Czy świadczenia pieniężne z tytułu dodatków za zwrot kosztów oraz diet wypłacane Przewodniczącemu i Wiceprzewodniczącemu związków zawodowych są zwolnione z podatku dochodowego stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

sygnatura: IPB2/4117-54/07

autor: Izba Skarbowa w Katowicach

data: 2007-07-12

D E C Y Z J A

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29.08.1997r. ? Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.- w brzmieniu obowiązującym do 30.06.2007r.) oraz art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 16.11.2006r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590), po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 18.04.2007r. wniesionego przez Porozumienie Związków Zawodowych, na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego uznające za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29.01.2007r. (wpływ do urzędu w dniu 31.01.2007r.), uzupełnione pismem z dnia 26.02.2007r. (wpływ do urzędu w dniu 28.02.2007r.) o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych świadczeń pieniężnych z tytułu dodatków za zwrot kosztów oraz diet wypłacanych Przewodniczącemu i Wiceprzewodniczącemu związku zawodowego stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach odmawia zmiany postanowienia organu pierwszej instancji

U Z A S A D N I E N I E

Pismem z dnia 29.01.2007r., uzupełnionym pismem z dnia 26.02.2007r., Porozumienie Związków Zawodowych zwróciło się do Naczelnika Urzędu Skarbowego z wnioskiem o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych świadczeń pieniężnych z tytułu dodatków za zwrot kosztów oraz diet wypłacanych Przewodniczącemu i Wiceprzewodniczącemu związków zawodowych stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ze stanu faktycznego przedstawionego w ww. pismach wynika, iż:
- Porozumienie Związków Zawodowych reprezentowane jest przez Przewodniczącego i Wiceprzewodniczących,
- do obowiązków ww. należy uczestnictwo w posiedzeniach zakładowych organizacji związkowych na terenie całego kraju oraz różnego rodzaju zespołów i komisji działających przy Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Forum Związków Zawodowych itp.,
- z osobami tymi nie podpisano żadnych umów o pracę,
- osoby te nie rozliczają kosztów z tytułu delegacji służbowych,
- ww. osobom przyznano dodatki za zwrot kosztów i diet.

Zdaniem wnioskodawcy przyznane Przewodniczącemu i Wiceprzewodniczącemu dodatki za zwrot kosztów i diet korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Postanowieniem Naczelnik Urzędu Skarbowego uznał za nieprawidłowe stanowisko wnioskodawcy.Pismem z dnia 18.04.2007r. wniesiono zażalenie na powyższe postanowienie, w którym wnioskodawca wnosi o jego zmianę poprzez przyjęcie, że dodatki za zwrot kosztów oraz diet wypłacanych Przewodniczącemu i Wiceprzewodniczącemu związku zawodowego stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Rozpatrując zażalenie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdza, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.) źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście. W ramach tego źródła przychodów, w art. 13 tej ustawy, ustawodawca wyodrębnił w pkt 5 ? przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów o których mowa w pkt 7.Art. 21 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich ? do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł.

Przepisy prawa podatkowego, czy też materialnego prawa administracyjnego nie definiują pojęcia ?obowiązków społecznych lub obywatelskich?.

Z treści wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7.10.1997 r. sygn. akt III SA 253/96 wynika, iż: ?wyrażenie ?osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich? należy rozumieć bardzo szeroko. Nie ma bowiem legalnej definicji tego wyrażenia ani w przepisach podatkowych, ani też w innych przepisach prawa. W świetle Słownika języka polskiego (Warszawa 1993 r. t. II str. 435 i III str. 296) wyraz ?społeczny? oznacza między innymi ?zorganizowany, przeznaczony dla społeczeństwa, do obsługiwania społeczeństwa, do zaspokojenia jego potrzeb, będący przedstawicielem społeczeństwa, pracujący dla społeczeństwa, dla dobra ogółu?. Jeśli chodzi o wyraz ?obywatelski?, to oznacza on ?obowiązek obywatelski, prawa obywatelskie, Komitet, Sąd obywatelski, Straż obywatelską zorganizowaną z osób prywatnych, ochotników, niefachowców, do doraźnej pomocy władzom, jako instytucje tymczasowe?.

