Zgoda na przesłanie informacji handlowej - jak ją uzyskać?

Definicja informacji handlowej jest określona w Ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną z 18 lipca 2002 roku. Przepisy te definiują ją bardzo szeroko, co w znacznym stopniu ogranicza możliwość rozsyłania e-maili z ofertami. Ogólnie, za informację handlową uważa się każdą informację, która przeznaczona jest do promocji towarów, usług lub wizerunku przedsiębiorcy i służy osiągnięciu efektu handlowego.

Ten opis informacji handlowej można doprecyzować. Aby wiadomość została uznana za informację handlową, zwykle powinna zawierać część spośród następujących danych:

• oznaczenie przedsiębiorcy, na którego zlecenie jest rozpowszechniana,
• wskazanie adresów elektronicznych (e-mail) przedsiębiorcy,
• wyraźny opis form działalności promocyjnej wysyłającego, takich jak obniżki cen, czy zasady związane z możliwością uzyskania oferowanych w ramach promocji nieodpłatnych towarów, usług lub innych korzyści,
• wszelkie informacje, które mogą mieć wpływ na określenie zakresu odpowiedzialności stron, w szczególności ostrzeżenia i zastrzeżenia.

Te cechy nie są jednak jedynymi wyznacznikami pozwalającymi na identyfikację informacji handlowej. Treść takiej informacji może bowiem nie tylko w bezpośredni sposób promować lub opisywać oferowany towar, usługę czy wizerunek firmy, ale również może tego dokonywać w sposób pośredni, pozornie stanowiąc informację innego typu (np. informacja o uruchomieniu konkursu, w którym nagrodami są produkty danej marki czy producenta).

Ograniczenia związane z przesyłaniem informacji handlowych ze strony nadawców dotyczą zarówno osób prowadzących działalność gospodarczą, jak i przedstawicieli tzw. wolnych zawodów. Nie ma przy tym znaczenia czy informacja przesyłana jest do osoby fizycznej czy do firmy.

Istnieje jednak sposób, aby ustrzec się przed uznaniem wiadomości za informację handlową. Za informację handlową nie jest uznawana wiadomość, która:

• wskazuje jedynie adres poczty elektronicznej nadawcy,
• informuje o innych sposobach kontaktu z nadawcą za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, np. Internetu lub wiadomości SMS,
• nie ma na celu osiągnięcia efektu handlowego, a zatem nie ma na celu zwiększenia sprzedaży rozsyłającego ją przedsiębiorcy.

W tym ostatnim przypadku chodzi w szczególności o takie sytuacje, w których przedsiębiorca informuje swoich kontrahentów - producentów, sprzedawców i świadczących usługi - o swojej ofercie handlowej, nie oczekując na podstawie tych działań wymiernego zysku. Jednak biorąc pod uwagę nieustanną ewolucję środków promowania produktów czy usług (zwłaszcza w Internecie), powoływanie się na powyższą przesłankę, może wiązać się z pewną dozą ryzyka związanego z odmienną interpretacją intencji przedsiębiorcy.

Zgoda na przesłanie informacji handlowej i konsekwencje jej braku

Przepisy nakładają na nadawcę wiadomości obowiązek uzyskania zgody odbiorcy na przesyłanie informacji handlowych drogą elektroniczną. Niedochowanie tego wymogu może skutkować poważnymi sankcjami, bowiem działanie takie uznawane jest za czyn nieuczciwej konkurencji. Nadawca przesyłający informację handlową bez zgody odbiorcy musi liczyć się z tym, że zostanie zmuszony do:

• zaniechania niedozwolonych działań, a także późniejszego usunięcia ich skutków;
• złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia dotyczącego prowadzenia niedozwolonych działań promocyjnych i reklamowych;
• naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych;
• wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;
• zapłaty zasądzonej sumy pieniężnej na określony cel społeczny, związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego.

Aby nie narazić się na zarzut rozsyłania spamu i powyższe konsekwencje, należy uzyskać od odbiorcy wiadomości zgodę na przesłanie informacji handlowej w opisany poniżej sposób.

Jak uzyskać zgodę za pośrednictwem Internetu?

