Jedną z najistotniejszych decyzji podejmowanych w początkach działalności gospodarczej jest decyzja co do formy organizacyjnej przedsiębiorstwa. Istotne jest, jak wysokie będą koszty założenia i funkcjonowania, a także czy podejmowanie decyzji w firmie odbywać się będzie nieformalnie, czy też np. poprzez uchwały odpowiednich organów.
Forma organizacyjna powinna być dostosowana do charakteru działalności, a także do jej rozmiaru, aby w pierwszych latach działania kwestie formalne nie utrudniały rozwoju firmy - na dalszym etapie rozwoju przedsiębiorstwa możliwe będzie przekształcenie w inną formę organizacyjną.
Funkcjonujące obecnie formy prowadzenia działalności gospodarczej to: osoba fizyczna - przedsiębiorca (również tzw. samozatrudnienie)
, spółka cywilna, spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna oraz organizacje non-profit czyli stowarzyszenie i fundacja - w ich przypadku działalność gospodarcza powinna mieć charakter pomocniczy w stosunku do zasadniczej działalności statutowej.
W sejmie znajduje się projekt ustawy o spółce europejskiej, która będzie posiadać status spółki akcyjnej w każdym kraju Unii Europejskiej, niezależnie od tego w którym z tych krajów ustanowi swoja siedzibę, czy też do którego z nich ją przeniesie.
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą
- niski koszt związany z rozpoczęciem działalności gospodarczej
| Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą | |
|---|---|
| wpis do ewidencji działalności gospodarczej | 100 zł. |
| potwierdzenie zarejestrowania jako podatnika VAT czynnego lub zwolnionego | 152 zł. |
| pieczątka, kilka kserokopii | ok. 50 zł. |
- osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą odpowiada za zobowiązania swojego przedsiębiorstwa całym swoim majątkiem, również osobistym. Jeżeli osoba taka zawarła ze swoim małżonkiem małżeńską umowę majątkową (intercyzę), to dla jej skuteczności wobec kontrahentów muszą być o niej poinformowani,
- osoby fizyczne, które nie osiągają przychodów zobowiązujących do prowadzenia ksiąg rachunkowych – tzw. pełnej księgowości (co najmniej 800.000 euro rocznie) mogą prowadzić księgowość uproszczoną – ograniczoną do książki przychodów i rozchodów, ewidencji przychodów i korzystać ze związanymi z nią formami opodatkowania. W przypadku opodatkowania na zasadach karty podatkowej może w ogóle nie wystąpić obowiązek prowadzenia księgowości.
Spółka cywilna osób fizycznych
- wystarczy forma pisemna umowy spółki (zastrzeżona dla celów dowodowych);
- dość niski koszt związany z rozpoczęciem działalności gospodarczej:
| Spółka cywilna osób fizycznych | |
|---|---|
| kapitał zakładowy – wkład nie jest wymagany | 0 zł. |
| potwierdzenie zarejestrowania jako podatnika VAT czynnego lub zwolnionego | 152 zł. |
| pieczątka, kilka kserokopii | ok. 50 zł. |
- osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej odpowiada za zobowiązania przedsiębiorstwa spółki całym swoim majątkiem, również osobistym. Jeżeli osoba taka zawarła ze swoim małżonkiem małżeńska umowę majątkową (intercyzę), to dla jej skuteczności wobec kontrahentów niezbędne jest poinformowanie ich o niej. Wierzyciel spółki cywilnej może dochodzić swoich roszczeń względem wszystkich wspólników jednocześnie, ale także wobec tylko jednego - który będzie musiał dochodzić zwrotu od pozostałych wspólników,
- spółki cywilne, które nie osiągają przychodów zobowiązujących do prowadzenia ksiąg rachunkowych – tzw. pełnej księgowości (co najmniej 800.000 euro rocznie) mogą prowadzić księgowość ograniczoną do książki przychodów i rozchodów, ewidencji przychodów i korzystać z odpowiednich form opodatkowania. W przypadku opodatkowania na zasadach karty podatkowej w ogóle może nie wystąpić obowiązek prowadzenia księgowości. Umową spółki czy też uchwałą wspólników można wprowadzić obowiązek prowadzenia rozliczeń w określonej formie,
- gdy przychody netto spółki cywilne przekroczą 800.000 euro w dwóch kolejno po sobie następujących latach, wówczas spółka cywilna podlega obowiązkowemu przekształceniu w spółkę jawną.
O spółkach jawnych, partnerskich, komandytowych, akcyjnych, z o.o. oraz o stowarzyszeniach i fundacjach w następnych częściach naszego poradnika
Publikacja pochodzi z serwisu Vademecum Głównego Księgowego, Dom Wydawniczy ABC