Przedsiębiorcy w swoich działaniach nie mogą kierować się wyłącznie chęcią osiągania zysków. Decyzje dotyczące partnerów handlowych, podwładnych, klientów czy konkurencji powinny być podejmowane w zgodzie z normami współżycia społecznego. To samo tyczy się zachowań pracowników. Postępowanie zgodnie z zasadami etyki biznesowej pozwala osiągnąć sukces zarówno na poziomie zawodowym, jak i finansowym.Etyka w biznesie określa relacje między firmą a jej wewnętrznym i zewnętrznym otoczeniem. Chodzi o to, aby były one zgodne z obowiązującym prawem i przyjętymi regułami postępowania, co oznacza przestrzeganie norm ustalonych i weryfikowanych przez społeczeństwo. Takie podejście powinno być podstawą działań każdej organizacji. Wspiera uczciwe i sumienne praktyki prowadzenia biznesu.
Jakie znaczenie ma etyka w biznesie?
Rozwiązywanie problemów związanych z tym, jak należy postępować w szeroko rozumianej działalności gospodarczej to główny cel etyki biznesowej. Jako narzędzia do respektowania zasad, przedsiębiorstwa wykorzystują przede wszystkim kodeksy etyczne, a także wdrażają różne koncepcje i programy (np. CSR, czyli Społeczną Odpowiedzialność Biznesu)
. Zasady w spisanej formie eliminują niedomówienia. Zachowania zgodne z odpowiedzialnością etyczną pozwalają utrzymać dobrą atmosferę w organizacji i uniknąć ewentualnych konfliktów.
Kierowanie się wartościami może wyróżnić firmę na tle konkurencji. Każde przedsiębiorstwo chce zarabiać, a maksymalizacja zysku to nie wszystko. Przedsiębiorstwo z kręgosłupem moralnym, wyznające konkretne wartości jest w stanie ugruntować dobrą pozycję na rynku. Określone normy i zasady postępowania zapewniają uporządkowany system, który wspiera biznesowy rozwój i kreowanie pozytywnego wizerunku na zewnątrz organizacji.
Podążanie za etycznymi wartościami w firmie jest dobrze odbierane także z punktu widzenia pracowników. Wewnętrzna struktura organizacyjna staje się dzięki temu dużo bardziej przejrzysta. Osoby świadome wartości firmy, stają się bardziej lojalne i zintegrowane ze swoim miejscem pracy. Daje to dużą motywację do sumiennego wykonywania powierzonych obowiązków, a także do chętnego reprezentowania przedsiębiorstwa również w warunkach zewnętrznych.
Zachowania pracodawcy i pracownika
Pracodawca powinien okazywać szacunek wszystkim zatrudnionym osobom. Na miano szefa postępującego zgodnie z zasadami etyki, zasługuje osoba, która rozumie problemy i potrzeby pracowników, dba o bezpieczeństwo i higienę pracy, zobowiązuje się do terminowego wypłacania wynagrodzenia. Za jego przyzwoleniem, podwładni powinni mieć sposobność do wyrażania opinii na temat funkcjonowania organizacji (np. przez składanie zażaleń i uwag), a także możliwość godzenia obowiązków prywatnych i zawodowych.
Na sprawną działalność przedsiębiorstwa składają się jednak nie tylko zachowania i decyzje przełożonych, ale także pracowników. Powinni oni w szczególności wyróżniać się:
- poszanowaniem godności, przekonań i poglądów współpracowników;
- umiejętnością dochowania tajemnicy służbowej i poufności danych;
- uczciwością;
- dbałością o dobrą atmosferę w pracy;
- nietolerancją wobec dyskryminacji;
Organizacje są szczególnie narażone na działania korupcyjne, poczynania wbrew interesom przedsiębiorstwa, dyskryminację współpracowników i pracowników, oszczerstwa, a także przemoc fizyczną i psychiczną. Są to przykłady nieetycznych praktyk, które mogą zdarzyć się na każdym szczeblu struktury. Do obowiązków przełożonych należy dołożenie wszelkich starań, aby w ogóle nie wystąpiły.
Wartości etyczne w firmie
W przedsiębiorstwie każde negatywne zachowanie może mieć wpływ na jego reputację. Wszystkie osoby zatrudnione powinny postępować właściwie, aby nie spowodować zachwiania organizacji. Jeśli chodzi o wartości biznesowe, każda firma posługuje się odrębnym systemem. Wybór poszczególnych zasad jest zwykle dopasowywany pod względem różnych czynników, m.in. biznesowego otoczenia organizacji czy specyfiki konkretnej branży.
Jedne przedsiębiorstwa kładą nacisk na typ prowadzonej działalności, definiując np. jakość produktów i sposób relacji z klientem (profesjonalizm, oszczędność czasu, zaufanie). Inne skupiają swoją uwagę na sposobie komunikacji z otoczeniem (np. partnerstwo, poufność), na budowaniu przewagi konkurencyjnej (np. innowacyjność, otwartość) albo na odpowiedzialności społecznej (np. ochrona środowiska).
Oto przykłady podejmowanych działań w zgodzie z etyką w biznesie:
- udostępnianie informacji o podejmowanych decyzjach i ruchach, związanych z funkcjonowaniem firmy w kontekście społeczeństwa (zasada przejrzystości);
- uczciwe i rzetelne wykonywanie obowiązków bez przyjmowania i wręczania nielegalnych korzyści;
- aktywność lokalna i zaangażowanie społeczne;
- ponoszenie odpowiedzialności za wpływ wywierany na otoczenie (gotowość do zmian i umiejętność przyznania się do ewentualnej winy);