Przedsiębiorca dysponuje następującymi metodami uzyskania zgody na przesyłanie informacji handlowej przez Internet:

• przesłanie prośby o wyrażenie zgody za pośrednictwem poczty elektronicznej,
• możliwość pozostawienia za pośrednictwem strony internetowej adresu e-mailowego klienta zainteresowanego informacją handlową,
• sformułowanie stosownego postanowienia w regulaminie serwisu internetowego,
• użycie tzw. checkboxa.

1) E-mailowa prośba o zgodę

Przedsiębiorca chcący rozsyłać za pośrednictwem poczty elektronicznej prośby o wyrażenie zgody na przesłanie informacji handlowych, musi ostrożnie formułować pytanie w tym zakresie, aby sama prośba nie została uznana za informację handlową. E-mail zawierający taką prośbę powinien zawierać minimalną ilość informacji o przedsiębiorcy oraz oferowanych przez niego produktach czy usługach. Do informacji tych można zaliczyć ogólny opis nadawcy (jego nazwę, wskazanie branży, w której prowadzi działalność gospodarczą), charakteru wiadomości handlowej, którą pragnie przesłać (ale już nie rodzaj konkretnych produktów, które wysyłający chce promować) oraz sposób, w jaki można udzielić wysyłającemu zgody na przesłanie informacji. Przesłany w ten sposób komunikat nie powinien zawierać żadnych aktywnych lub nieaktywnych linków.

Przykład prawidłowo sformułowanej prośby

Przykład błędnie sformułowanej prośby

2) Zgoda przez pozostawienie adresu e-mail

W przypadku skorzystania ze sposobu uzyskiwania zgody, w której odwiedzający pozostawia swój adres e-mail na stronie danej firmy, najbezpieczniej jest przesłać na ten e-mail wiadomość zawierającą tylko link prowadzący do oferty. Odbiorca wiadomości zapozna się z informacją handlową dopiero po kliknięciu w niego. Takie działanie wykluczy możliwość nieopatrznego przesłania informacji handlowej na adres osoby, która jej nie zamówiła.

3) Zgoda w regulaminie

Akceptację przesyłania informacji handlowej można także uzyskać poprzez zamieszczenie odpowiedniego postanowienia w regulaminie serwisu internetowego. To rozwiązanie może mieć jednak zastosowanie jedynie w przypadku stron internetowych, z których użytkownik może skorzystać dopiero po uprzedniej rejestracji. W wyniku procesu rejestracji dochodzi bowiem do zawarcia umowy pomiędzy właścicielem strony internetowej, a jej użytkownikiem. Warunki, na jakich ten ostatni może korzystać z treści lub usług oferowanych za pośrednictwem tej strony, określa jej regulamin. Może on zawierać postanowienie o zgodzie na przesyłanie informacji handlowych. Aby jednak zadośćuczynić wymaganiu wyraźnej zgody na otrzymywanie tego rodzaju informacji, warto zadbać, aby odpowiednie postanowienie umowne w tym zakresie zostało sformułowane jako odrębny punkt w regulaminie.

4) Zgoda przez zaznaczenie checkboxa

Potencjalny klient lub użytkownik może wyrazić zgodę na przesyłanie informacji handlowej za pośrednictwem tzw. checkboxa umieszczonego na stronie internetowej. Tak uzyskana zgoda jest równie wiążąca, jak otrzymana w jeden z powyższych sposobów. Checkbox zawierający treść zgody może być zamieszczony np. w polu zamówienia newslettera lub podczas rejestracji w serwisie internetowym.

Należy pamiętać o konieczności wyrażenia zgody w sposób wyraźny i jednoznaczny. Co za tym idzie, checkbox nie może być zaznaczony w sposób domyślny. Zaznaczenie checkboxa, które w tym wypadku równa się wyrażeniu zgody na przesyłanie informacji handlowej, musi wymagać świadomej akcji ze strony użytkownika. Jednocześnie treść zgody, której dotyczy checkbox musi być sformułowana w wyraźny i zrozumiały sposób. Tylko wówczas przedsiębiorca unika posądzenia o przesyłanie informacji handlowej do osób, które nie wyraziły na to zgody.

Należy pamiętać, że zgoda odbiorcy na przesyłanie informacji handlowej nie może być domniemana. Może się bowiem okazać, że przedsiębiorca zostanie obowiązany wykazać jej wyraźne udzielenie. Tym samym, to w interesie przedsiębiorcy jest otrzymanie zgody w takiej postaci, aby nie było wątpliwości czego dotyczy oraz przez kogo i kiedy została udzielona.