Udzielasz skonta - musisz wystawić fakturę korygującą

Przedsiębiorcy bardzo często w celu uzyskania szybkiej zapłaty za towar wprowadzają do relacji z kontrahentami instytucję skonta. Przykładowo, Spółka X standardowo w umowach udziela 30-to dniowego terminu płatności za sprzedane towary (liczonego od daty wystawienia faktury). Jednocześnie, w przypadku gdy nabywca zapłaci za towar w ciągu 10 dni (od daty wystawienia faktury), wówczas może skorzystać z 5 proc. skonta. Informacja ta każdorazowo znajduje się na fakturze sprzedaży.

Faktura wystawiana przez Spółkę X poza kwotą do zapłaty (netto, brutto, podatek VAT)
i datą zapłaty posiada zapis informujący: _ w przypadku zapłaty w terminie 10 dni tj. od dnia (...) przysługuje skonto 5 proc., kwota netto..., kwota do zapłaty.... _ Dokument ten zawiera de facto wszystkie informacje jakie są niezbędne do rozliczenia podatku VAT zarówno w sytuacji, gdy nabywca zapłaci w _ normalnym _ terminie jak i w przyspieszonym.

W opisanej sytuacji, gdy kontrahent zapłaci we wcześniejszym terminie, przedsiębiorcy bardzo często zastanawiają się czy mogą rozliczyć sprzedaż z ww. faktury (uwzględniając niższe kwoty, które są na pierwotnej fakturze podane). Czy też konieczne każdorazowo staje się wystawienie faktury korygującej.

Odpowiedź na wskazaną wątpliwość jest jedna. W przypadku, gdy nabywca zapłaci niższą kwotę należności za towar/usługę (w przyspieszonym terminie) niezbędne i konieczne jest wystawienie faktury korygującej in minus. Powyższe wynika wprost z przepisów prawa.

Skonto to zniżka ceny towaru/usługi udzielona nabywcy przed ustalonym terminem płatności. Istotą skonta jest zmniejszenie należności w razie zapłaty przed umówionym terminem. Celem jaki przyświeca udzielaniu skonta jest zachęcanie klientów do skorzystania z oferty sprzedawcy - przedterminowa zapłata za towar/usługę (przez nabywcę) spowoduje obniżenie ceny sprzedaży.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT), podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej. Zatem, podstawą opodatkowania podatkiem VAT jest kwota, którą sprzedawca de facto otrzymał lub miał otrzymać (zgodnie z warunkami umowy zawartej z nabywcą). W przypadku skonta jest to ściśle określona kwota, która jest niższa od pierwotnie ustalonej.

Jednocześnie, ustawodawca w art. 29a ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT podał, że podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty. To wszystko sugeruje, że kwotami do rozliczenia w rejestrach sprzedaży VAT (a dalej w deklaracjach VAT-7) mogą być informacje wynikające z pierwotnych faktur dokumentujących sprzedaż. Przy braku skorzystania ze skonta - kwoty pierwotne (wyższe), a przy skorzystaniu – pomniejszone o skonto (niższe).

Niestety nic bardziej mylnego. W art. 106j ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wprost bowiem podano, że w przypadku gdy po wystawieniu faktury (sprzedaży) udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1 (czyli udzielono skonta) podatnik wystawia fakturę korygującą. Zatem w przypadku, gdy nabywca towaru/usługi zapłaci w uzgodnionym wcześniejszym terminie, nawet najbardziej szczegółowa faktura pierwotna nie zwalnia sprzedawcy z obowiązku wystawienia faktury korygującej.

Rabat z tytułu wcześniejszej zapłaty (skonto) ma charakter warunkowy. Jest on przyznawany pod warunkiem zawieszającym - dopiero z chwilą ziszczenia się warunku - w razie wcześniejszej zapłaty jest rabat. Jeśli zaś warunek ziszcza się już po dostawie/usłudze, to wówczas rabat jest przyznawany po dokonaniu transakcji. Nie może on więc być uwzględniony w momencie wystawienia faktury. Wówczas bowiem jeszcze nie wiadomo, czy rabat ten faktycznie zostanie przyznany, czy też nie. Skonto to czynność istniejąca pod warunkiem zawieszającym - przyznanie rabatu uzależnione jest od spełnienia przesłanki w postaci wcześniejszej zapłaty. W związku z tym nie należy odgórnie zakładać, że każdy z klientów skorzysta ze skonta i tym samym rabat będzie należy. Dopiero bowiem z chwilą skorzystania ze skonta istnieje podstawa prawna do uznania tego rodzaju rabatu za prawnie skuteczny.

Dopiero z chwilą zrealizowania skonta przez nabywcę towaru/usługi, staje się ono prawnie skuteczne i tym samym wpływa na podstawę opodatkowania. W konsekwencji czego należy wystawić fakturę korygującą in minus do faktury wcześniej wystawionej na rzecz klienta. Co więcej, w większości przypadków niższego rozliczenia można dokonać dopiero po otrzymaniu potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę.