Jeśli otrzymujemy spadek, który może być zadłużony, mamy prawo do jego odrzucenia albo też możemy podjąć decyzję o tym, by długi spłacić samodzielnie. Jeśli nie załatwimy odpowiednich formalności w terminie, to automatycznie dochodzi do dziedziczenia spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Przyjęcie spadku
Spadek może być przyjęty wprost. Oznacza to, że przyjmujemy spadek również z odpowiedzialnością za długi spadkowe. Przyjmuje się np. mieszkanie i samochody, ale jednocześnie długi. Mogą to być niespłacone kredyty i rachunki. W takiej sytuacji odpowiadamy za wszelkie zobowiązania spadkowe całym swoim majątkiem. Jeśli długi są duże, nawet wyższe niż wartość spadku, to trzeba je będzie spłacić z własnych pieniędzy. Na taki wariant możemy sobie pozwolić, jeśli wiemy, że spadkodawca nie miał długów albo są one na tyle małe, że możemy je samodzielnie uregulować. Żeby w taki sposób przyjąć spadek, musimy dopełnić formalności w ciągu 6 miesięcy.
Mamy jeszcze spadek z dobrodziejstwem inwentarza. W takiej sytuacji, odpowiedzialności za długi zmarłego są ograniczone tylko do wysokości aktywów, które zostały przekazane w spadku.
Spadek z dobrodziejstwem inwentarza – co to jest?
Aktualne przepisy stwierdzają, że jeśli nie złożymy odpowiedniego wniosku, to zawsze dziedziczymy z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że spadkobierca jest odpowiedzialny za długi zmarłego jednak tylko do wysokości majątku, który otrzymał. W praktyce wygląda to tak, że jeśli np. odziedziczymy przedmioty o wartości 50 tys. złotych, a zobowiązania wynoszą np. 200 000 zł, to wierzyciel nie będzie mógł domagać się spłaty wyższej niż 50 tys. złotych. Jeśli okaże się, że spadek nie ma żadnego majątku, a same długi, to spadkobierca nie musi ich spłacać.
Warto jednak wiedzieć, że jeśli dziedziczymy długi, to odpowiadamy za nie również całym swoim majątkiem. W sytuacji, gdy dług nie będzie spłacony, to wierzyciel może rozpocząć windykację komorniczą. W efekcie może zając np. konto bankowe albo ruchomości. To, co jest najważniejsze, to to, że nie może to być większa kwota niż wartość aktywów, które zostały otrzymane w spadku.
Wykaz inwentarza
W momencie przyjęcia spadku trzeba oszacować wartość przedmiotów, które wchodzą do spadku. Obecnie można takiego spisu dokonać w sądzie lub u notariusza. Szacowania wartości mogą dokonać spadkobiercy czy wykonawcy testamentu. Można to zrobić dopiero w momencie, gdy zostanie nabyty spadek. Trzeba pamiętać, że wierzyciel może nie zgodzić się z wykazem i poprosić o przygotowanie takiego spisu przez komornika.
Wszystko to robi się po to, by określić granicę, w jakiej odpowiada za zobowiązania spadkobierca. Jeśli spadkobierca ukrywa celowo określone składniki majątku, to odpowiedzialność za długi nie obowiązuje.
Zanim przyjmiemy spadek, warto zorientować się, jaka była sytuacja finansowa spadkodawcy. Wtedy łatwiej będzie podjąć decyzję, w jaki sposób przyjmujemy spadek.