Firmy w dobrych nastrojach. Wierzą w polską gospodarkę

W tym kwartale utrzymują się dobre nastroje w mikro, małych i średnich przedsiębiorstwach - wynika z najnowszego badania Instytutu Keralla Research, który cyklicznie monitoruje MŚP w Polsce. Pod koniec ubiegłego roku nastroje były najlepsze od trzech lat. W pierwszym kwartale tego roku wskaźnik nastrojów KERNA nieznacznie obniżył się i wyniósł 52,49 na minusie.

_ - Mimo spadku wskaźnika nastrojów o 4,68 pkt. kw./kw. należy uznać, że jest to dobry wynik. Tym bardziej, że wartość KERNA w pierwszych kwartałach roku jest tradycyjnie już niższa w stosunku ostatniego kwartału danego roku. A porównując aktualny odczyt wskaźnika do analogicznego okresu roku wcześniej, oznacza to wzrost aż o 25,2 pkt. – _mówi Izabella Młynarczyk, analityk rynków Keralla Research.

Za taką progresję w nastrojach odpowiedzialne są przede wszystkim lepsze noty wystawiane przez przedsiębiorców kondycji krajowej gospodarki. Zwłaszcza, jeśli chodzi o ten kwartał, Instytut Keralla Research notuje, że ponad 23 proc. badanych spodziewa się polepszenia sytuacji ekonomicznej kraju (dla porównania, rok temu optymistów było jedynie 6 proc.).

Przedsiębiorcy MŚP, także w wyniku słabego wciąż popytu wewnętrznego, odważniej szukają rynków zbytu poza Polską, czym rekompensują sobie sezonowość wpływów i nabierający dopiero tempa wzrost wydatków konsumentów indywidualnych (eksport wg danych GUS w całym 2013 roku wzrósł o 5,8 proc. i uzyskał rekordową wartość 638 mld PLN),

Wynikiem studzącym pozytywne dane, jest przekonanie przedsiębiorców, że lepszy klimat gospodarczy, nie będzie miał natychmiastowego przełożenia na ich biznes. Prowadzący firmy wciąż mają silne obawy o kondycję swoich przedsiębiorstw. Z analiz Keralla Research wynika, że ponad 27 proc. z badanych przyjmuje, że niestety, ale do końca marca nie nastąpi wyraźna poprawa sytuacji ekonomicznej ich firmy (w analogicznym okresie roku ubiegłego ponad 1/3 badanych była skłonna lepiej oceniać przyszłość swojego biznesu w pierwszych miesiącach roku). Oznacza to, że rejestrowane zmiany _ na plus _, nie będą mieć tak szybkiego odzwierciedlenia w wynikach finansowych samych zainteresowanych.

Stąd między innymi wciąż ostrożna polityka inwestycyjna w firmach. Index ZAIR Instytutu Keralla wskazujący na skalę zakupów w MŚP oparty na wskazaniach o wydatkach na inwestycje i rezygnacjach wyniósł minus 67,3 (czyli niewiele mniej, niż kwartał wcześniej 66,5 pkt.). Przedsiębiorcy będą wydatkować na marketing i reklamę (24,3 proc. badanych chce inwestować w ten obszar), maszyny i urządzenia (16,3 proc.), środki transportu (15,3 proc.), oprogramowanie (10 proc.). W sumie ponad połowa (51,3 proc.) badanych deklaruje przeprowadzenie inwestycji w tym kwartale, a co ważne, 12 proc. przedsiębiorców informuje, że będzie do końca marca tworzyć etaty i zatrudniać nowych pracowników.

Większych inwestycji można się spodziewać w kolejnych kwartałach. Co wynika m.in. z sezonowości oraz dobrych prognoz przedsiębiorców na cały ten rok. Instytut Keralla Research zapytał badanych czy obecny rok będzie pod względem rozwoju ich firm lepszy czy gorszy w porównaniu do roku poprzedniego? W sumie co drugi badany (50 proc.) spodziewa się, że 2014 będzie lepszy, niż 2013.

