Kiedy zarząd odpowiada za długi spółki?

Jest to szczególny rodzaj odpowiedzialności członków zarządu, a mianowicie odpowiedzialność za cudzy dług, której podstawą może być zarówno k.s.h. – 299 k.s.h. dotyczący wyłącznie spółek z o.o. oraz spółek partnerskich, jak i ustawa – Prawo upadłościowe i naprawcze – obejmujące także spółki zorganizowane w pozostałych formach prawnych.

Obie podstawy prawne dochodzenia roszczeń są niezależne, tak więc wierzyciele spółek z ograniczoną odpowiedzialnością mogą swobodnie zdecydować na jakiej podstawie zamierzają oprzeć powództwo przeciwko członkom zarządu spółki.

Jednak oparcie roszczeń na gruncie k.s.h. może okazać się dla nich wygodniejsze, ponieważ nie będą musieli wykazywać winy i szkody. Ciężar dowodowy w sprawie wytoczonej na podstawie art. 299 k.s.h. spoczywać bowiem będzie na członku zarządu – co jest zdecydowanie dużym ułatwieniem dla wierzyciela.

Członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Solidarność oznacza, że poszkodowany wierzyciel może żądać zaspokojenia swoich roszczeń przez dowolnego członka zarządu w całości, zaś członkowi zarządu, który zaspokoi jego roszczenie będą przysługiwały tzw. roszczenia regresowe w stosunku do pozostałych członków zarządu, tj. prawo do żądania od nich zwrotu odpowiednich, przypadających na nich części świadczenia odszkodowawczego.

Do powstania odpowiedzialności na gruncie art. 299 k.s.h. konieczne jest spełnienie dwóch przesłanek. Po pierwsze – musi istnieć zobowiązanie spółki.

Po drugie – musi wystąpić bezskuteczność egzekucji prowadzonej z majątku spółki. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 2009 r., I CSK 34/09, OSNC-ZD 2010, nr 2, s. 57, _ bezskuteczność egzekucji jako przesłanka odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za jej zobowiązania może być wykazana za pomocą różnych środków dowodowych i nie jest konieczne jej stwierdzenie w postępowaniu egzekucyjnym _.

Jeśli skład zarządu spółki zmieniał się, to odpowiedzialność na zasadach określonych w art. 299 k.s.h. ponoszą osoby będące członkami zarządu w czasie gdy egzekucja przeciwko tej spółce okazała się bezskuteczna.

Autorka jest radcą prawnym w Kancelarii Prawnej Chajec, Don-Siemion & Żyto (CDZ)