Podstawą do odziedziczenia spadku jest testament sporządzony przed śmiercią. Jeśli taki testament jest, to cały spadek należy się osobie lub osobom, które są w tym spadku wskazane. W sytuacji, gdy jedno lub kilkoro dzieci zostanie pozbawionych spadku, mają oni prawo do zachowku. To dwie trzecie tej części, która przypadłaby im w ramach spadku na zasadach ustawowych lub połowa, gdy dziedziczenie odbywa się na innych zasadach. Do zachowku uprawnieni są też małżonek albo rodzice spadkodawcy.
Jeśli spadek ma otrzymać kilku spadkobierców, ale nie określono, jakie są ich udziały w spadku, przyjmuje się, że dziedziczą oni w równych częściach.
Dziedziczenie ustawowe
Sporządzanie testamentu nie jest jeszcze w naszym kraju zbyt popularne, stąd najczęściej do dziedziczenia dochodzi w drodze ustawy. Zgodnie z prawem spadkobiercą nie może być ten, kto nie żyje w momencie śmierci spadkodawcy. Wyjątek stanowi poczęte dziecko. Może być spadkobiercą, jeśli się urodzi. W ramach dziedziczenia ustawowego zarówno małżonek, jak i dzieci otrzymują spadek w równych częściach. Warto pamiętać jednak, że małżonek nie może dostać mniej niż jedną czwartą całego spadku. W sytuacji, gdy dziecko spadkodawcy nie dożyje do momentu otwarcia spadku, to jego udział przejmują jego dzieci.
Ze spadkiem jest też związana wspólność majątkowa. Powstaje ona w momencie, gdy jest zawierane małżeństwo. W ramach wspólnoty majątkowej wszystkie przedmioty, które zostały nabyte przez małżonków, a także przez każdego z osobna są ich wspólną własnością. Jeśli jakiś przedmiot nie należy do własności wspólnej, to jest majątkiem osobistym.
Majątek wspólny przysługuje małżonkom w częściach równych. Gdy jeden z małżonków umiera, to wspólny majątek dzielony jest według przepisów o współwłasności.
Stwierdzenie nabycia spadku po rodzicu
Gdy umierają rodzice, warto jak najszybciej załatwić sprawy spadkowe. W każdym momencie taką sprawę załatwimy w sądzie. Można też skorzystać z pomocy notariusza. W takiej jednak sytuacji mamy wyjątki. Przede wszystkim chodzi o sytuację, gdy śmierć spadkobiercy nastąpiła przed 1 lipca 1984 roku. Nie można też uzyskać poświadczenia dziedziczenia, jeżeli stosuje się zapisy tzw. testamentu szczególnego. Poza tym wyjątek stanowi sytuacja gdy spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem albo nie mieszkał w Polsce. Warto wiedzieć, że jeśli jakieś aktywa związane ze spadkiem znajdują się za granica, to nabycie spadku będzie musiał potwierdzić sąd.
Spadek, podobnie jak darowizna podlega ustawie o spadkach i darowiznach, a co za tym idzie, wiąże się z nim obowiązek podatkowy. W przypadku spadku po rodzicach można uniknąć zapłacenia podatku. Żeby tak się stało, trzeba w urzędzie skarbowym zgłosić fakt nabycia takiego spadku. Mamy na to 6 miesięcy liczone od chwili, gdy uprawomocniło się orzeczenie sądu, które stwierdza nabycie takiego spadku. W formularzu składanym do urzędu skarbowego należy określić wartość spadku, który otrzymaliśmy. Samo zgłoszenie wystarczy, by uniknąć zapłacenia podatku.