Z badania Keralla Research wynika, że w tym kwartale po raz kolejny zmniejszył się, choć nieznacznie, udział oceniających negatywnie rozwój sytuacji gospodarczej w Polsce. Pesymistów aktualnie jest 30 proc. utrzymuje się więc zapoczątkowany w drugim kwartale 2013 roku trend spadkowy dla negatywnych opinii przedsiębiorców MŚP. Na początku ubiegłego roku źle oceniało rozwój wydarzeń w krajowej gospodarce, aż 64,8 proc. badanych, dziś tę samą opinię podziela zdecydowanie mniej badanych. Równolegle utrzymuje się wzrost ocen pozytywnych. Optymistów jest obecnie 19,5 proc. i co istotne, to wyraźny wzrost odsetka pozytywnie oceniających polską gospodarkę wobec analogicznego okresu w roku ubiegłym (wówczas jedynie 3,2 proc. badanych przedsiębiorców opiniowało pozytywnie sytuację makro w kraju).

W odniesieniu do kondycji własnej firmy zanotowano wzrost negatywnych opinii w relacji do poprzedniego pomiaru. Ostatnie trzy miesiące minionego roku 28,5 proc. przedsiębiorców zaliczyło do słabych, niemniej porównując ten odczyt do sytuacji sprzed roku - głosów negatywnych jest zdecydowanie mniej (rok temu aż 44,5 proc. informowało o pogorszeniu kondycji firmy).

Spadł natomiast nieznacznie odsetek firm, w których kondycja poprawiła się w ostatnich trzech miesiącach. Aktualnie 25 proc. ankietowanych wskazuje, że sytuacja ich firmy polepszyła się, to mniej o 2,3 pkt. proc., niż kwartał wcześniej, co świadczy, że relatywnie lepsze warunki w makro skali nie przełożyły się jeszcze w pożądanym tj. odczuwalnym stopniu na kondycję small biznesu.

Na pierwszy kwartał br. 23,3 proc. przedsiębiorców prognozuje poprawę kondycji ekonomicznej kraju. To symboliczny wzrost wobec ocen z poprzedniego kwartału, ale bardzo znaczący wzrost – podobnie jak przy poprzednich pytaniach – w odniesieniu do sytuacji sprzed roku, gdy jedynie 6,7 proc. ankietowanych spodziewało się, że pierwszy kwartał przyniesie polepszenie sytuacji gospodarczej kraju.

Ponad połowa przedsiębiorców nie przewiduje żadnych zmian w sytuacji gospodarczej Polski w tym kwartale. Natomiast odsetek prognozujących, że będzie gorzej zmalał do 18,3 proc. co również można uznać, za rekordowy spadek biorąc pod uwagę, że rok temu aż 45,5 proc. czarno widziało pierwsze miesiąc roku.

Prognozując kondycję własnej firmy przedsiębiorcy mają nieco większe obawy a co za tym idzie też znacznie gorsze nastroje. Choć odsetek prognozujących polepszenie w firmie jest znacznie wyższy dziś (27,2 proc.), niż jeszcze rok temu (16,7 proc.), to jednocześnie trudno mówić o entuzjastycznym nastawieniu przedsiębiorców. Jeszcze trzy miesiące wcześniej ponad 35 proc. spodziewała się polepszenia kondycji ekonomicznej firmy. Równocześnie o przyszłość obawia się 17 proc. ankietowanych przedsiębiorców. Prognozują oni pogorszenie sytuacji ekonomicznej własnej firmy w tym kwartale. Kwartał wcześniej, taki sceptycyzm podzielało o 4 pkt. proc. mniej badanych.

Instytut Keralla Research zapytał również przedsiębiorców, czy obecny cały rok będzie pod względem rozwoju ich firm lepszy czy gorszy w porównaniu do roku poprzedniego? W sumie co drugi badany (50 proc.) spodziewa się, że 2014 będzie jednak lepszy, niż 2013. W tej grupie 5,5 proc. ankietowanych jest zdecydowanie pewna, że sytuacja ich firmy w całym 2014 roku będzie korzystniejsza, a kolejne 44,5 proc. przedsiębiorców jest bardziej ostrożna w swoich prognozach i uważa, że kondycja ich firmy będzie _ raczej lepsza _.

Nie podziela tych pozytywnych prognoz ogółem, co piąty badany (20 proc.), z czego 3,5 proc. twierdzi, że rok 2014 zdecydowanie nie będzie lepszy, niż poprzedni, a 16,5 proc. spodziewa się równie ponurego scenariusza i zakłada, że niestety obecny rok _ raczej nie będzie lepszy _ niż poprzedni.

*Wskaźnik nastrojów przedsiębiorstw KERNA wyniósł 52,49 pkt. na minusie, *co wobec odczytu z poprzedniego kwartału oznacza lekki spadek, ale – co istotne - porównując do analogicznego okresu roku 2013 wartość KERNA wzrosła, aż o 25,2 pkt. Oznacza to, że utrzymuje się trend wzrostowy w nastrojach zapoczątkowany w ubiegłym roku. Duży wpływ ma na to ulegająca poprawie sytuacja w krajowej gospodarce, ale też stabilizacja na rynkach Europy i brak negatywnych, zmasowanych wręcz informacji z mediów kreślących czarne scenariusze wydarzeń i eksponujących wszelkie możliwe zagrożenia dla gospodarek światowych. Należy też podkreślić, iż aktualny odczyt jest niższy o 4,68 pkt. kw/kw., co wynika z wahań cyklu koniunkturalnego i występuje sezonowo. Wartość wskaźnika KERNA w pierwszych kwartałach roku jest tradycyjnie już niższa w stosunku ostatniego kwartału danego roku.

Index ZAIR obrazujący skalę zakupów prowadzonych przez firmy MŚP oparty jest na wskazaniach o wydatkach na inwestycje i rezygnacji z planów zakupowych na dany kwartał w firmie. W tej edycji badania odczyt INDEXU ZAIR to 67,3 pkt. na minusie, co oznacza utrzymującą się oraz porównywalną do poprzedniego kwartału skłonność inwestycyjną firm MŚP (jedynie 0,8 pkt. mniej wobec ubiegłego kwartału). Warto odnotować, że w odniesieniu do analogicznego okresu roku 2013, INDEX ZAIR jest korzystniejszy o 6,9 pkt. (r/r). Aktualny odczyt tego faktora wskazuje, więc na kontynuację postaw zachowawczych do inwestycji wśród przedsiębiorców. Ale też odzwierciedla stopniowe przełamywanie barier wśród przedsiębiorców, które jeszcze nie tak dawno przejawiały się odczytami na poziomie minut 70-ciu punktów, którym towarzyszyły mocne obawy o przyszłość firmy i przyszłość gospodarki. Sukcesywne zwiększanie puli środków finansowych na zakupy i powolne, lecz też widoczne luzowanie polityki kredytowania przez banki zakupów firmowych
wpłynęły też bez wątpienia na aktualny odczyt Indexu ZAIR.

Próba: uczestnicy badania to mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, losowane z bazy danych GUS oraz branżowych zestawień bazodanowych. Próba jest ogólnopolska, reprezentatywna, wynosi N = 600. Błąd pomiaru +-4 proc., poziom ufności 95 proc. Próba oddaje strukturę firm MŚP; badanie uwzględnia reprezentację firm mikro - zatrudniających do 9 osób.

W badaniu biorą udział wyłącznie firmy prywatne, prowadzące aktywną działalność zarobkową (firmy niepaństwowe, nie w stanie likwidacji).

*Respondent: *osoba odpowiedzialna lub współodpowiedzialna za zarządzanie firmą. Najczęściej właściciel, współwłaściciel firmy, dyrektor zarządzający, wspólnik, prezes, wiceprezes, członek zarządu, dyrektor finansowy, główny księgowy, osoba na stanowisku dyrektora lub inne osoby wskazane, jako odpowiedzialne za rozwój, zakupy, inwestycje. Jeden respondent - reprezentował jedną firmę.

Technika: wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo (CATI). Realizacja:styczeń/luty.

Badanie prowadzone jest co kwartał od 2009 roku.