Czy sklep internetowy z alkoholem działa legalnie?

Na jej podstawie działalność gospodarcza polegająca na sprzedaży alkoholu wymaga uzyskania przez przedsiębiorcę zezwolenia wójta, burmistrza czy prezydenta miasta.

Przepisy nie odnoszą się jednak do sprzedaży alkoholu przez internet. Tworzone w latach 80., nie przewidywały takiej formy sprzedaży alkoholu i do dziś nie zostały znowelizowane, pomimo zupełnej zmiany rzeczywistości gospodarczej. Jednak urzędnicy, w ślad za kilkoma orzeczeniami sądowymi i stanowiskiem Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA), często twierdzą, że ww. ustawa zabrania sprzedaży alkoholu przez internet. Jak jest faktycznie?

Swoboda wykonywania działalności gospodarczej może być ograniczona w Polsce tylko przepisami rangi ustawowej. Żaden z przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie zabrania wprost sprzedaży alkoholu przez internet.

Jednak urzędnicy odnajdują w ustawie zakaz sprzedaży alkoholu przez internet wyrażony w sposób pośredni. Doszukują się go głównie w przepisie odnoszącym się do punktów sprzedaży alkoholu. Stanowi on, iż sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych, zawierających powyżej 4,5 proc. alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, prowadzi się w punktach sprzedaży, którymi są:

*1) *sklepy branżowe ze sprzedażą napojów alkoholowych;

*2) *wydzielone stoiska - w samoobsługowych placówkach handlowych o powierzchni sprzedażowej powyżej 200 m2;

*3) *pozostałe placówki samoobsługowe oraz inne placówki handlowe, w których sprzedawca prowadzi bezpośrednią sprzedaż napojów alkoholowych.

Urzędnicy wskazują m.in., że sprzedaż alkoholu przez internet nie jest sprzedażą bezpośrednią, której mowa w powyższym przepisie, a sprzedażą na odległość, z związku z czym sama sprzedaż następuje poza miejscem działalności przedsiębiorcy, na które zostało wydane zezwolenie. Dodatkowo, przedsiębiorca nie ma możliwości zweryfikowania wieku kupującego.

Jednocześnie urzędnicy mają na względzie szlachetny postulat ustawy, aby polityka społeczna była odpowiednio kształtowana, co powinno polegać m.in. na ograniczaniu dostępności alkoholu. Powyższe, według urzędników i kilku orzeczeń sądowych, wskazuje, iż ustawa nie może być interpretowana rozszerzająco. Zatem skoro nie ma w niej wprost przyzwolenia na sprzedaż alkoholu przez internet, to sprzedaż taka jest podobno zakazana.

Z takim stanowiskiem nie sposób się zgodzić. W pierwszej kolejności należy mieć świadomość, że ani urzędy, ani PARPA, ani sądy nie tworzą w Polsce prawa. Oczywiście sądy wskazują kierunek interpretacji przepisów, nie powinien mieć on jednak kształtu prawotwórczego i zastępującego precyzyjne, rozsądne i nowoczesne ustawodawstwo.

Jeżeli przedsiębiorca spełni warunki przewidziane w ustawie dla sprzedaży alkoholu, to przy obecnym brzmieniu przepisów powinien móc legalnie wykonywać tego typu działalność. Taki przedsiębiorca powinien przede wszystkim zapewnić, by sama sprzedaż została dokonana w miejscu jego siedziby, dla której wydane jest zezwolenie (np. poprzez odpowiednie ukształtowanie zasad sprzedaży w sklepie internetowym).

Konieczne jest także zapewnienie realnej weryfikacji kupujących przez internet, tak aby nie były to osoby niepełnoletnie (jest to oczywiście możliwe przez podanie odpowiednich danych w formularzu zamówienia i ich późniejsze sprawdzenie przy dostawie produktu). Nie można sprzedawać alkoholu na kredyt, ani pod zastaw. Strona internetowa, za pośrednictwem której alkohol może być nabywany, nie może zawierać jego reklamy, a suchą informację o produkcie i jego cenie. Alkohol powinien być również dostarczony do kupującego w odpowiednich warunkach. To najważniejsze wymaganie, ale podkreślić należy, że nie wszystkie.

Wystarczy wskazać, że są w Polsce gminy i miasta, które nie tyle przyzwalają sprzedawać alkohol przez inernet wprost, ile przymykają na powyższe swoje czujne oko.

Konsekwencją sprzedaży alkoholu przez internet przy obecnym brzmieniu przepisów może być cofnięcie zezwolenia i zakaz ubiegania się o nie przez kolejne 3 lata. Nie można pominąć również, że ustawodawca potraktował sprzedaż alkoholu wbrew przepisom jako przestępstwo (a nie wykroczenie) zagrożone karą grzywny.

Jednak w mediach można spotkać się od kilku lat z licznymi informacjami, że kontroli w zakresie sprzedaży alkoholu przez internet praktycznie nie ma, cofnięcia zezwolenia są sporadyczne, a prokuratury raczej nie wszczynają postępowań karnych za sprzedaż alkoholu wbrew przepisom ustawy.

Dopóki jednak urzędnicy interpretują przepisy niekorzystnie dla przedsiębiorców i straszą negatywnymi konsekwencjami, ryzyko cofnięcia zezwolenia istnieje. Nie można także w 100 proc. wykluczyć postępowania karnego. Oczywiście cofnięcie zezwolenia nie jest decyzją ostateczną i można ją zaskarżyć. Podobnie, nie jest przesądzony wynik ewentualnego postępowania karnego. Jednak powyższe wymaga zaangażowania czasu i nakładu pracy. To mogą być już dla przedsiębiorców wymierne straty.

KANCELARIA ADWOKACKA ADWOKAT MAGDALENA AMEREK-KRAJEWSKA