Najczęściej innowacje te polegały na wprowadzeniu nowego albo "znacząco ulepszonego produktu lub usługi" (37,8 proc. wskazań), bądź wykorzystaniu zupełnie nowej "lub znacząco udoskonalonej metody lub technologii produkcji czy dostawy" (32,7 proc. wskazań) - podkreślili autorzy badania.
"Prawie 90 proc. tych firm to przedsiębiorstwa z polskim kapitałem, a tylko 10 proc. - oparte o kapitał zagraniczny. Przedsiębiorstwa te mają zdecydowanie rodzinny charakter. Prawie 1/3 działa aktywnie na rynkach zagranicznych" - podkreślił w poniedziałek dyrektor branż przemysłowych w firmie Siemens Tomasz Haiduk.
Jak wynika z zaprezentowanych danych, w 37 proc. przypadków do wdrożenia innowacyjnych rozwiązań i technologii doszło z inspiracji pracowników firmy.
Do wprowadzenia innowacji produktowych najczęściej (77,9 proc. przypadków) "prowadziły prace podejmowane wewnątrz organizacji", chociaż - jak podkreślono w badaniu - w wielu przypadkach nie był to jedyny czynnik, dzięki któremu wprowadzono innowację. Znaczącą rolę w ich wdrażaniu (36,8 proc.) odgrywał zakup nowego oraz ulepszonego sprzętu lub oprogramowania.
Wyścig po fundusze
Jak wskazała Izabella Anuszewska z Instytutu Kantar Millward Brown, do tworzenia innowacyjnych pomysłów pracowników motywuje przede wszystkim to, żeby firma lepiej funkcjonowała. Bo jak podkreśliła, może ona wówczas liczyć na większą, bardziej efektywną produkcję czy na większą zyskowność. - Ważna była też chęć pozyskania rozmaitych funduszy, dotacji. Innowacje w zdecydowanie mniejszym stopniu są natomiast motywowane wewnętrznym lękiem, np. obawą przed tym, że zostaniemy wchłonięci przez konkurencję, że przestaniemy się liczyć na rynku - powiedziała Anuszewska.
Według respondentów, technologiami dającymi największą przewagę konkurencyjną są automatyzacja i robotyzacja produkcji. "Najpowszechniej stosowanym obecnie rozwiązaniem wspierającym innowacyjność jest (...) automatyzacja z wykorzystaniem pojedynczych maszyn. Takie rozwiązanie wdrożono w 48,6 proc. firm, a kolejne 10,4 proc. przedsiębiorstw ma je w planach na najbliższy rok" - wynika z badania. Dla porównania, robotyzację całej linii produkcyjnej zastosowało 14,3 proc. firm, a 3,6 proc. przedsiębiorstw planuje jej wdrożenie w najbliższym czasie.
Jak podkreślili autorzy badania, barierami na jakie napotykają małe i średnie przedsiębiorstwa przy wprowadzaniu nowych technologii, wskazywanymi najczęściej przez właścicieli firm, są głównie "trudności formalne i urzędowe" (biurokracja - 40,6 proc. czy brak zachęt ze strony organów publicznych - 36,7 proc.). Na kolejnych miejscach wymieniano ograniczone możliwości finansowania (33,9 proc.), brak dostępu do wykwalifikowanych kadr (32,3 proc.) czy obawa przed ryzykiem braku zwrotu z inwestycji (31,9 proc.).
Respondenci, którzy wskazywali jako barierę we wprowadzaniu nowych technologii brak zachęt ze strony państwa, zapytani o swoje oczekiwania dotyczące czynników, które zmotywowałyby ich do modernizacji i innowacji, prawie w połowie (47 proc.) opowiedzieli się za tym, by pomoc ta miała wymierny, finansowy charakter.
- Nie zgadzam się ze zdaniem przedsiębiorców. Barierą nie jest finansowanie, tylko raczej zdolność do wykorzystywania finansowania do tworzenia innowacji, które faktycznie są źródłem zwiększonego zysku. Badania, które w tej chwili prowadzimy z Głównym Urzędem Statystycznym wskazują, że przedsiębiorstwa krajowe są dwukrotnie mniej innowacyjne niż firmy zagraniczne w Polsce - powiedział PAP zastępca dyrektora departamentu innowacji w Ministerstwie Rozwoju Jan Staniłko, który uczestniczył w poniedziałkowej prezentacji.
Pieniędzy nie brakuje
Według Staniłko pieniędzy na rynku nie brakuje, są one dostępne w różnych funduszach, mają je też sami przedsiębiorcy. Problemem jest natomiast, jak wskazał, podjęcie przez przedsiębiorców odpowiednich decyzji.
- Należy ich skłonić do tego, żeby nie bali się technologii, tworzenia czegoś nowego, podjęcia decyzji generacyjnych. Jeśli kluczowi decydenci w firmach zbliżają się do wieku emerytalnego, to już sama sukcesja w firmach prowadzi do tego, że nowe pokolenie organizuje przedsiębiorstwo inaczej. Oni opierają się na swoich doświadczeniach z ostatnich dwudziestu kilku lat, a Polska gospodarka przez ten czas się straszliwie zmieniała - podkreślił Staniłko.
Według Staniłko 59 proc. małych i średnich firm, które wprowadziły w 2016 r. innowacje to z jednej strony to dużo. Zwrócił jednak uwagę, że we wszystkich badaniach innowacyjności jest bardzo duży element subiektywny. - Zawsze jest pytanie o to, co respondent uważa za innowację. Jeżeli firma działa lokalnie, to dana innowacja może mieć wymiar lokalny. Natomiast przez przedsiębiorstwo działające ponadkrajowo czy globalnie nawet nie zostanie uznana za innowację - podkreślił.
- To, że firmy chcą się chwalić, że są innowacyjne bardzo mnie cieszy. Ale tak naprawdę kluczowym wskaźnikiem, który mierzy poziom innowacyjności przedsiębiorstwa jest poziom przychodów z niedawno wdrożonych produktów. A jest on w części polskiej krajowego przemysłu dwa razy niższy niż w części zagranicznej krajowego przemysłu. To są twarde dane z GUS - puentuje Staniłko.
