Kwestią pierwszorzędną jest zdobycie informacji o naszym potencjalnym kontrahencie. Konieczne jest uzyskanie danych nie tylko o jego kondycji finansowej, ale również rzetelności i wiarygodności w kontaktach z partnerami biznesowymi, w tym o wywiązywaniu się z zawartych umów.
Bez wątpienia współpracę należy rozpocząć od zapoznanie się z informacjami jakie możemy uzyskać o przyszłym partnerze w Krajowym Rejestrze Sądowym czy Ewidencji Działalności Gospodarczej. W ten sposób uzyskujemy wstępny obraz jego sytuacji organizacyjno-prawnej i finansowej.
Dzięki temu uzyskujemy również informację o osobach uprawnionych do reprezentowania drugiej strony umowy, z którymi możliwe będzie skuteczne zawarcie kontraktu. Nie bez znaczenia jest również przydatność powyższych informacji na potrzeby przyszłego dochodzenia należności przed sądem, ustalania majątku i źródeł potencjalnego zaspokojenia oraz skutecznego przeprowadzenia egzekucji należności już po uzyskaniu korzystnego wyroku sądowego. Stąd też należy dbać o ich aktualizowanie.
Prawidłowe konstruowanie umowy
Kolejnym krokiem jest skonstruowanie treści umowy w sposób wykluczający ewentualne kwestie sporne, umożliwiające drugiej stronie odwlekanie w czasie czy uchylanie się od wykonania zobowiązania. W tym celu należy:
- starać się ograniczać posługiwanie się pojęciami niedookreślonymi
- precyzyjnie opisywać obowiązki stron kontraktu, terminy ich realizacji i ewentualne sankcje z tytułu niewłaściwego czy nieterminowego ich wykonywania.
- Niemniej ważne jest również uzgodnienie zakresu i formy dokumentacji transakcji (np. w formie załączników do umowy).
Z pomocą przedsiębiorcom przychodzą również obowiązujące przepisy prawa ustanawiające szereg instytucji które, właściwie zastosowane, mogą przyczynić się do zabezpieczenia ich interesów.
Ich dobór zależy np. od charakteru ryzyka, przed którym w konkretnej sytuacji trzeba się zabezpieczyć. W praktyce możemy wyróżnić w tym zakresie:
- instytucje mające na celu zabezpieczenie pozycji strony umowy na wypadek ewentualnego sporu, a więc zabezpieczające przed kontrahentem unikającym wykonania zobowiązania poprzez jego kwestionowanie,
- instytucje służące zagwarantowaniu możliwości zaspokojenia się wierzyciela, gdy samo zobowiązanie jest w zasadzie bezsporne.
Pierwsza z wymienionych wyżej grup instytucji zmierza do zapewnienia możliwości szybkiego uzyskania korzystnego orzeczenia sądowego i ograniczenia drugiej strony w możliwości kwestionowania naszych uprawnień. Do tej grupy zalicza się m.in. oświadczenie o poddaniu się egzekucji w formie aktu notarialnego (w tym w treści samej umowy zawartej w formie aktu notarialnego) oraz zabezpieczenie w postaci weksla.
Obie instytucje ułatwiają i znacznie przyspieszają dochodzenie należności. Akt notarialny, w którym dłużnik poddaje się egzekucji zastępuje prawomocny wyrok sądowy. Na podstawie art. 777 kpc możliwe jest w tym przypadku ograniczenie drogi dochodzenia roszczenia do wystąpienia o klauzulę wykonalności, na podstawie której można od razu wszcząć egzekucję.
Pomóc może weksel
Powszechniej stosowną i równie skuteczną formą zabezpieczenia jest weksel. Stanowi on dokument, na podstawie którego możliwe jest tańsze, szybsze i zdecydowanie prostsze dochodzenie należności na drodze postępowania nakazowego. Postępowanie to jest szybsze i prostsze, dzięki temu, że można uniknąć rozprawy i ograniczyć postępowanie dowodowe. Jest też tańsze, gdyż od pozwu pobiera się tylko jedną czwartą opłaty jaką pobiera się od pozwu w postępowaniu zwykłym.
Wydany w takim postępowaniu nakaz zapłaty, podobnie jak wyrok w sprawie gospodarczej, stanowi tytuł zabezpieczenia wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności co umożliwia podjecie kroków mających na celu zabezpieczenie wykonania zobowiązania zaraz po wydaniu nakazu.
Wierzyciel też może się zabezpieczyć
Innego nieco charakteru są instytucje zwiększające szanse wierzyciela. W tym zakresie należy wymienić instytucje służące zabezpieczeniu na majątku dłużnika, jak zastaw i hipoteka oraz instytucje zmierzające do rozszerzenia odpowiedzialności za zobowiązanie na inne osoby, jak poręczenie (w tym poręczenie wekslowe).
Podstawową zaletą tych pierwszych jest uniezależnienie od aktualnej sytuacji majątkowej dłużnika poprzez zagwarantowanie wierzycielowi możliwości spłaty z przedmiotu zastawu lub hipoteki. Skutkiem zastawu, jak i hipoteki jest prawo wierzyciela do spłaty z przedmiotu zabezpieczenia z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami dłużnika. Zastaw może być ustanowiony na ruchomościach i prawach natomiast hipoteka na nieruchomości.
Co ważne zbycie przedmiotu zastawu lub hipoteki nie powoduje, że zabezpieczenie upada. Prawa te umożliwiają bowiem wierzycielowi dochodzenie zabezpieczonej należności od każdego właściciela przedmiotu zabezpieczenia. W tej grupie wymienić należy również przewłaszczenie na zabezpieczenie. W wyniku jego zastosowania wierzyciel do chwili wykonania zobowiązania przez dłużnika pozostaje właścicielem przedmiotu zabezpieczenie lub staje się nim w przypadku jego niewykonania.
Jeżeli chodzi o poręczenie, jego walor polega na rozszerzeniu zakresu odpowiedzialności za zobowiązanie na inne osoby niż sam kontrahent. W ten sposób, w związku z tym, że odpowiedzialność dłużnika i poręczycieli jest solidarna, wierzyciel ma możliwość dochodzenia całości należności od samego dłużnika, jak i poręczyciela.
Komentarz ( http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=03.08.2011 09:00&de=03.08.2011 17:35&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=WIG20&w=460&h=250&cm=0&rl=1 ) Sam porównuj dane na wykresach - wypróbuj MoneyAnalytics
Autor jest prawnikiem z KRUK S.A.
- ZOBACZ TAKŻE: