ZUS ZUA. Zobacz, jak wypełnić i zgłosić siebie lub pracownika do ubezpieczenia

W ciągu siedmiu dni od zarejestrowania działalności gospodarczej przedsiębiorca musi zgłosić siebie oraz ewentualnych pracowników do ubezpieczenia społecznego. Unikanie tego obowiązku może się skończyć karą nawet do 5 tysięcy złotych.

- _ Termin „jedno okienko” jest bardzo mylący dla wszystkich, którzy rejestrują swoją pierwszą działalność gospodarczą _ - mówi Iwona Kowalska, rzecznik wrocławskiego oddziału ZUS-u. - _ Początkujący przedsiębiorcy bardzo często zapominają, że nie wszystko załatwią w gminie. Muszą jeszcze stawić się w ZUS-ie, aby zgłosić się do ubezpieczenia. _Służy do tego formularz ZUS ZUA. Zobacz, jak wypełnić go poprawnie.

* *Instrukcja wypełniania druku ZUS ZUA (kliknij, aby pobrać formularz)

W tej części płatnik zaznacza, czy dokonuje zgłoszenia do ubezpieczenia siebie lub pracownika, czy zmienia lub koryguje poprzednią deklarację. Zmiana dotyczy sytuacji, gdy ubezpieczony na przykład się przeprowadzi lub zmieni nazwisko i musi uaktualnić dane. Korekta jest wtedy, gdy w pierwotnej deklaracji pojawił się błąd i trzeba go poprawić.

Przedsiębiorca musi uzupełnić swoje dane, takie jak NIP (pole 01), REGON (pole 02) oraz numer PESEL (pole 03). Jeśli nie posiada któregoś z nich, to zostawia pola puste i wpisuje numer dowodu osobistego w polu 04 i 05. Oprócz tego wpisuje również nazwę skróconą (tę samą, którą podał przy wypełnianiu wniosku CEIDG-1 - zobacz, jak go uzupełnić)
oraz imię, nazwisko i datę urodzenia.

Dane ubezpieczonego to informacje na temat samego przedsiębiorcy (jeśli zgłasza on sam siebie do ubezpieczenia) lub zatrudnionego pracownika. Należy wpisać PESEL, NIP, nazwisko, imiona, datę urodzenia, płeć oraz obywatelstwo. Nieuzupełnienie tego ostatniego automatycznie wskazuje na to, że ubezpieczony jest obywatelem polskim.

Tytuł ubezpieczenia to sześciocyfrowy kod, wskazujący na to, kim jest osoba ubezpieczona. Cztery pierwsze cyfry to tak zwany _ podmiot podstawowy z rozszerzeniem _, wskazujący na profil działalności, różny dla m. in. pracowników młodocianych, funkcjonariuszy Służby Celnej, duchownych czy żołnierzy. W takich szczególnych sytuacjach powinno się zapoznać się z listą tytułów ubezpieczenia lub poprosić o pomoc pracownika ZUS-u. Jeśli ubezpieczony jest po prostu pracownikiem podlegającym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu, to należy mu przypisać kod 01 10. W przypadku przedsiębiorcy będzie to 05 10 (jeśli podlega ubezpieczeniom społecznym) lub 05 70 (gdy obowiązuje go tylko składka zdrowotna, bo na przykład oprócz działalności pracuje jeszcze na etacie).

W przedostatnim polu należy wpisać 0 (dla osoby, która nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty), 1 (dla osoby, która ma ustalone prawo do emerytury) lub 2 (dla osoby, która ma ustalone prawo do renty).

Ostatnia cyfra kodu wskazuje na ewentualną niepełnosprawność ubezpieczonego. Przedsiębiorca wpisuje:

• 0 - jeśli ubezpieczonym jest osoba nieposiadająca orzeczenia o niepełnosprawności lub osoba, która posiada orzeczenie i nie przedłożyła go płatnikowi składek
• 1 - dla osoby, która przedłożyła płatnikowi składek orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności
• 2 - dla osoby, która przedłożyła płatnikowi składek orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności
• 3 - dla osoby, która przedłożyła płatnikowi składek orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności
• 4 - dla osoby, która przedłożyła płatnikowi orzeczenie o niepełnosprawności wydawane osobom do 16. roku życia.

W większości wypadków w dwóch ostatnich rubrykach należy zatem wpisać 0.

Datą powstania obowiązku ubezpieczeń jest dzień rozpoczęcia działalności (gdy ubezpieczonym jest sam przedsiębiorca) lub zatrudnienia zgłaszanego pracownika. W polach 02-05 należy zaznaczyć wszystkie opcje. Wyjątkiem jest ubezpieczenie chorobowe, gdy przedsiębiorca zgłasza siebie - wtedy to pole zostaje puste, ponieważ składka chorobowa jest dobrowolna.

W tym przypadku data musi być taka sama, jak w części VI. Kod oddziału NFZ należy wybrać spośród następujących: 01R - Dolnośląski, 02R - Kujawsko-Pomorski, 03R - Lubelski, 04R - Lubuski, 05R - Łódzki, 06R - Małopolski, 07R - Mazowiecki, 08R - Opolski, 09R - Podkarpacki, 10R - Podlaski, 11R - Pomorski, 12R - Śląski, 13R - Świętkorzyski, 14R - Warmiński-Mazurski, 15R - Wielkopolski, 16R - Zachodniopomorski.

Przy dobrowolnych ubezpieczeniach data może być wpisana dowolnie, pod warunkiem że nie jest wcześniejsza niż data złożenia wniosku.

Pozostaje pusta, jeśli przedsiębiorca zgłasza siebie, natomiast w przypadku zgłoszenia pracownika wypełnić ją należy tylko jeśli dotyczy ono okresu sprzed 1 stycznia 2009 roku. Kodu wykonywanego zawodu należy szukać w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej zastosowania.

Płatnik wpisuje adres zameldowania osoby zgłoszonej do ubezpieczeń. W przypadku, gdy adres zamieszkania i do korespondencji jest taki sam – części XII i XIII pozostają puste.

Płatnik oraz osoba zgłaszana do ubezpieczenia podpisują oświadczenie o zgodności danych zawartych w formularzu ze stanem faktycznym. Płatnik wpisuje dodatkowo datę wypełnienia formularza oraz przybija pieczątkę.