osoby występuje więcej niż jeden raz, to trzeba ująć wartość przekazanej darowizny w przedziale 5 lat, które poprzedzają rok, w którym to dokonane zostało ostatnie nabycie. Wtedy mamy do czynienia z doliczeniem do wartości tych rzeczy oraz praw majątkowych ostatnio nabytych.
Sporo pytań może nastręczyć darowizna samochodu. W tym wypadku trzeba dobrze określić wartość pojazdu. Wszystko dlatego, że darowizna jest opodatkowana. Żeby obliczyć obciążenie podatkowe, trzeba będzie poznać wartość samochodu. Prawidłowe określenie wartości jest ważne przede wszystkim dla obdarowanego, bo to on będzie musiał ustalić należny podatek, złożyć zeznanie podatkowe w tej sprawie i w razie konieczności go zapłacić.
Podatek przy darowiźnie
Jak już wspomnieliśmy, darowizna jest zwolniona od podatku. Trzeba tylko spełnić jeden podstawowy warunek. Osoba obdarowana musi być członkiem rodziny i zaliczać się do określonej grupy podatkowej. Chodzi o małżonka, dzieci, rodziców, rodzeństwo i kilka innych osób najbliższych wymienionych w ustawie o spadkach i darowiznach. Podatku nie zapłacimy, jeśli w ciągu sześciu miesięcy od otrzymania darowizny informacja o tym znajdzie się w urzędzie skarbowym.
Jeśli nie dokonamy obowiązku zgłoszenia, urząd skarbowy nie dość, że nakaże zapłacić zaległy podatek, to jeszcze może ukarać podatnika za wykroczenie skarbowe.