Postępowanie uproszczone w procesie cywilnym

Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego przewidują możliwość wszczęcia postępowania w postępowaniu uproszczonym.

Postępowanie uproszczone stanowi jedno z postępowań odrębnych należących do właściwości rzeczowej sądów rejonowych. Sprawy rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym obejmują sprawy drobnych roszczeń, należą do nich:

1) roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty,

2) o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu.

Postępowanie uproszczone jest postępowaniem obligatoryjnym, co oznacza iż sprawa spełniająca powyższe przesłanki musi zostać rozpoznana w tym trybie, przewodniczący wydziału dokonuje tej oceny z urzędu. Ustawodawca przewiduje konieczność wnoszenia podstawowych dla przebiegu procesu pism w postaci formularzy. Obowiązkiem wniesienia pisma na formularzu dotyczy pozwu, odpowiedzi na pozew, sprzeciwu od wyroku zaocznego oraz pisma zawierającego wnioski dowodowe.

Wzorce formularzy zawarte są w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 maja 2002 r. w sprawie określenia wzorów i sposobu udostępniania stronom urzędowych formularzy pism procesowych w postępowaniu cywilnym Pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego i pismo zawierające wnioski dowodowe wnoszone w postępowaniu uproszczonym powinny być sporządzone na urzędowych formularzach. Dostępne są również w siedzibach sądów oraz na stronie internetowej ministerstwa sprawiedliwości. Brak dochowania obowiązku wniesienia wymienionych w przepisie pism w formie formularzy powoduje konsekwencje w postaci zwrotu pisma.

W odróżnieniu od innych postępowań w postępowaniu uproszczonym jednym pozwem można dochodzić tylko jednego roszczenia. Połączenie kilku roszczeń w jednym pozwie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wynikają z tej samej umowy lub umów tego samego rodzaju. W wypadku niedopuszczalnego połączenia w jednym pozwie kilku roszczeń przewodniczący zarządza zwrot pozwu, stosując art. 1301 k.c. Jeżeli powód dochodzi części roszczenia, sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym tylko wtedy, gdy postępowanie to byłoby właściwe dla całego roszczenia wynikającego z faktów przytoczonych przez powoda. W przeciwnym wypadku sprawa rozpoznawana jest w postępowaniu zwyczajnym.

Zgodnie z art. 28 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych w sprawie podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym pobiera się opłatę stałą od pozwu, przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu umowy, a od apelacji, przy wartości przedmiotu zaskarżenia:

1) do 2.000 złotych - 30 złotych;

2) ponad 2.000 złotych do 5.000 złotych - 100 złotych;

3) ponad 5.000 złotych do 7.500 złotych - 250 złotych;

4) ponad 7.500 złotych - 300 złotych.