W doktrynie prawa natomiast przyjmuje się, iż: ?Za pełnienie obowiązków obywatelskich i społecznych należy więc uznać działalność posłów i senatorów, radnych i innych przedstawicieli samorządu terytorialnego, składów komisji wyborczych powołanych do przeprowadzenia wyborów do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, składów inspekcji Państwowej Komisji Wyborczej i inspekcji wojewódzkich komisarzy wyborczych powołanych do przeprowadzenia wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, Trybunału Stanu, ławników sadów powszechnych? (Podatkowe Komentarze Becka ? Podatek dochodowy od osób fizycznych, Rok 2006, pod redakcją J. Marciniuka)

Powyższe oznacza, iż z obowiązkami społecznymi i obywatelskimi mamy do czynienia w przypadku czynności i zadań związanych z pełnieniem funkcji publicznych i państwowych jakimi niewątpliwie są obowiązki wynikające z funkcji np. radnego, posła czy senatora.Będą to przede wszystkim obowiązki związane z uczestniczeniem obywateli w sprawowaniu władzy publicznej (zarówno wykonawczej, sądowniczej, jak i ustawodawczej). Dotyczy to również określonych funkcji w ramach organizacji o charakterze społecznym (organizacje pozarządowe), w tym również w ramach wolontariatu.

Działacze związków zawodowych, a zatem i działacze porozumienia związków zawodowych (w tym przewodniczący i wiceprzewodniczący) nie reprezentują całej społeczności. Reprezentują natomiast określoną grupę zawodową (np. górników, hutników, handlowców) i działają w jej interesie, tj. w obronie interesów zawodowych i socjalnych tych pracowników, a nie w interesie całego społeczeństwa. Wobec tego fakt pełnienia funkcji Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego we władzach wnioskodawcy nie można utożsamiać z obowiązkami społecznymi i obywatelskimi. Osoby te nie uczestniczą w działaniu instytucji publicznej, nie zawiadują sprawami państwowymi.

Biorąc powyższe pod uwagę, w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z przychodami określonymi w art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. uzyskanymi przez osoby pełniące obowiązki społeczne lub obywatelskie. Pojęcie obowiązków społecznych lub obywatelskich odnosi się do zadań publicznych i państwowych.W następstwie powyższego do dodatków za zwrot kosztów i diet otrzymywanych przez Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego wnioskodawcy nie ma zastosowania przepis art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalniający od podatku diety oraz zwrot kosztów otrzymywanych przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich ? do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł.

Biorąc powyższe pod uwagę należy przyjąć, iż stanowisko wnioskodawcy wyrażone we wniosku z dnia 29.01.2007r., uzupełnionym pismem z dnia 26.02.2007r., jest nie prawidłowe. Brak jest zatem przesłanek do dokonania zmiany zaskarżonego postanowienia.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zauważa, iż powołane w zażaleniu pismo Ministra Finansów z dnia 30.08.2002r. Nr PB5/IMD-033-308-8181/02 dotyczy m. in. diet oraz kwot stanowiących zwrot kosztów otrzymywanych przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich. W żadnym przypadku nie można uznać, iż potwierdza ono stanowisko wnioskodawcy; w przedmiotowej sprawie kwestią sporną jest bowiem kwalifikacja charakteru funkcji Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego. Zdaniem tut. organu nie jest to pełnienie obowiązków społecznych ani obywatelskich.

Decyzja niniejsza, na mocy art. 143 Ordynacji podatkowej, została wydana z upoważnienia Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach. Decyzja jest ostateczna. Służy na nią skarga (w dwóch egzemplarzach) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2 za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (adres do korespondencji: Izba Skarbowa w Katowicach Ośrodek Zamiejscowy ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała) w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji.