Spółka cywilna, jako nieposiadająca osobowości prawnej, ani zdolności prawnej, nie może samodzielnie występować w obrocie prawnym. W konsekwencji podatnikiem podatku dochodowego jest nie spółka, lecz jej wspólnicy, a to nierzadko przysparza podatnikom wielu problemów. Co więcej, organy podatkowe poprzez zmianę sposobu kwalifikacji rozliczeń w wydawanych interpretacjach, wcale nie ułatwiają zadania. Dobrym przykładem jest tu najnowsze stanowisko skarbówki.
Najem samochodu w rozliczeniach spółki cywilnej
Z interpretacji dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 lipca 2020 r., nr 0113-KDIPT2-1.4011.220.2020.4.MAP wynika, że wydatki spółki na najem samochodu, którego właścicielem jest jeden ze wspólników, w części przypadającej na niego, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów z tytułu działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej. Inaczej potraktowane zostały natomiast koszty związane z użytkowaniem udostępnionego przez wspólnika samochodu osobowego. Mogą one zostać zaliczone do kosztów podatkowych poniesionych z tytułu udziału w spółce w proporcji do posiadanych przez wspólnika udziałów.
- Nie ma wątpliwości, że częste zmiany stanowiska fiskusa w zakresie rozliczeń wspólników spółek niemających osobowości prawnej wprowadzają spore zamieszanie. Co prawda, spółka cywilna nie stanowi samodzielnego podmiotu prawa, jednak występuje na rynku jako w pewnym sensie odrębna konstrukcja. Do czasu ukształtowania się jednolitego stanowiska fiskusa, bezpieczniej będzie jednak wystąpić z własnym wnioskiem o interpretację – komentuje Natalia Szymocha, konsultant podatkowy w kancelarii ATA Finance.
Zobacz: Wiek emerytalny. Prezes ZUS: "Polacy powinni pracować dłużej, do wykonania ogrom pracy"
Koszt podatkowy u wspólników spółki cywilnej
Dyrektor KIS zwrócił uwagę, że poniesienie wydatku, w tym wypadku czynszu najmu z majątku spółki cywilnej, na rzecz wspólnika tej spółki cywilnej, nie może stanowić dla tego wspólnika kosztu uzyskania przychodu z tytułu udziału w spółce. Monika Brzostowska, doradca podatkowy w kancelarii KiB, podkreśla, że reszta wspólników jest uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu przypadającą na nich część czynszu (proporcjonalnie do ich udziału). Ekspertka tłumaczy, że wydatek spółki cywilnej na czynsz najmu samochodu w części przypadającej na tego wspólnika, który najmuje samochód spółce, jest świadczeniem na rzecz siebie samego. Dlatego też nieprawidłowe by było obciążanie kosztów które podatnik wydatkował sam na siebie.
– W przeciwnym razie prowadziłoby to do nadużyć prawa. W celu podwyższania kosztów uzyskania przychodów podatnicy zawieraliby umowy cywilnoprawne sami ze sobą. Tym samym obniżaliby dochód do opodatkowania – zauważa Monika Brzostowska. Dodaje także, że zgodnie ze stanowiskiem organu podatkowego, spółka cywilna może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na eksploatację tego samochodu, m.in. paliwo, naprawy, przejazdy autostradą. Te wydatki stanowią koszt uzyskania przychodów proporcjonalnie do udziału wszystkich wspólników.
Wątpliwe umowy między wspólnikami a spółką cywilną
Do interpretacji dyrektora KIS zastrzeżenia ma jednak Tobiasz Szczęsny, doradca podatkowy w kancelarii Gekko Taxens. - W pierwszej kolejności należałoby się zastanowić, czy w ogóle możliwe jest zawieranie umów pomiędzy spółką cywilną a wspólnikiem takiej spółki. Wynika to z tego, że spółka cywilna jest niczym innym jak umową cywilnoprawną. W rozumieniu cywilistycznym trudno więc sobie wyobrazić, że może być ona stroną jakiejkolwiek innej umowy, a tym bardziej, że doszło do jej zawarcia z odrębnym od spółki cywilnej podmiotem – wskazuje ekspert.
Konsekwentnie więc można twierdzić, że takie świadczenia mogą być w istocie rzeczy otrzymywane przez siebie samego. Zdaniem Tobiasza Szczęsnego, nie jest też wcale jasne, jaka jest podstawa otrzymanych świadczeń, np. czy można wynająć samochód samemu sobie. Niemniej prawo podatkowe cechuje się szeroką rozumianą autonomią. W związku z tym nawet „ułomne” cywilistyczne rozwiązania nie mają wpływu dla określonych konstrukcji podatkowych. I tak też wydaje się być w tym przypadku. W ocenie eksperta, prawo podatkowe nie może aż tak głęboko ingerować w podstawowe konstrukcje prawa cywilnego, z którego jednak dość mocno czerpie. W przeciwnym wypadku może to dawać absurdalne rezultaty.
- Zdaje się, że jest tak i w przypadku omawianej interpretacji – wskazuje Tobiasz Szczęsny.
Organ podatkowy zgodził się, aby wspólnik mógł rozliczyć, zgodnie ze swoim udziałem w spółce, wydatki eksploatacyjne. Jak jednak wskazał sam podatnik, wydatki związane zużywaniem tego samochodu "ponosi" spółka cywilna. Natomiast – zgodnie ze stanowiskiem podatnika – usługi najmu na rzecz spółki cywilnej są w istocie rzeczy świadczeniem na rzecz siebie samego. - Tu też moim zdaniem wydatki "ponosi" spółka cywilna. Niemniej, organ podatkowy uznał, że tego rodzaju wydatki nie mogą stanowić dla wynajmującego wspólnika kosztu podatkowego – wskazuje ekspert.
Zdaniem Tobiasza Szczęsnego, istnieją argumenty, aby twierdzić, że szeroko rozumiane wydatki eksploatacyjne, jak i czynsz najmu – są wydatkami na rzecz siebie samego. W jednym, jak i w drugim przypadku podatnik ponosi wydatki z tego samego źródła, bowiem spółka cywilna, jako taka, nie ma odrębnego majątku. Konsekwentnie więc, albo oba wydatki powinny być kosztem podatkowym, albo oba takim kosztem być nie powinny.
Czytaj też:
- Praca zdalna zostanie na dłużej, a potem trafi do kodeksu
- Fiskus zarabia na ćwiczeniach i jodze online
- Paragony i faktury do 450 złotych ciągle problematyczne
- Skutki pandemii - pracodawcy zmagają się z traumą pracowników
Masz newsa, zdjęcie, filmik? Wyślij go nam na #dziejesie
