Czy znajdujące się w zasobach spółdzielni mieszkaniowej lokale użytkowe na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz lokale użytkowe, będące odrębną własnością korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych?
sygnatura: BP/423-0040/07/RA
autor: Pierwszy Urząd Skarbowy w Gdańsku
data: 2007-09-18
| słowa kluczowe: |
POSTANOWIENIE
Na podstawie art. 14 a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmian.) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 29.06.2007 r. (data wpływu do tut. Urzędu 03.07.2007 r.) złożonego przez Spółdzielnię Mieszkaniową o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), w sprawie: zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, znajdujących się w zasobach spółdzielni lokali użytkowych na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz lokali użytkowych, będących odrębną własnością, stwierdza, że:
stanowisko przedstawione w tym wniosku nie jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.
U Z A S A D N I E N I E
Pismem z dnia 29.06.2007 r. (data wpływu do tut. Urzędu 03.07.2007 r.) Spółdzielnia Mieszkaniowa wystąpiła do tut. Organu podatkowego z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, w sprawie zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, znajdujących się w zasobach spółdzielni lokali użytkowych na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz lokali użytkowych, będących odrębną własnością.
Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że zgodnie z treścią art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z 15 grudnia 2000 r. członkowie spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz właściciele lokali są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczenie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi prowadzoną przez podatników, o których mowa w art. 17 ust. 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych składają się wpływy z opłat pobieranych od lokatorów (czynszów) oraz pokrywane z nich koszty. Obowiązujące przepisy nie zawierają definicji ,,zasobów mieszkaniowych". W brzmieniu Uchwały ... w sprawie amortyzacji środków trwałych zasoby mieszkaniowe stanowiące własność spółdzielni to:
Opisując swoje stanowisko w sprawie Spółdzielnia Mieszkaniowa stwierdza, że stosownie do powyższej interpretacji zasobów mieszkaniowych w jej rozumieniu wszelkie dochody z tytułu opłat eksploatacyjnych związanych z utrzymaniem lokali użytkowych na zasadzie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub odrębnej własności w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów na mocy ustawy o podatku od osób prawnych art. 17 ust. 1 pkt 44 są wole od podatku.
Na tle zaprezentowanego we wniosku stanu faktycznego Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku stwierdza, co następuje:
Zasady funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowych regulują przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.). Art. 1 ust. 1 w/w ustawy stanowi, że celem spółdzielni mieszkaniowej, zwanej dalej ,,spółdzielnią", jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Ust. 2 cytowanego artykułu wskazuje, że przedmiotem działalności spółdzielni może być:
Art. 1 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych określa, że spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków. Zgodnie z art. 1 ust. 5 spółdzielnia może zarządzać nieruchomością niestanowiącą jej mienia lub mienia jej członków na podstawie umowy zawartej z właścicielem (współwłaścicielem) tej nieruchomości. Na podstawie art. 1 ust. 6 spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach i w statucie, jeżeli działalność ta związana jest bezpośrednio z realizacją celu, o którym mowa w ust. 1.
Art. 3 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych stanowi, że członkiem spółdzielni może być osoba fizyczna, choćby nie miała zdolności do czynności prawnych lub miała ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Ust. 3 cytowanego artykułu stanowi, że członkiem spółdzielni może być osoba prawna, jednakże takiej osobie nie przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.
Na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Stosownie do postanowień art. 4 ust. 11 osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5. Zgodnie z ust. 2 cytowanego artykułu członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Art. 4 ust. 4 wskazuje, że właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.
Na podstawie art. 4 ust. 41 zarząd spółdzielni prowadzi odrębnie dla każdej nieruchomości:
Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych pożytki i inne przychody z nieruchomości wspólnej służą pokrywaniu wydatków związanych z jej eksploatacją i utrzymaniem, a w części przekraczającej te wydatki przypadają właścicielom lokali proporcjonalnie do ich udziałów w nieruchomości wspólnej. Pożytki i inne przychody z własnej działalności gospodarczej spółdzielnia może przeznaczyć w szczególności na pokrycie wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w zakresie obciążającym członków oraz na prowadzenie działalności społecznej, oświatowej i kulturalnej.
