Czy należności z tytułu projektu wynalzaczego płatne na rzecz spadkobierców ustawowych podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i na jakich zasadach?

sygnatura: ro-xv/415/pdof/309-233/BD/07

autor: Pierwszy Urząd Skarbowy w Białymstoku

data: 2007-07-10

P O S T A N O W I E N I E Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku, działając na podstawie art.14 a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa ( tekst jednolity z 2005 r. Dz. U . Nr 8, poz. 60 ze zm. ), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 27.06.2007 r. stwierdza, iż wynagrodzenie z tytułu wykorzystania projektu wynalazczego wypłacane spadkobiercom, po zmarłym pracowniku (byłym pracowniku ) nie stanowi przychodu spadkobierców podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym i wobec tego na pracodawcy zmarłego pracownika ( byłego pracownika ) nie ciąży obowiązek pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłaty tego świadczenia. Ponadto nabycie w drodze spadku prawa do wynagrodzenia z tytułu wykorzystania projektu wynalazczego nie podlega również podatkowi od spadku i darowizn.

U Z A S A D N I E N I E Instytut Energetyki -Zakład Doświadczalny w Białymstoku pismem z dnia 27.06.2007 r ., uzupełnionym w dniu 09.07.2007r. zwrócił się z prośbą o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego, przedstawiając następujący stan faktyczny : Przedmiotowa sprawa dotyczy wypłaty wynagrodzenia z pracowniczego projektu wynalazczego ZD-3/99 ( zgłoszenie z dnia 31.12.1999 r.), należnego po zmarłym Panu Andrzeju Sokół.. Zgodnie z Zakładowym Regulaminem Działalności Wynalazczej należności z tytułu projektu wynalazczego przysługują w okresie, przez który projekt wynalazczy jest wykorzystywany przez Instytut Energetykdany kwartał. Zmarły w dniu opracowania i zgłoszenia pracowniczego projektu wynalazczego ZD-3 /99, był pracownikiem Instytutu Energetyki -Zakładu Doświadczalnego w Białymstoku .Następnie jego stosunek pracy uległ rozwiązaniu wskutek wypowiedzenia pracownika , w okresie poprzedzającym jego śmierć. Po ustaniu stosunku pracy Pan Andrzej Sokół nadal otrzymywał należności z tytułu projektu wynalazczego. Instytut Energetyki -Zakład Doświadczalny w Białymstoku dokonywał jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych poboru zryczałtowanej zaliczki na podatek w wysokości 19 % z tytułu należnego podatku i odprowadzał tę zaliczkę do US oraz wystawiała Panu Andrzejowi Sokół PIT-11. W kwietniu w/w osoba zmarła . Pomimo śmierci wynalazcy ( współautora projektu ) , prawa z tytułu w/w projektu wynalazczego nie wygasły i przysługują nadal jako podlegające dziedziczeniu spadkobiercom zmarłego. W związku z tym Instytut Energetyki -Zakład Doświadczalny w Białymstoku obowiązany jest do wypłaty należności na rzecz spadkobierców ustawowych oraz do ustalenia , na jakich zasadach kwoty te podlegają opodatkowaniu. W przedstawionym stanie faktycznym Podatnik zwraca się z pytaniem : czy należności z tytułu projektu wynalazczego, jako podlegające dziedziczeniu przez spadkobierców ustawowych, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz na jakich zasadach? Sformułowano też własne stanowisko w sprawie stwierdzając, iż należności z tytułu projektu wynalazczego, płatne na rzecz spadkobierców ustawowych, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a Instytut Energetyki -Zakład doświadczalny w Białymstoku nie jest obowiązany do naliczania i poboru zaliczki na podatek dochodowy od tych wypłat.

W uzasadnieniu swojego stanowiska Instytut Energetyki - Zakład Doświadczalny w Białymstoku wyjaśnia , że zmarły był pracownikiem Zakładu Doświadczalnego, a jego stosunek pracy uległ rozwiązaniu w okresie wcześniejszym ( przed jego śmiercią ).W związku z tym w w/w sprawie nie ma zastosowania przepis art.63 #185; k.p , dotyczący sytuacji ustania stosunku pracy z dniem śmierci pracownika. Przepis ten reguluje zasady dziedziczenia praw majątkowych ze stosunku pracy, które po śmierci pracownika przechodzą na najbliższych członków rodziny w trybie szczególnym i nie wchodzą w skład spadku po zmarłym . Zatem przepis ten nie dotyczy byłego pracownika , z którym stosunek pracy ustał wcześniej ( przed śmiercią) wskutek jego rozwiązania. Art.63 #185; k.p jako przepis szczególny powinien być stosowany i interpretowany ściśle, z zakazem wykładni rozszerzającej. Przepis ten stanowi wyjątek od reguły ogólnych zasad spadkobrania, wynikających z art.922 i następnych k.c., wyłączając dziedziczenie przez najbliższych członków rodziny w trybie szczególnym ( uprawnionych według przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników ) . W związku z powyższym w powyższej sprawie powinno się stosować reguły ogólne. Oznacza to, że w/w wynagrodzenie jako prawo majątkowe wchodzi na zasadach ogólnych do spadku i podlega dziedziczeniu przez spadkobierców ustawowych zmarłego. Zakład Doświadczalny powinien dokonać wypłaty w/w należności osobom, które wylegitymują się prawomocnym postanowieniem Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Wypłaty dokonuje się łącznie do rąk wszystkich uprawnionych spadkobierców ustawowych lub na rzecz pełnomocnika, upoważnionego przez wszystkich spadkobierców do ozastosowanie zasady ogólne, to w konsekwencji stosuje się analogiczne reguły podatkowe. Otrzymane przez spadkobierców świadczenie podlega na zasadach ogólnych przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przy czym zgodnie z art.3 pkt 2 w/w ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 01.01.2007 r. podatkowi nie podlega nabycie w drodze spadku lub darowizny praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych , znaków towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z nabycia tych praw. Stąd w/w należność nie wywołuje obowiązku podatkowego w zakresie w/w podatku.Co prawda nowelizacja wprowadziła nowe wymogi z art.19 cyt. ustawy, zgodnie z którymi ,, dłużnicy spadkodawcy " dotyczy każdego podmiotu , dokonującego wypłaty świadczenia spadkodawcy i dziedziczonego przez spadkobierców są obowiązani przekazać do właściwego Urzędu Skarbowego informację o wypłacie. Jednakże w przypadku dokonania przez Zakład Doświadczalny wypłaty wynagrodzenia z tytułu wykorzystywania projektu wynalazczego nie powstaje obowiązek z art.19 ust.1 cyt. ustawy, ponieważ w/w należność nie podlega w/w podatkowi. Obecnie zgoda US na wypłatę nie jest wymagana ( uchylony ust.2 i 3 w art.19 cyt. ustawy ), a osoba otrzymująca wypłatę nie musi przedkładać w/w zaświadczeń o nie podleganiu podatkowi czy o zwolnieniu od podatku lub jego zapałacie .Skoro w/w należność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn ,to tym samym nie powstaje obowiązek podatkowy z innych tytułów, przede wszystkim podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie z art. 2 ust.1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ( tekst jednolity Dz.U z 2000 r Nr 14, poz. 176 ze zm) przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Natomiast w/w należność podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, przy czym zgodnie z w/w ustawą należność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Zwrócić należy przy tym uwagę , że inne znaczenie ma zwrot : ,, przychody podlegające przepisom o podatku od spadków i darowizn , a inne znaczenie ma zwrot : ,,Podatkowi nie podlega .Prawidłowa i zgodna z wykładnią celowościową i systemową interpretacja tych zwrotów -powinna oznaczać brak opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ,jeżeli dana należność podlega przepisom ustawy o podatku od spadku i darowizn, przy czym zgodnie z w/w ustawą należność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wnioskodawca oświadczył także, iż w sprawie która jest przedmiotem zapytania nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa, ani też postępowanie przed sądem administracyjnym . Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku mając na uwadze stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawcę i stan prawny obowiązujący w dacie zaistnienia tego zdarzenia, postanawia udzielić następującej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Katalog źródeł przychodów , z których przychód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych został przedstawiony w art. 10 ust.1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych ( tekst jednolity z 2000 r. Dz. U. Nr 14, poz.176 ze zm.). Zgodnie z art. 12 ust.1 wyżej powołanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty , bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności : wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki , nagrody , ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika ,jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Natomiast zgodnie z art. 18 wyżej powołanej ustawy za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów , praw do projektów wynalazczych , praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych , w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. Stosownie do art.2 ust.1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z art.63#185; § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy ( tekst jednolity Dz. U z 1998 r. Nr 21 , poz. 94 ze zm.) z dniem śmierci pracownika wygasa stosunek pracy. Stosownie do § 2 powołanego wyżej przepisu , wynikające ze stosunku pracy prawa majątkowe przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach , na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki do uzyskania renty rodzinnej, w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych . W razie braku takich osób , prawa te wchodzą do spadku . Zgodnie z art.922 § 1 ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny ( Dz. U. Nr 16 poz.93 ze zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób . Natomiast według § 2 przywołanego wyżej przepisu , nie należą do spadku prawa i obowiązki ściśle związane z jego osobą , jak również prawa , które z chwilą śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.Stosownie do art.3 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. od spadków i darowizn ( tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm. ) podatkowi nie podlega nabycie w drodze spadku lub darowizny praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z nabycia tych praw. Z powołanych wyżej przepisów wynika, że wynagrodzenie wypłacane z tytułu wykorzystywania pracowniczego projektu wynalazczego stanowi przychód z praw majątkowych wymienionych w art.18 ustawy o podatkowym od osób fizycznych , a nie przychód z praw majątkowych wynikających ze stosunku pracy. Zatem wynagrodzenie należne wynalazcy (byłemu pracownikowi ) z tytułu wykorzystywania jego projektu, po jego śmierci , nie stanowi prawa majątkowego wynikającego ze stosunku pracy, ale jest dziedzicznym prawem majątkowym , które na zasadach ogólnych wchodzi do masy spadkowej i podlega dziedziczeniu przez spadkobierców. Tak więc nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Kwota tego wynagrodzenia powoduje zwiększenie masy spadkowej i tym samym nie stanowi dla spadkobierców przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych . W takim przypadku mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r o podatku od spadków i darowizn ( tekst jednolity Dz. U z 2004 r. , Nr 142 poz.1514 ze zm.) , zgodnie z którymi podatkowi od spadków i darowizn nie podlega między innymi nabycie w drodze spadku wierzytelności wynikających z praw do projektów wynalazczych. Zatem kwota wynagrodzenia wypłacona przez byłego pracodawcę z tytułu wykorzystywania projektu wynalazczego po śmierci wynalazcy nie stanowi przychodu spadkobierców podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym i wobec tego, na wypłacającym nie ciąży obowiązek pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Ponadto nabycie w drodze spadku prawa do wynagrodzenia z tytułu wykorzystania projektu wynalazczego nie podlega również podatkowi od spadku i darowizn. Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku uznaje, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27.06. 2007 r. jest prawidłowe .

Zgodnie z art.14b § 1 Ordynacji podatkowej , interpretacja niniejsza nie jest wiążąca dla wnioskodawcy. Wydana interpretacja jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli właściwych dla wnioskodawcy - art.14b § 2 w/w ustawy. . Na niniejsze postanowienie Stronie przysługuje zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Białymstoku, za pośrednictwem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego, w terminie 7 dni od daty otrzymania postanowienia . Zażalenie powinno zawierać zarzuty przeciw postanowieniu ,określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie ( art.222 w związku z art.239 Ordynacji podatkowej ).