Kara umowna zapisana w umowach z kontrahentami nie może być zbyt wygórowana, ale jednocześnie powinna jak najlepiej zabezpieczać przedsiębiorcę przed potencjalnymi stratami. Złoty środek trudno znaleźć samemu - najlepiej zdać się na pomoc doświadczonego prawnika.
Dobrze skonstruowana umowa z kontrahentem zabezpiecza przedsiębiorcę w razie ewentualnych problemów z jej wykonaniem, minimalizując ryzyko zastojów firmy czy braku płynności finansowej. Duże przedsiębiorstwa zazwyczaj nie pozwalają sobie na niedociągnięcia w umowach, które mogłyby narazić firmę na jakiekolwiek straty, przygotowując kontrakty przy pomocy prawnika. Prowadzący biznesy w dużo mniejszej skali, głównie ze względów finansowych, korzystają z pomocy prawnej dużo rzadziej - z badania Tax Care wynika, że tylko 28 proc. małych przedsiębiorców decyduje się na taką pomoc. Jednocześnie ponad połowa badanych firm zadeklarowała, że chciałaby mieć regularny dostęp do prawnika, a aż 80 proc. ankietowanych byłoby zainteresowanych profesjonalnym wsparciem właśnie w opiniowaniu umów i kontraktów handlowych.
Kara mobilizuje kontrahenta
Jednym z kluczowych elementów dobrze skonstruowanej umowy pomiędzy przedsiębiorcą i jego kontrahentem jest zapisanie w niej kar umownych, które znacznie zmniejszają ryzyko, że umowa na przykład nie zostanie wykonana na czas lub jakość tego wykonania nie będzie taka, jak oczekiwał tego przedsiębiorca (co może z kolei powodować problemy ze spełnieniem jego zobowiązań wobec innych klientów).
- _ Zaletą kary umownej, w przeciwieństwie do odszkodowania ogólnego, jest łatwość zastosowania takiej kary _ - wyjaśnia Kinga Kiniorska, radca prawny z firmy Koksztys Kancelaria Prawa Gospodarczego. - _ Przedsiębiorca nie musi wykazywać powstałej szkody, co jest czasem utrudnione lub wręcz niemożliwe. Dzięki zastosowaniu kary umownej nie ma konieczności toczenia sporu o wysokość i zapłatę odszkodowania. Jedyną przesłanką do obciążenia karą umowną są zapisy w umowie, dzięki czemu przedsiębiorca w prosty sposób może wywierać wpływ na dłużnika, aby wykonał swoje zobowiązania w sposób należyty i w terminie _ - dodaje.
Konieczna jest dobra wola obu stron
Przedsiębiorca musi jednak pamiętać, że zapisanie w kontrakcie kary umownej wymaga dobrej woli obu stron zawierających umowę, dlatego kara umowna powinna zostać skonstruowana w taki sposób, by z jednej strony zabezpieczała w maksymalny sposób interesy przedsiębiorcy, ale z drugiej strony - aby była akceptowalna także dla kontrahenta. Co więcej, kara umowna nie powinna być również zbyt wygórowana.
- _ Nie ma jasno określonych stawek kary umownej. Jej wysokość jest w zasadzie dowolna, ale nie może prowadzić do nieuzasadnionego wzbogacenia _ - zwraca uwagę Kinga Kiniorska. - _ Zastrzeżona w umowie wysokość kary umownej powinna być adekwatna do wysokości doznanej szkody i nie powinna przewyższać wielkości świadczenia, którego wykonanie ma zabezpieczać _ - podkreśla.
Właśnie na etapie ustalania wysokości kary umownej pomoc prawnika jest szczególnie istotna - jego doświadczenie pozwala na ustaleniu optymalnej wysokości kary umownej, dopasowanej indywidualnie do każdej z poszczególnych umów zawieranych przez przedsiębiorcę (poniżej prezentujemy przykłady zapisów w umowach dotyczących kar umownych w zależności od rodzaju umowy).
Przykłady
Ponieważ wysokość kary umownej nie może być zbyt wygórowana, przedsiębiorca powinien zostawić sobie furtkę na wypadek, gdyby jednak okazało się, że odszkodowanie jest zbyt niskie w stosunku do strat, jakie poniosła jego firma.
- _ Gdy wierzyciel poniesie szkodę przewyższającą wartość kary umownej, nie będzie mógł dochodzić w tym zakresie odszkodowania przewyższającego karę umowną, chyba że strony w umowie postanowiły inaczej _ - zaznacza Kinga Kiniorska.
Dlatego w umowach należy zawsze stosować taki zapis:
_ 1. W wypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy lub jej części Przyjmujący zamówienie zobowiązany będzie do zapłaty na rzecz Zamawiającego kary umownej w wysokości 0,8% wartości dostarczonej partii wyrobów (towaru) za każdy dzień zwłoki. _
| Czytaj więcej na temat zawierania umów | |
|---|---|
| Jak unikać ryzykownych transakcji? Warto przyjąć, iż niezależnie od stopnia podejmowanego ryzyka, we wszystkich sprawach powinniśmy stosować proste procedury. | |
| Niektóre kary umowne można rozliczyć w kosztach Prowadzący działalność gospodarczą muszą liczyć się z możliwością zapłacenia kary wynikającej z niewłaściwego wywiązania się z umów. | |
| Sprzeczności w umowach. Jak uniknąć nieporozumień Praktyka kontraktowa pokazuje, że użycie odmiennych od naszych kontrahentów formularzy do zawarcia umowy, może nastręczyć sporo problemów. |