Stosownie do art. 6 ust. 1 w/w ustawy różnica między kosztami eksploatacji i utrzymania danej nieruchomości, zarządzanej przez spółdzielnię na podstawie art. 1 ust. 3, a przychodami z opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1-2 i 4, zwiększa odpowiednio przychody lub koszty eksploatacji i utrzymania danej nieruchomości w roku następnym.
Spółdzielnia mieszkaniowa z chwilą wpisania jej do Krajowego Rejestru Sądowego nabywa osobowość prawną. Jako osoba prawna podlega przepisom ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.).
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.) przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Art. 7 ust. 2 wskazuje, że dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.
Na mocy art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.) nie zawiera definicji pojęcia ,,zasoby mieszkaniowe", wobec czego zwrot ten należy interpretować zgodnie z regułami wykładni systemowej poprzez przyjęcie takiego znaczenia, jakie nadają mu przepisy innych ustaw.
Definicję zasobów mieszkaniowych zawierają przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266). Powyższa ustawa reguluje zasady i formy ochrony praw lokatorów oraz zasady gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy. I tak art. 2 ust. 1 pkt 10 w/w ustawy określa, że ilekroć w ustawie jest mowa o mieszkaniowym zasobie gminy - należy przez to rozumieć lokale stanowiące własność gminy albo gminnych osób prawnych lub spółek handlowych utworzonych z udziałem gminy, z wyjątkiem towarzystw budownictwa społecznego, a także lokale pozostające w posiadaniu samoistnym tych podmiotów. Przytoczona definicja dotyczy zasobów mieszkaniowych należących do gminy, ma jednak zastosowanie do zasobów mieszkaniowych, będących przedmiotem własności innych jednostek organizacyjnych. Różnica ma miejsce jedynie w odniesieniu do podmiotu własności, nie zaś do charakteru zasobów mieszkaniowych. Dodatkowo zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 przywołanej ustawy pod pojęciem lokalu należy rozumieć lokal służący do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, a także lokal będący pracownią służącą twórcy do prowadzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki; nie jest w rozumieniu ustawy lokalem pomieszczenie przeznaczone do krótkotrwałego pobytu osób, w szczególności znajdujące się w budynkach internatów, burs, pensjonatów, hoteli, domów wypoczynkowych lub w innych budynkach służących do celów turystycznych lub wypoczynkowych. W związku z powyższym wnioskuje się, iż zasób mieszkaniowy stanowi lokal służący do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, stanowiący własność danej jednostki organizacyjnej.
Pojęcie mieszkania oraz lokalu użytkowego zawiera również rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690 ze zmianami). Rozporządzenie ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i związane z nimi urządzenia, ich usytuowanie na działce budowlanej oraz zagospodarowanie działek przeznaczonych pod zabudowę, zapewniające spełnienie wymagań art. 5 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. Zgodnie z § 3 pkt 9 w/w rozporządzenia poprzez mieszkanie rozumie się zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiający stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego. § 3 pkt 14 powyższego rozporządzenia definiuje termin lokal użytkowy. Lokal użytkowy jest to jedno pomieszczenie lub zespół pomieszczeń, wydzielone stałymi przegrodami budowlanymi, niebędące mieszkaniem, pomieszczeniem technicznym albo pomieszczeniem gospodarczym.
W opinii Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku poprzez zasoby mieszkaniowe należy rozumieć:
- budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, takimi jak w szczególności:
- pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.:
- urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się budynki wyżej wymienione, takie jak:
Podsumowując, aby dochód uzyskany przez spółdzielnię mieszkaniową mógł zostać zwolniony od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych muszą zostać spełnione dwa następujące warunki:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają zatem dochody uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które nie zostały przeznaczone na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz dochody uzyskane z innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, bez względu na cel, na jaki zostały przekazane.
Podsumowując, gospodarkę zasobami mieszkaniowymi stanowią budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych oraz urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się budynki.
W związku z powyższym dochód uzyskany przez podatnika z tytułu opłat eksploatacyjnych związanych z utrzymaniem lokali użytkowych na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz lokali użytkowych, będących odrębną własnością, znajdujących się w zasobach spółdzielni, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.).
Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku nie potwierdza zatem stanowiska Spółdzielni Mieszkaniowej przedstawionego we wniosku.